Sau buổi chia tay Nhật ký Vàng Anh trên VTV3, vụ scandal của diễn viên thủ vai chính chưa thể chấm dứt như dự đoán của nhiều người...

Những hệ quả xã hội: Cảnh báo của LS Trần Đình Triển

Hiệp sĩ Công nghệ thông tin Nguyễn Tử Quảng (Giám đốc Trung tâm An ninh Mạng, ĐH Bách Khoa) bày tỏ lo ngại: “Vụ diễn viên vừa qua, ai phát tán nội dung đó (cảnh quay phòng the - PV) là vi phạm pháp luật. Nhưng ai sẽ xử lý vi phạm này? Dường như chúng ta chưa thấy đầu mối nào” và “Chúng ta đang đứng trước nguy cơ bùng nổ đối tượng không chuyên nghiệp phạm pháp trên mạng”. Luật sư Trần Đình Triển (Trưởng Văn phòng Luật sư Vì dân) thì cảnh báo: “Nếu không xử lý dạng vi phạm này (phát tán phim ảnh “nóng” lên mạng - PV), nó sẽ còn tái diễn”.

Lo ngại của ông Quảng và cảnh báo của LS. Triển trở thành sự thật. Khoảng 9h sáng cùng ngày, cư dân mạng bắt đầu nóng lên với “Vàng Anh tập 2” - tức cảnh quay dài gần 17 phút, mà nhân vật chính theo như “quảng cáo” của các bloggers vẫn là “bé Vàng Anh” và “công tử” Việt “dart”. Các “thợ săn” gọi đoạn phim này là “Vàng Anh bản full” đầy đủ. Đến lúc này, nhiều người đã cảm thấy thực sự lo ngại trước kẻ đã “ném phim nóng giấu tay” này.

Ngược dòng thời gian để trở về đêm 11/10/2007, có một chi tiết mà đa số cư dân mạng đều biết nhưng đã bỏ qua: Khi clip phòng the dài 5 phút 1 giây của Việt dart và Thùy Linh đến tay các bloggers, nhiều dân chơi đã nhận định rằng, đây là cảnh quay không đầy đủ và chắc chắn có sự tồn tại của một video gốc với thời lượng dài hơn nhiều. Đồng thời, tin đồn từ các bloggers lúc ấy cho biết: bên cạnh “Vàng Anh phần 1” (với thời lượng 5 phút 1 giây) còn có sự tồn tại của một đoạn phim khác, cũng của 2 nhân vật ấy, gọi là “Vàng Anh phần 2”.

Tính đến trước sáng ngày thứ ba 16/10/2007, mọi nỗ lực của những kẻ tò mò đều trở thành công “cốc” và tất cả đã đi đến kết luận: Không có cảnh quay phòng the “Vàng Anh phần 2”. Đúng lúc người ta ngỡ rằng scandal của Hoàng Thùy Linh - Vàng Anh đã chấm dứt thì “Vàng Anh bản full” kéo dài 16 phút 40 giây xuất hiện. “Bản full” vẫn gây sốc cho nhiều bloggers vì cảnh trong video clip này có những tư thế cực kỳ phả‌ּn cả‌ּm. Đi cùng với sự xuất hiện của “bản full” trên mạng Internet là một thông điệp được các bloggers truyền tải cho nhau: Vẫn còn “Vàng Anh phần 3” với độ dài khoảng 30 phút, và sau nạn nhân Hoàng Thùy Linh sẽ đến lượt một “hot girl” khác của Hà thành (có tên M.V, cũng là bạn gái cũ của Việt dart) chuẩn bị phải “phơi mình” trước thiên hạ.

