Tạp chí The Week của Anh mới đây cảnh báo rằng, nếu không có sự thay đổi lớn trong chính sách thì cuộc chiến của Mỹ ở Afghanistan sẽ có kết cục tồi tệ bởi thất bại của người Mỹ ở chiến trường Trung Đông này sẽ là vết ố nhiều đời không gột rửa được.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đang rất tức giận về vấn đề Afghanistan vì cho rằng sự hiện diện của quân đội Mỹ ở chiến trường Trung Đông này là vô nghĩa, theo cây viết chính trị kỳ cựu James Poulos của The Week.

Những người phê phán tổng thống thì cho rằng ông đang trao quá nhiều quyền cho nhóm tướng lĩnh quyền lực. Thực tế thì sao? Tổng thống đang rối bời với đề xuất điều thêm quân cho chiến trường này hơn là bàn về di sản Obama.

Theo tờ Daily Beast, ông Trump đã cho gọi Cố vấn An ninh Quốc gia H.R. McMaster và ê-kíp của vị tướng này để bàn thảo về vấn đề Afghanistan và kế hoạch đang thực hiện ở Iran. Tờ báo trên ví hành động của vị tổng thống là “vẫn đi theo lối cũ nhưng trông đợi một kết cục khác”.

Tệ hơn nữa là Lầu Năm Góc cũng gần như thừa nhận rằng không có giải pháp khả thi nào cho việc rút khỏi Afghanistan mà không bị mang tiếng là thất bại.

Quân đội Mỹ lại mới mất thêm cứ địa vào tay phiến quân Hồi giáo Taliban, nguyên nhân, theo Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis là do Nhà Trắng “không có chiến lược cần thiết”, trang NBC News dẫn lời một quan chức chính phủ cho biết.

Giả sử ông Trump qua mặt các nhân vật có máu mặt của cả hai đảng để tự mình điều hành chính phủ theo ý muốn, thì làm thế nào để bất kỳ một tổng thống nào có thể sẵn sàng cho một sự thất bại thể chế quy mô lớn như vậy?

Thực sự mà nói, thất bại ở Afghanistan đã trở thành bằng chứng sống mỉa mai đối với các cơ quan “xác sống” và các trường phái tư tưởng. Theo ký giả James Poulos, với sự sa lầy này, không chỉ có mỗi các nhà hoạch định quân sự Mỹ khó ngẩng cao đầu.

Chiến lược gia trưởng Stephen Bannon muốn ông Trump tổ chức một cuộc điều trần đối với Erik Prince, người có ý tưởng rút quân khỏi Afghanistan để thay thế bằng lính đánh thuê và không quân.

Đề xuất của Erik Prince được coi là phá vỡ lời nguyền của người Afghanistan về một sự rút lui không chóng thì chày của quân đội Mỹ. Dù gì đi nữa thì những kế hoạch đó cũng không được hiện thực hóa.

Các tướng lĩnh và số đông cử tri cho đó (đề xuất của Erik Prince) là nhượng bộ khó coi và liên quan đến danh dự quân đội Mỹ. Đối với họ, cả sự sỹ diện và cử tri đều không cho phép họ mảy may nghĩ đến viễn cảnh rút quân.

Chính cách nghĩ đó dẫn đến sự mất cân bằng lực lượng chí tử ở nhiều nơi trên thế giới, còn các biệt đội phải gánh trên vai áp lực phải thắng nên họ sẵn sàng làm điều đáng sợ ở chiến trường Afghanistan dù không nhận được đồng thuận từ cử tri trong nước.  

Thành viên cao cấp Micah Zenko của Hội đồng quan hệ Quốc tế gần đây đã cảnh báo rằng lối tư duy chiến tranh đáng xấu hổ này “vừa làm mất nhuệ khí của các biệt đội, vừa không đủ sức đương đầu với những hình thức khủ‌ng b‌ố hay mô hình quân đội sơ đẳng nhất”.

Theo The Week, ngay cả những mục tiêu lớn trên cũng khó thực hiện được ở Afghanistan, chứ đừng nói gì đến chiến thắng. Theo họ, giải pháp khả thi cho chiến trường này có thể là sự kết hợp đầy mạo hiểm và xa lạ giữa lính đánh thuê, sự chiếm đóng kiểu dân sự thu‌ộc đị‌a và xây dựng các thể chế, máy bay không người lái, và thậm chí cả máy bay ném bom hạng nặng.

Tổng thống Trump vẫn đang trong thế đơn độc để định đoạt số phận cuộc chiến mà nhiều người phải ngậm ngùi kiểu trót đâm lao. Sự lún sâu vào chiến trường này không sớm thì muộn sẽ đánh mất sự ủng hộ của cử tri và dẫn đến cách nhìn không hay ho của đối phương về sự rút lui của Mỹ.