thu‌ốc l‌á và những tổn thất từ việc hút thu‌ốc l‌á gây ra

Theo Tổ chức Y tế thế giới, thu‌ốc l‌á là sản phẩm tiêu dùng hợp pháp duy nhất gây t‌ử von‌g cho một nửa số người sử dụng nó cùng hàng trăm nghìn người không hút thu‌ốc l‌á khác. So sánh với các nguy cơ khác, nguy cơ t‌ử von‌g sớm do hút thu‌ốc l‌á là rất cao. Một nửa những người thường xuyên hút thuốc bị chết sớm do sử dụng thu‌ốc l‌á và một nửa trong số này chết ở độ tuổi trung niên, mất khoảng từ 15 năm đến 20 năm của cuộc sống. Sử dụng thu‌ốc l‌á là nguyên nhân của hơn 25 căn bệnh. Theo số liệu mới nhất của WHO cuối tháng 5/2017, mỗi năm thế giới có khoảng 7 triệu người t‌ử von‌g do các bệnh liên quan đến  hút thu‌ốc l‌á và 600.000 người chết do phơi nhiễm với khói thu‌ốc l‌á thụ động. Cũng theo dự báo của Tổ chức Y tế thế giới, nếu các biện pháp phòng, chống tác hại của thu‌ốc l‌á không được thực hiện thì đến năm 2030, con số này sẽ tăng lên thành 8 triệu người một năm, trong đó 80% các ca t‌ử von‌g là ở các nước đang phát triển. 

Việt Nam nằm trong nhóm 15 nước có số người hút thu‌ốc l‌á nhiều nhất thế giới. Trung bình cứ 2 nam giới từ 15 tuổi trở lên có 1 người hút thuốc. Phần lớn người hút thuốc bắt đầu hút khi còn rất trẻ. 56% người hút thuốc ở bắt đầu hút trước tuổi 20. Tỷ lệ hút thu‌ốc l‌á cao đã gây ra các tác hại rất lớn về mặt sức khỏe và kinh tế tại Việt Nam.Theo điều tra tại bệnh viện K, tỷ lệ bệnh nhân ung thư phổi có hút thu‌ốc l‌á lên tới 96,8%. Nghiên cứu năm 2011 của viện Chiến lược và chính sách y tế cho thấy bệnh tật và t‌ử von‌g sớm do sử dụng thu‌ốc l‌á chiếm 12% tổng gánh nặng bệnh tật. Theo Tổ chức Y tế thế giới, số trường hợp t‌ử von‌g do các bệnh không lây nhiễm chiếm 75% tổng số ca t‌ử von‌g do bệnh tật và thương tích ở Việt Nam, mà một trong những nguyên nhân quan trọng là do tỷ lệ sử dụng thu‌ốc l‌á cao.

Các thành phần độc hại trong khói thu‌ốc l‌á

Theo Luật Phòng, chống tác hại của thu‌ốc l‌á, thu‌ốc l‌á là sản phẩm được sản xuất từ toàn bộ hoặc một phần nguyên liệu thu‌ốc l‌á, được chế biến dưới dạng thu‌ốc l‌á điếu, xì gà, thu‌ốc l‌á sợi, thu‌ốc là‌o hoặc các dạng khác.

Theo báo cáo năm 2010 của Tổng hội Y khoa Hoa Kỳ, khói thu‌ốc l‌á chứa 7.000 hó‌a chấ‌t, trong đó có 69 chất gây ung thư. Một số chất độc hại điển hình trong khói thu‌ốc l‌á gồm:

Nicotine:

Nicotine là một chất gây nghiện có trong thu‌ốc l‌á, được hấp thụ vào máu và ảnh hưởng đến não bộ trong khoảng 10 giây sau khi hút vào. Sau mỗi lần hít một hơi thu‌ốc l‌á, Nicotine gây tăng nhịp đập của tim, co thắt mạch máu ở tim, tăng mạch và huyết áp.

Hắc ín (Tar):

Hắc ín hay còn gọi là nhựa thu‌ốc l‌á, có màu đen và quánh giống như nhựa đường, chứa rất nhiều chất gây ung thư.

Carbon monoxide (khí CO):

Khí CO trong khói thu‌ốc l‌á khi hấp thụ vào máu sẽ gắn kết rất chặt với hemoglobine trong hồng cầu, làm giảm khả năng vận chuyển oxy của hồng cầu, giảm nồng độ oxy trong máu, làm máu đặc hơn và làm tăng gánh nặng cho tim.

Khí CO góp phần hình thành các mảng xơ vữa động mạch đồng thời làm suy giảm sự hấp thụ các chất dinh dưỡng thiết yếu và ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và điều chỉnh c‌ơ th‌ể, liên quan đến bệnh tim, đột quỵ và các vấn đề tuần hoàn khác.

Benzene:

Là một chất sinh ung thư được tìm thấy trong khói của dầu khí hay trong thuốc trừ sâu bọ. Chất này có nồng độ rất cao trong khói thu‌ốc l‌á, lượng Benzene tác động đến con người từ khói thu‌ốc l‌á chiếm một nửa lượng Benzene xâm nhập vào con người từ tất cả các nguồn. 

Nitrosamines:

Là một chất gây ung thư rất mạnh có nhiều trong khói thuốc và cả trong các sản phẩm thu‌ốc l‌á không khói.

Ammonia:

Là một chất được sử dụng trong thuốc kíc‌h thí‌ch tăng trưởng và trong các sản phẩm tẩy rửa. Trong sản xuất thu‌ốc l‌á, chất này được sử dụng tăng cường khả năng hấp thụ Nicotine của niêm mạc đường hô hấp, vì thế cùng một lượng khói thuốc hít vào, lượng Nicotine được hấp thụ tăng lên.

Formaldehyde:

Dung dịch dùng trong ướp xác, và nó cũng có nhiều trong khói thuốc. Chất này gây kíc‌h thí‌ch mũi, họng và mắt của người hút thuốc khi hít phải khói thu‌ốc l‌á.

Polycyclic aromatic hydrocarbon (PAH):

Là một chất gây ung thư tìm thấy trong dầu di‌esel và sản phẩm đốt cháy khác.