Hành trình truy tìm thủ phạm

Sau khi đoạn phim nóng này được tung lên, chiều cùng ngày, phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Vũ Ngọc Sơn, Trưởng phòng chống Virus, Trung tâm An ninh Mạng (BKIS). Ông Sơn cho biết, ông đã nắm bắt được thông tin này qua một số diễn đàn trên mạng nhưng các chi tiết cụ thể của đoạn phim như thế nào thì BKIS chưa kiểm tra và chưa xem. Về thủ phạm phát tán đoạn phim, ông Sơn cho rằng, để xác minh được nhân vật này, cần phải có sự phối hợp của rất nhiều bên. “Tôi chưa biết phần 2 được tung lên bằng cách nào. Còn về đoạn phim đầu tiên, theo quan sát của chúng tôi, đoạn phim được tung lên từ một blog của Yahoo và đồng thời video clip đó cũng được đăng tải trên Youtube.

Nhưng việc khẳng định blog Yahoo đó có phải là nơi đầu tiên phát tán đoạn phim hay không thì chưa thể có câu trả lời vì chúng tôi chưa tiến hành điều tra. Cả hai nhà cung cấp dịch vụ Yahoo và Youtube đều ở nước ngoài, vì vậy muốn tìm ra người phát tán đoạn phim đó lên, rất cần phải có sự phối hợp từ các cơ quan trong nước như cơ quan điều tra và các nhà cung cấp dịch vụ ở nước ngoài. Với từng đó sự kết hợp thì có thể tìm ra được”.

Còn trên thế giới ảo, cư dân mạng hiện đang hướng sự chú ý vào hai giả thuyết.

Giả thuyết thứ nhất cho rằng, thủ phạm phát tán đoạn phim là nhân vật nam trong phim, hiện đang du học tại Trường Đại học Nebraska, Hoa Kỳ. Theo thông tin thu thập được từ diễn đàn Trái tim Việt Nam (www.ttvnol.com) thì nhân vật nam có tên thật là Vũ Hoàng Việt, sinh ngày 27/9/1987, từng là học sinh ở trường THCS Ngô Sỹ Liên, học sinh trường THPT Kim Liên. Lý do khiến nhiều bloggers nghi ngờ Việt là kẻ phát tán đoạn phim nóng này vì cho rằng Việt trả thù Thùy Linh chia tay để đến với người yêu mới.

Tuy mới chỉ là nghi ngờ nhưng Vũ Hoàng Việt đang phải nhận những lời phê phán, nguyền rủa thậm tệ của các blogger. Nhiều cư dân mạng cho rằng, Việt là một “đại thiếu gia”, “có mối quan hệ cực kỳ sâu rộng trong giới ăn chơi tuổi teen Việt Nam”. Có blogger còn đưa ra những bức ảnh của Việt dart với vẻ mặt cười tươi, tay xách các túi đồ “hiệu” cao cấp, hoặc bức ảnh Việt dart ngồi sau vô lăng xe ô tô đắt tiền, cưỡi chiếc xe máy “hàng độc”... để minh họa cho cuộc sống dư dả của “diễn viên nam chính”. Việt dart có phải là thủ phạm tung phim nóng của mình và người yêu cũ lên mạng hay không? Từ khi vụ bê bối Vàng Anh xảy ra, chưa thấy Việt Dart có phản hồi gì về hai luận điểm này. Blog của Việt cũng đã đóng cửa, nhưng tính đến 13h ngày 17/10/2007, đã có gần 1 triệu page views (lượt người truy cập) vào đây để tìm thông tin. dư luận cũng như cộng đồng mạng đang ngóng trông một kết luận chính thức từ phía các cơ quan điều tra: Liệu Vũ Hoàng Việt có phải là kẻ phát tán phim “nóng” lên mạng Internet?

