Theo chuyên gia kinh tế Đinh Thế Hiển, ngành xây dựng có tốc độ tăng trưởng hàng đầu trong 10 năm qua với doanh thu tăng liên tục từ gần 5 tỷ USD năm 2007 lên gần 13 tỷ USD trong năm 2017. Trong năm 2017, ngành xây dựng tiếp tục sự tăng trưởng mạnh mẽ cùng với nhịp tăng trưởng GDP. Sự hấp dẫn của ngành đã thu hút rất nhiều DN tham gia với 16.000 DN thành lập mới, chiếm 12% trong tổng số DN thành lập mới, tăng 10,6% so với năm 2016.
Trong năm 2018, dự kiến ngành xây dựng sẽ tiếp tục tăng trưởng tốt nhờ sự tăng trưởng của nền kinh tế với GDP dự báo đạt 6,5-6,7%. Bên cạnh đó FDI tiếp tục tăng sẽ tạo nhu cầu về nhà xưởng. Ngành bất động sản có động lực tăng trưởng từ vốn nước ngoài (năm 2017 đầu tư FDI của vào ngành bất động sản đứng thứ 2 với trên 2,04 tỷ USD). Tổng giá trị ngành xây dựng trong năm 2018 dự kiến sẽ đạt khoảng 331.000 tỷ đồng.
Cùng với tốc độ tăng trưởng ngoạn mục của ngành, nhiều công ty xây dựng như Hoà Bình, Coteccons đang là những nhà thầu mạnh đủ sức cạnh tranh với các nhà thầu nước ngoài, dựa vào khả năng tài chính, công nghệ. Không chỉ làm chủ thị trường trong nước, một số DN như Hòa Bình còn từng bước xâm nhập thị trường nước ngoài trở thành các nhà thầu tại các công trình nước ngoài với các gói thầu trị giá hàng chục triệu USD.
Nhận định về tiềm năng phát triển của ngành xây dựng, ông Lê Đức Hải, Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty CP Tập đoàn xây dựng Hoà Bình cho rằng, phần doanh thu 13 tỷ USD thống kê được của ngành xây dựng trong năm 2017 chỉ là phần nổi của tảng băng chìm vì đã bị loại ra rất nhiều đóng góp từ các phân ngành như vật liệu xây dựng, trang trí nội thất, nếu cộng lại tất cả các giá trị cấu thành của ngành xây dựng thì giá trị gia tăng của ngành xây dựng phải lên tới 50-60 tỷ USD.
Theo ông Hải, không chỉ phát triển mạnh ở trong nước, tiềm năng phát triển của ngành xây dựng ở nước ngoài cũng rất lớn, nếu thực hiện được thì sẽ đem lại nguồn thu rất lớn cho đất nước do không chỉ xây dựng mà các bộ phận khác cũng được XK. Việc phát triển ra nước ngoài sẽ có thể giúp ngành xây dựng tăng trưởng thêm từ 15-20% giá trị gia tăng.
Các DN trong ngành đã làm chủ được thị trường trong nước ở các dự án dân dụng cao tầng đòi hỏi có kỹ thuật cao. Tuy nhiên, nếu chỉ dừng lại ở thị trường trong nước mà không tiếp cận với thị trường quốc tế thì sau một thời gian, ngành xây dựng cũng sẽ đi vào lạc hậu. Từ kinh nghiệm thực tế của Hòa Bình cho thấy, các DN xây dựng khi đi ra nước ngoài đã học hỏi được nhiều thứ góp phần nâng hiệu quả đầu tư, xây dựng.
“Thời cơ đã có nhưng nắm bắt thế nào để đưa ngành xây dựng ra nước ngoài thì cần có chiến lược mang tầm vóc quốc gia trong đó có sự tham gia của Nhà nước, Hiệp hội và DN. Vừa qua, Hòa Bình đã có kiến nghị với Chính phủ các giải pháp để ngành xây dựng trở thành kinh tế mũi nhọn, XK ra nước ngoài, trong đó tập trung vào các giải pháp để Nhà nước và DN phải hướng theo chuẩn mực quốc tế trong điều hành quản lí, tổ chức, kinh doanh, đưa ra các luật lệ từ quản lý xây dựng, quản lý đầu tư, đào tạo. Bên cạnh đó, các DN phải có tư duy toàn cầu trong hoạt động kinh doanh của mình, phải đặt mình trong thị trường cạnh tranh toàn cầu để chuyên nghiệp hóa”, ông Hải cho biết.
Để có thể XK, ông Nguyễn Văn Hiệp, nguyên Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP. HCM cho rằng, ngành xây dựng phải có thị phần riêng. Hiện nay một điểm yếu của ngành xây dựng Việt Nam tại thị trường nước ngoài là trình độ ngoại ngữ của công nhân còn rất hạn chế, cần có thời gian để có nguồn nhân lực đáp ứng được yêu cầu.
“Tiềm năng XK của ngành xây dựng là rất lớn, sau các DN tiên phong như Hòa Bình sẽ có thêm nhiều DN khác phát triển ra thị trường nước ngoài. Do vậy, ngay từ bây giờ các các DN cần có định hướng mở rộng thị trường nước ngoài, không chỉ ở phần thô mà phải tham gia vào phần hoàn thiện và cả lĩnh vực vật liệu xây dựng để tăng doanh thu XK. Cùng với các DN, cơ quan quản lý nhà nước phải tích cực hơn nữa trong vai trò định hướng, hiện nay vai trò của các cơ quan quản lí nhà nước còn rất hạn chế”, ông Hiệp nhấn mạnh.
