Hiện  có phiến quân Hồi giáo nổi dậy ở Libya và Bokor Haram tại Nigeria thề trung thành với Nhà nước Hồi giáo (IS). Boko Haram còn tự đổi tên thành Nhà nước Hồi giáo Tỉnh Tây Phi (ISWAP).

Nếu thay đổi mục đích hoạt động, chúng sẽ trở thành mối đe dọa thực sự đối với với khu vực, báo dẫn lời các chuyên gia Mỹ cảnh báo.

"Chúng có thể quyết định chuyển sang tập trung và nhằm vào các lợi ích của phương Tây thay vì chiến đấu để đạt được những mục tiêu bản địa", Michael Shurkin, từng là nhà phân tích thuộc Cơ quan Tình báo Liên bang Mỹ (CIA). chuyên gia về Trung Phi tại viện chính sách Rand Corporation, nói.

Shurkin đưa ra ví dụ Boko Haram có thể tấn công binh sĩ Pháp tham gia Barkhane hoặc người Mỹ ở Cameroon. Barkhane là chiến dịch chống khủ‌ng b‌ố Pháp triển khai ở vùng Sahel, khu vực trung Phi.

"Không khó để chúng ta hình dung những kịch bản thực sự khủng khiếp. Tuy nhiên, tôi nghĩ chúng ta chưa chắc đã vào tình huống đó", ông cho biết thêm. Boko Haram dường như chỉ đổi tên để "đánh bóng" hoặc đang trong quá trình chuyển đổi thành nhóm phiến quân toàn cầu.

Các phong trào bị cô lập về mặt địa lý có thể hưởng lợi lớn từ việc sử dụng tên viết tắt, cách khoa trương và biểu tượng của IS. Nhóm cực đoan này đang kiểm soát nhiều phần lãnh thổ ở Syria và Iraq, duy trì một đội quân, đánh bom máy bay Nga khi nó bay qua bán đảo Sinai, Ai Cập, truyền cảm hứng cho kẻ ủng hộ tấn công khủ‌ng b‌ố từ Paris đến London, California.

Động thái đổi tên chủ yếu giúp các nhóm ở châu Phi tuyển mộ tay súng nước ngoài bị danh tiếng của IS thu hút, Peter Pham, chuyên gia về châu Phi thuộc Hội đồng Đại Tây Dương, nhận định.

Con số này vẫn còn ít nhưng có dấu hiệu cho thấy dòng chảy phiến quân sang châu Phi bắt đầu xuất hiện. Hai công dân Pháp trẻ tuổi bị bắt tại Tunisia tháng trước khi đang tìm cách đến khu vực IS kiểm soát ở Libya.

Trong tạp chí tuyên truyền Dabiq số tháng 4, IS kêu gọi những kẻ tình nguyện xem xét gia nhập Boko Haram "nếu không thể gia nhập ’đế chế’", Pham nói

Thề trung thành với IS cho phép Boko Haram, nhóm nổi dậy làm 17.000 người thiệt mạng trong 6 năm, nhận được lời khuyên về chiến thuật quân sự. "Các vụ tấn công sẽ được phối hợp tốt hơn", theo Pham.

Những video gần đây nhất của Boko Haram có chất lượng chuyên nghiệp hơn và xuất hiện cờ IS. IS được cho là có những chuyên gia về truyền thông, có thể đưa những đoạn phim "như của Hollywood" lên Internet, Pham cho biết thêm.

Tại Libya, các nhóm thề trung thành với IS đã mở rộng nhanh chóng, phát triển từ 200 lên đến 2.000 thành viên trong năm qua. Với sức mạnh gia tăng, cùng sự hỗn loạn an ninh và chính trị ở Libya thời hậu Gaddafi, chúng khiến nhà chức trách châu Âu lo lắng đến mức phải bắt đầu triển khai máy bay trinh sát quanh những căn cứ của họ.

Jacob Zenn, chuyên gia về các nhóm phiến quân thuộc Quỹ Jamestown, nói quan hệ giữa Boko Haram và IS có thể sớm phát triển từ liên lạc thành huấn luyện thành viên.

"Chỉ trong năm 2016 hoặc 2017, ISWAP có thể thực hiện những vụ tấn công kiểu mới tại Nigeria hoặc Tây Phi dưới sự huấn luyện và phối hợp của IS ở Libya", ông nói.

Zenn, cũng như những chuyên gia khác, tin việc Thổ Nhĩ Kỳ tăng cường kiểm soát biên giới với Syria hoặc IS bị suy yếu ở Iraq và Syria sẽ thúc đẩy những phiến quân "toàn cầu", số lượng khoảng hàng nghìn tên, biến Phi thành tiền tuyến.