Nhân vật chính vẫn chưa giải tỏa được nghi ngờ của các blogger

Giả thuyết thứ hai cho rằng, thủ phạm là nhân viên của một cửa hàng điện thoại. Một người có biệt danh Dahaka, đã khẳng định: “Sở dĩ mình có được những thước phim này là do Linh đã sơ ý để lộ khi mang điện thoại ra sửa ở cửa hàng và bị phát hiện. Những nhân vật này đã có hành vi tống tiền Thùy Linh nhưng việc bất thành và clip này cuối cùng rơi vào tay của một trong những người không ưa Thùy Linh nhất”. Một người bạn của Thùy Linh cũng khẳng định giả thuyết này trên báo Thanh Niên, ngoài ra còn cho biết thêm: Cửa hàng sửa chữa điện thoại này nằm trên phố Bà Triệu!

Theo một diễn biến khác liên quan đến việc phát tán đoạn phim nóng “Vàng Anh bản full” vào sáng 16/10/2007, báo Gia đình và Xã hội số 146 ra ngày 17/10/2007 đã đưa tin: Dù các nhà quản lý, các luật sư và báo chí lên tiếng cảnh báo rất mạnh về việc vi phạm pháp luật của hành vi tung và phát tán video se‌ּx của người khác trên mạng Internet nhưng “hung thủ giấu mặt” vẫn ngang nhiên thách thức dư luận bằng việc công bố tiếp các đoạn còn lại của video này. Cộng đồng mạng tiếp tục xôn xao sau khi một blogger có nick AngelFly tung ra một entry liên quan đến sự việc trên.

AngelFly viết: “Hiện tại tôi có nghe phong thanh rằng post phim se‌ּx của Thùy Linh lên mạng sẽ dính dáng đến pháp luật. Các bạn thông cảm rằng tôi đang có một cuộc sống rất yên ổn (tôi đang học một trường đại học khá lớn ở Hà Nội). Tôi không muốn mất tất cả”. Sau khi “xả” hết bức xúc về nhân vật Thùy Linh, chủ nhân blog trên lại hùng hồn tuyên bố: “Trong ổ cứng của tôi hiện giờ đang lưu trữ toàn bộ số phim Vàng Anh đóng se‌ּx. Tôi rất muốn làm ngơ trước dư luận. Nhưng các bạn biết đấy, tôi ức chế quá rồi”. Phải chăng đây là đầu mối? Xin chuyển nghi vấn của chúng tôi đến các cơ quan chức năng” .

Những hệ quả xã hội không lường

Sự việc diễn ra đến nay đã tròn một tuần. Một tuần mà giới học sinh, sinh viên chuyền tay những chiếc USB, điện thoại di động có “Vàng Anh”. Một tuần mà người ta đã không còn một chút e dè, ngượng ngùng khi xem chung phim nóng với những người khác. Một tuần mà các quán cà phê trở nên đặc biệt rôm rả vì người ta cần phải đến đó để “bình luận” về “sự kiện Vàng Anh”, về những con người mà họ chưa từng tiếp xúc.

Cộng đồng các blogger hãy kết thúc “sự kiện Vàng Anh” ở đây để tiếp tục tập trung vào lao động, học tập. Theo TTXVN, Ngày 16-10, Công an Hà Nội đã quyết định vào cuộc để điều tra, xem xét về nội dung vụ việc. Theo đó, Công an thành phố Hà Nội đã giao cho Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội tiến hành các biện pháp nghiệp vụ, khẩn trương tập trung thu thập các chứng cứ, lời khai cần thiết xung quanh việc “chủ ý” tung đoạn phim nói trên lên mạng Internet. Cơ quan điều tra sẽ xem xét một cách thận trọng để đánh giá có dấu hiệu của tội phạm hình sự về hành vi truyền bá văn hoá phẩm đồi truỵ không nguồn gốc của đoạn phim bị phát tán... Qua quá trình điều tra, nếu xét thấy có đầy đủ các yếu tố cấu thành tội phạm, cơ quan điều tra sẽ tiến hành khởi tố vụ án để tiếp tục điều tra làm rõ theo quy định của pháp luật.

