Theo ông Donald Trump, hành động của Trung Quốc là "trộm cắp" vì thế phải có lý do khiến Bắc Kinh bất chấp những nguy cơ ngoại giao để lấy được tàu ngầm không người lái của Mỹ.

Vụ "trộm" tàu ngầm không người lái (UUV) của Mỹ tại khu vực Biển Đông được xem là động thái gây căng thẳng mới nhất giữa Mỹ và Trung Quốc, sau khi ông Donald Trump đắc cử.

Tuy nhiên, nếu phân tích sâu ta sẽ thấy vụ việc này không chỉ là một động thái đơn lẻ bộc phát mà có toan tính từ trước.

UUV là gì?

UUV là tên gọi của các loại tàu ngầm không người lái, đa số có kích thước nhỏ hơn một tàu ngầm thông thường.

Có hai loại UUV là thiết bị điều khiển từ xa dưới nước (ROV) và tàu ngầm tự hành (AUV). ROV được điều khiển từ xa bởi con người còn AUV thì hoàn toàn tự hành và được máy tính điều khiển.

Chiếc UUV của Mỹ bị Trung Quốc "trộm" dù chỉ có giá 150.000 USD nhưng là một AUV tiên tiến. AUV có thể hoạt động ở tầng nước sâu và được lập trình cho nhiều công năng khác nhau.

Trung Quốc có thể lấy gì từ chiếc UUV bị bắt?

Theo thông tin mà quân đội Mỹ cung cấp, chiếc UUV bị bắt là một sản phẩm thương mại. Vì vậy, nó gần như không có một công nghệ bí mật nào để Trung Quốc có thể khai thác.

UUV này cũng chỉ có hai chức năng cơ bản là kiểm tra nhiệt độ nước biển và vẽ lại hệ thống hải lưu bên dưới mặt biển. Hiện Trung Quốc cũng đã chi 32,7 triệu USD cho 15 công trình nghiên cứu chế tạo UUV của riêng họ.

UUV tương lai của tác chiến ngầm

UUV thực sự là "cách tiếp cận giá rẻ" và hiệu quả trong hoạt động chống ngầm trong tương lai. UUV cũng có thể được sử dụng để phá thủy lôi một công việc cực kỳ nguy hiểm.

"Thông thường, máy bay chống ngầm sẽ thả phao sonar để phát hiện tàu ngầm. Công tác này rất tốn kém và giống như mò kim đáy bể. Với một hạm đội Wave Gliders (một loại UUV) chúng ta có thể tăng khả năng phát hiện tàu ngầm và chi phí thì lại giảm", ông Gary Gysin, Chủ tịch Liquid Robotics cho biết.

Wave Gliders là một loại UUV (không thể điều khiển) do Liquid Robotics sản xuất, hoạt động bằng năng lượng mặt trời. Wave Gliders thường được các công ty dầu mỏ và các nhà khoa học sử dụng nhưng cũng được dùng cho quốc phòng.

Không chỉ có tác dụng trong phòng thủ, UUV cũng có thể phát triển thành một loại vũ khí tấn công nguy hiểm. Nga đang chế tạo một loại UUV có khả năng mang theo tên lửa hạt nhân, được cho là đủ sức tiêu diệt cả nước Anh chỉ trong một đòn tấn công duy nhất.

Vì sao Trung Quốc lại lấy UUV của Mỹ?

Rõ ràng là Trung Quốc không lấy chiếc UUV của Mỹ để sao chép công nghệ. Hành động của quân đội nước này cho thấy sự "dằn mặt" Washington nhiều hơn.

Theo nhiều chuyên gia chính sách đối ngoại, phản ứng quá "yếu ớt" của Mỹ trong vụ việc lần này sẽ khiến các nước đồng minh trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương quay mặt với Washington.

"Các nước đồng minh đã quan sát và họ không khó để đưa ra kết luận là quyền lực của Mỹ trong khu vực đang bị suy yếu", ông Douglas H. Paal, Phó chủ tịch phụ trách nghiên cứu tại Quỹ Carnegie về Hòa bình Quốc tế nói.

Điều đáng chú ý là hành động bắt giữ tàu ngầm không người lái của Mỹ được Trung Quốc thực hiện bên ngoài "đường chín đoạn" mà Trung Quốc dùng làm yêu sách chủ quyền phi lý của mình trên Biển Đông. Tức Bắc Kinh hoàn toàn sai trái khi tuyên bố chỉ đang "bảo vệ chủ quyền" của mình trên Biển Đông.