Vòng điều trần thứ hai, kéo dài 5 ngày, của vụ Philippines kiện các yêu sách chủ quyền phi lý của Trung Quốc trên biển Đông vừa khép lại hôm 30/11.

Từ khi Philippines khởi kiện hồi năm 2013, Trung Quốc cho tới nay vẫn tẩy chay phiên tòa. Song ngày 1/12, PCA phát hành thông cáo báo chí bằng email, quyết định cho Bắc Kinh cơ hội “phản hồi bằng văn bản” và phải nộp cho tòa trước thời hạn 1/1/2016.

Mặt khác, Manila có thể tiếp tục bổ sung tài liệu và trả lời các câu hỏi của tòa trong phiên điều trần diễn ra vào ngày 18/12 tới. Trước đó, PCA đã cho phép 2 bên xem xét lại và hoàn chỉnh những chứng cứ của mình cho đến hết ngày 9/12.

Theo Điều 5, Phụ lục 7 của Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS), PCA phải đảm bảo cho mỗi bên liên quan có cơ hội lắng nghe và trình bày lập luận của mình một cách đầy đủ.

Ngoại trưởng Philippines Albert Ferreros del Rosario phát biểu: “Chúng tôi xem Trung Quốc như một người bạn có giá trị và để giữ gìn tình bạn đó, chúng tôi đã viện tới sự phân xử này”.

Trong 5 ngày điều trần vừa qua, Philippines đã tìm cách vạch trần những tuyên bố ngạo ngược của Trung Quốc ở biển Đông.

Một lần nữa, Philippines khẳng định tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc là trái với quy định của UNCLOS, đồng thời cáo buộc Bắc Kinh để công dân mình khai thác tài nguyên trái phép trong vùng biển của Manila cũng như không tôn trọng quyền đánh cá truyền thống tại bãi cạn Scarborough.

Ngoài ra, Trung Quốc còn bị tố cáo phá hoại môi trường biển bằng cách sử dụng các phương pháp đánh bắt “hủy diệt” như dùng chất độc cyanide và thuốc nổ, bên cạnh việc cho thấy tàu của họ là một mối nguy hiểm trên biển.

Ngay cả sau khi Manila đưa vụ việc ra tòa án, Bắc Kinh vẫn tiếp tục làm căng thẳng mọi chuyện bằng cách xây dựng các đảo nhân tạo ở biển Đông, theo phái đoàn Philippines tại phiên tòa được tổ chức ở The Hague - Hà Lan.

Thông cáo của PCA cũng cho biết tòa ra phán quyết trong năm 2016 trong khi phía Philippines tiết lộ mốc thời gian cụ thể hơn: 6 tháng nữa.