Nhìn từ góc độ khoa học xã hội Thanh niên phải được giáo dục về văn hoá Internet

Xét từ góc độ văn hóa truyền thống của Việt Nam, trong lĩnh vực tình dục, trẻ em mà đặc biệt là trẻ em gái thường được dạy dỗ về những sự kiềm chế, về việc giữ gìn phẩm hạnh. Vậy vì sao sự kiện Hoàng Thùy Linh quan hệ tình dục trước hôn nhân với bạn trai cũ tuy vấp phải nhiều ý kiến phản đối gay gắt từ phía dư luận nhưng ngược lại, diễn viên đóng vai Vàng Anh vẫn nhận được sự chia sẻ, thông cảm của nhiều blogger mà đặc biệt là các “teen”?

Câu trả lời: do tác động của Internet! Việt Nam chính thức hòa mạng Internet từ tháng 12/1997. Từ đó đến nay số lượng người sử dụng Internet ngày càng tăng, với một số lượng khá ấn tượng. Theo thống kê của Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC), tính đến tháng 12/2003 mới có 3.8% dân số Việt Nam sử dụng Internet, cho đến tháng 12/2005, tỉ lệ này tăng lên thành 12.9% và thành hơn 14% ở tháng 3/2006. Đến tháng 9/2007, cả nước có hơn 17,5 triệu người sử dụng Internet, tương đương 20,85% dân số, mà thành phần chính là thanh thiếu niên. Xu hướng này cho thấy rõ Internet đang trở thành một phương tiện truyền thông quan trọng đối với thanh thiếu niên.

Các nghiên cứu xã hội hội học và tâm lý học đã chứng minh: định hướng giá trị của các cá nhân không phải là bất biến. Theo lý thuyết về xã hội hóa của nhà Xã hội học và Tâm lý học xã hội người Nga G. Andreeva, thanh thiếu niên là bước đệm giữa giai đoạn trước lao động và giai đoạn lao động. Đặc thù của độ tuổi này là năng động, dễ thích ứng với những cái mới. Xét về mặt định hướng giá trị, hệ giá trị của nhóm này đang trong giai đoạn định hình. Chính vì vậy, nó cũng dễ bị thay đổi. Và ở đây, việc tiếp xúc với thông tin mới, các giá trị mới qua mạng Internet đã và đang làm thay đổi những giá trị đã hoặc đang định hình trong mỗi blogger.

Với mẫu nghiên cứu là 640 thanh niên đang học tại 10 trường đại học tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, TS. Nguyễn Quý Thanh (Khoa Xã hội học, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội) đã đưa ra kết luận nghiên cứu: Việc sử dụng Internet chính là một yếu tố quan trọng để giải thích về xu hướng “tự do” trong định hướng giá trị về tình dục trước hôn nhân. Nói một cách cụ thể hơn là thanh niên càng vào mạng Internet nhiều càng dễ có xu hướng “tự do”, xem nhẹ hơn giá trị “trinh tiết”. Đồng thời, những thanh niên càng truy cập nhiều vào mạng, họ càng dễ có xu hướng chấp nhận quan hệ tình dục trước hôn nhân hơn. (Nguyễn Quý Thanh, Hệ quả xã hội của Internet: Những thay đổi về định hướng giá trị của sinh viên về tình dục trước hôn nhân, Tạp chí Xã hội học số 2/2006). Kết luận của nghiên cứu này hoàn toàn không ngụ ý rằng phải hạn chế hay cấm thanh niên truy cập vào Internet để “bảo vệ các giá trị đạo đức truyền thống”.

Bởi vì, điều đó là bất khả thi và đi ngược với xu thế phát triển. Không những không thể cấm, mà phải được giáo dục về văn hóa Internet (Internet literacy), nó bao gồm việc sử dụng một cách có trách nhiệm Internet phù hợp với các chuẩn mực xã hội và pháp luật. Các nhà quản lý Internet, các nhà giáo dục, các bậc phụ huynh có thể tìm thấy ngụ ý cho lĩnh vực của mình từ kết quả của nghiên cứu này.