Tài khoản Twitter của Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko mới chia sẻ thông tin cho hay máy bay của ông đã chở nữ phi công Nadiya Savchenko hiện đang giam giữ tại Nga trở về nhà.

"Một máy bay tổng thống chở người anh hùng Nadiya Savchenko của Ukraine vừa hạ cánh", Reuters dẫn lời Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko cho biết trên Twitter.

Tại Moscow, phát ngôn viên điện Kremlin Dmitry Peskov cũng cho hay Savchenko, người bị giam giữ 2 năm qua tại Nga, đã được Tổng thống Vladimir Putin ân xá để cô được phép ra tù và về nước.

Theo ông Peskov, hai người Nga là Alexander Alexandrov và Yevgeny Yerofeyev cũng đã hạ cánh xuống sân bay Vnukovo của Moscow trên một chuyến bay đặc biệt từ Kiev.

Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 25/5 đã lên tiếng lý giải nguyên nhân khiến Moskva quyết định ân xá cho nữ phi công Ukraine Nadiya Savchenko rằng xuất phát từ tinh thần nhân văn của người Nga.

Theo đó, chính các bà quả phụ của hai nhà báo Nga bị giết ở miền Đông Ukraine đã đề nghị Tổng thống ân xá cho nữ phi công Savchenko.

Ông Putin cho biết hai bà quả phụ đã tiếp xúc với ông để "xin ân xá cho Savchenko" sau cuộc gặp với chính trị gia người Ukraine Viktor Medvedchuk.

Phát biểu trên truyền hình Nga, ông Putin nói "quyết định xuất phát từ lý do nhân đạo sẽ giúp giảm đối đầu tại khu vực xung đột, cũng như tránh được những tổn thất nghiêm trọng."

Nhiều bình luận cho thấy động thái này từ phía Tổng thống Nga làm xoa dịu tình hình căng thẳng giữa Nga- Ukraine. Song thực chất, mọi bước đi của Tổng thống Nga đều đã được tính toán đầy đủ và cẩn trọng.

Vụ kiện về nữ phi công Ukraine đã gây ra môt làn sóng dư luận tại Kiev, việc kéo dài vụ kiện cũng gây ra những bất lợi tạm thời đối với Tổng thống Nga trong lòng người dân Kiev. Khi nữ phi công được tự do về lại quê nhà, có lẽ những phản đối với Putin sẽ giảm bớt đi đáng kể.

Bên cạnh đó, còn phải nhắc tới lời cảnh báo của ông Putin và bẫy kép của ông này "giăng" ở miền Đông Ukraine.

Ngày 24/5, Nga, Ukraine, Đức và Pháp đã đạt được đồng thuận về việc chuẩn bị tổ chức các cuộc bầu cử ở miền Đông Ukraine - nơi đang xảy ra cuộc xung đột kéo dài hơn 2 năm nay, theo Reuters.

Sau cuộc điện đàm chung của Thủ tướng Đức Angela Merkel, Tổng thống Nga Vladimir Putin, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko, Thủ tướng Pháp Francois Hollande, diễn ra vào lúc tối muộn ngày 23/5, người phát ngôn Chính phủ Đức Steffen Seibert cho biết:

"Vấn đề cốt lõi được bàn bạc trong các cuộc đàm thoại là an ninh và việc chuẩn bị bầu cử tại miền Đông Ukraine. Các bên tham gia cuộc điện đàm đều nhất trí tăng cường hợp tác trên cả hai vấn đề để nhanh chóng đạt được tiến trình hòa bình cho Ukraine”.

Việc các bên, nhất là Ukraine đồng thuận chấp thuận các điều kiện xung quanh cuộc bầu cử cũng cho thấy sự hiểu ý của chính quyền Kiev với ván bài mà Nga đã giăng.

Nga- Ukraine lâu nay vốn đổ lỗi cho nhau là các bên vi phạm thỏa thuận ngừng bắn hòa bình được "Bộ tứ Normandy" cất công đàm thảo và nỗ lực thực hiện cũng như giám sát.

Việc cáo buộc qua lại chỉ làm kéo dài thêm tình hình tồi tệ tại miền Đông Ukraine, vốn đã cướp đi sinh mạng của hơn 9.000 người.

Trong khi đó, những nỗ lực từ phe ly khai là yêu cầu tổ chức một cuộc bầu cử tại các địa phương này với các điều kiện và tiêu chí an ninh. Yêu cầu này đã được phía Nga đồng thuận. Nếu Kiev tiếp tục phản đối, họ sẽ tự thừa nhận là bên nã pháo vào các ngôi làng tại địa phương miền Đông.

Bộ tứ Normandy đã phần nhiều đứng về phía Nga, Ukraine cô độc.

Nếu chấp nhận các phương án mà Donbass đưa ra, Kiev có khả năng cao để tuột mất Donbass.

Thực tế cho thấy, phe ly khai được Nga hậu thuẫn ở miền Đông muốn tổ chức bầu cử theo đúng tinh thần của Minsk-2, trong khi đó Kiev yêu cầu lực lượng này tổ chức bầu cử nằm dưới sự giám sát của Kiev.

Nếu đồng thuận với các yêu cầu của phe ly khai, chính quyền Tổng thống Poroshenko sớm sẽ nhận lại kết quả cay đắng mà lãnh đạo Donbass mới chắc chắn sẽ đòi một quyền tự trị lâu dài. Khi đó, không sớm thì muộn, một Crimea thứ hai sẽ nảy sinh.

Việc Nga lên tiếng mới đây yêu cầu Kiev dừng ngay các cuộc tấn công vào miền Đông thực chất là một lời cảnh báo đối với Ukraine khi Kiev đã đứng vào chân tường.

Không chấp nhận bầu cử miền Đông đồng nghĩa với việc Kiev tự thừa nhận là bên phá bỏ Minsk-2, chấp nhận cuộc bầu cử này tức là Kiev đã đặt một viên gạch vào nền móng ly khai ở Donbass.