Kongamato là một sinh vật trông giống như loài thằn lằn bay xuất xứ từ vùng biên giới giữa Zambia, Angola và Congo.

Đã có nhiều báo cáo rằng, các cư dân ở khu vực này đã nhìn thấy những sinh vật biết bay giống với miêu tả về những con thằn lằn bay cổ xưa đã tuyệt chủng từ lâu. Thậm chí, cư dân nơi đây còn đồn rằng có nhiều người đã bị loài vật lạ này ăn thịt.

Vào năm 1923, Frank Melland đã miêu tả tín ngưỡng của người Kaonde, một tộc người của Zambia. Những người thuộc bộ tộc gọi loài sinh vật này là kongamato (kẻ lật thuyền), được cho là từng sống trong các đầm lầy Jiundu thuộc quận Mwiniluga, tây Zambia, gần biên giới Congo và Angola.

Loài vật này được miêu tả là sinh vật hoàn toàn không có lông, da nhẵn, sải cánh rộng từ 4 đến 7 foot (1,4 đến 2,13m) và sở hữu một cái mỏ đầy răng. Khi băng qua các con sông, một số người thậm chí còn phải mang bùa hộ mệnh để bảo vệ trước sự tấn công của loài Kongamato.

Vào năm 1925, G. Ward Price nghe được những câu chuyện kể về một loài chim ma quỷ có cái mỏ dài tấn công người ở các vùng đầm lầy của Zimbabwe. Một người từng bị thương bởi loài vật này khi được cho xem bức ảnh về thằn lằn ngón cánh (loài thằn lằn bay đã tuyệt chủng từ lâu), anh ta đã thét lên kinh hãi.

Vào năm 1942, Đại tá C. R. S. Pitman báo cáo những câu chuyện mà những người thổ dân đã kể cho ông nghe về một sinh vật to lớn có hình thù như loài chim và dơi sống ở Bắc Rhodesia (nay là Zambia) ở vùng đầm lầy mà họ cho là thần chết.

Người ta đã tìm thấy dấu vết của những sinh vật này với chứng cứ về một cái đuôi dài kéo rõ dưới mặt đất. Các báo cáo này không chỉ có ở Zambia mà còn có ở nhiều nơi khác thuộc châu Phi như núi Kilimanjaro và núi Kenya.

Kỹ sư J. P. F. Brown từng nhìn thấy hai con thằn lằn bay vào tháng Giêng năm 1956 gần Mansa, Zambia. Ông ước lượng sải cánh của chúng cũng phải cỡ từ 3 đến 3,5 foot (1m) và chiều dài từ mỏ tới đuôi khoảng 4,5 foot (1,5m).

Theo báo cáo thì nó có một cái đuôi dài và mảnh, một cái đầu nhỏ mà ông so sánh nó với một cái mõm của loài chó bị kéo dài ra.

Năm 1957 đã có một người phải vào bệnh viện vì bị một vết thương ở ngực mà theo lời của người này kể lại, là do bị một con chim lớn ở khu đầm lầy Bangweulu tấn công. Khi được yêu cầu vẽ lại hình dáng của con chim đó, người này đã vẽ một sinh vật giống loài thằn lằn bay.

Các báo cáo về những sinh vật biết bay có hình dáng giống những loài thằn lằn bay thời tiền sử không dừng lại ở các vùng đầm lầy mà còn tiếp tục được thu thập tại những sa mạc của Nambia. Năm 1988, Giáo sư Roy Mackal đã dẫn một đoàn thám hiểm đến Nambia, nơi xuất phát của các báo cáo về một loài sinh vật có sải cánh dài tới 30 foot (9,14 m).

Bí ẩn xung quanh loài chim huyền bí vẫn tiếp tục lan truyền. Người ta thường thấy chúng vào lúc hoàng hôn, lượn qua những khoảng không giữa hai ngọn đồi cách nhau một dặm.

Mặc dù chuyến thám hiểm không mang lại kết quả trong việc tìm ra chứng cứ vững chắc, nhưng một thành viên trong đoàn là James Kosi khẳng định đã nhìn thấy loài sinh vật đó ở khoảng cách 1.000 foot (khoảng 300m). Ông miêu tả nó giống như một cái tàu lượn đen với các đốm trắng.

Carl Wiman cho rằng niềm tin về sự tồn tại của loài Kongamato có nguồn gốc cùng với những thổ dân từng tham gia vào cuộc khai quật những bộ xương của loài thằn lằn bay tại các tầng đất hóa thạch Tendagaru ở Tanzania trước Thế chiến I.

Một sự giải thích khả thi cho những câu chuyện này là loài thằn lằn bay tiền sử còn tồn tại đến ngày nay, đó là những con thằn lằn bay thuộc kỷ Đại Trung Sinh, và có thể chúng còn sống ở một cái hang bí mật nào đó. Hóa thạch của loài thằn lằn bay Pterodactylus (sái cánh dài từ 1 đến 8 foot, đuôi ngắn), loài Dsungaripterus (sải cánh từ 9 đến 12 foot, đuôi ngắn) và loài Rhamphorynchus (sải cánh 1 đến 6 foot, đuôi dài) sống từ kỷ Jura được phát hiện ở Đồi Tendagaru, Tanzania.

Tại châu Phi các nhà khảo cổ chỉ phát hiện được hai hóa thạch của loài thằn lằn bay sống ở kỷ Phấn trắng: một chiếc xương cánh của loài Ornithocheirus (sải cánh từ 14 đến 16 foot) ở Cộng hòa Dân chủ Congo và đốt sống cổ của một loài giống với loài Quetzalcoatlus khổng lồ (sải cánh từ 36 đến 39 foot và không có răng).

Tuy nhiên, các dữ liệu hóa thạch ở Nam Phi thì phong phú hơn nhiều, và vào thời điểm hai lục địa được nối liền nhau thì chúng ta có lý do để có thể thấy được nhiều mẫu vật hơn về những sinh vật huyền bí trong thế giới cổ đại.

Vậy loài sinh từ thời tiền sử này có còn tồn tại thực sự? Nếu chúng có tồn tại thật sự thì người ta hẳn đã thấy chúng bay qua lại để đi tìm thức ăn. Hay những con thằn lằn biết bay này biết giấu mình khỏi con mắt của con người?
 (Theo The Mysteries BF)