TP Hải Phòng đã chỉ đạo quyết liệt, kéo cả hệ thống chính trị gồm các ban, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp và gia đình cùng vào cuộc để đẩy lùi và ngăn chặn tệ nạn ma túy. Tuy nhiên, những khó khăn, thách thức mà "cuộc chiến" đang phải đối mặt là không nhỏ, thậm chí còn hết sức cam go.

Nhận diện thủ phạm gây ra những "cái chết trắng" ở địa phương

Theo hồ sơ quản lý, Hải Phòng hiện có 5.416 người nghiện ma tuý, chủ yếu ở độ tuổi lao động (chiếm hơn 80%). Nếu như những năm trước, đối tượng nghiện heroin là chủ yếu, thì thời gian gần đây, người nghiện ma tuý tổng hợp lại có chiều hướng gia tăng.

Có những thôn, xã vốn bình yên, nay cũng xao xác bởi "nàng tiên nâu" hoành hành. Đơn giản vì đa phần người nghiện có trình độ THCS, nhận thức hạn chế, hơn nữa, chủ yếu lại là lao động tự do (hơn 60%), thậm chí nhiều người không có nghề nghiệp. Không ít người trong số này lười làm việc, luôn chơi bời trác táng. Đây chính là điều kiện để bọn buôn bán trái phép chất ma tuý lợi dụng rủ rê, lôi kéo.

Có một thực tế, phần lớn đối tượng nghiện ở Hải Phòng sử dụng heroin (chiếm hơn 97%), dưới hình thức tiêm chích là chủ yếu. Vì thế, loại ma tuý tiêu thụ trên địa bàn Hải Phòng chủ yếu cũng là heroin, với số lượng tiêu thụ hằng ngày là rất lớn. Nó không chỉ được mua bán lén lút trong cộng đồng dân cư, mà cả trong các vũ trường, quán bar, nơi hát karaoke, khách sạn, nhà nghỉ… Tóm lại, ở đâu có người sử dụng, ở đó có kẻ cung cấp heroin.

Những năm gần đây, do lực lượng Công an tấn công quyết liệt vào các vũ trường, các "điểm nóng" nơi đường tàu, ngõ ngách kín trong các hẻm phố, các đối tượng nghiện ma tuý đã thay đổi phương thức hoạt động, chia thành các nhóm nhỏ tổ chức sử dụng ở các địa điểm xa trung tâm thành phố, thậm chí thuê cả taxi để sử dụng và "lắc" ngay trên xe, tới các điểm du lịch. Không ít đối tượng còn lợi dụng internet để móc nối, thành lập "hội lắc" trên mạng và tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý lưu động, trá hình dưới nhiều dạng, kiểu khác nhau.

Vì có nhiều đối tượng đắm đuối với "nàng tiên nâu" như vậy nên các đường dây, ổ nhóm tội phạm buôn bán, vận chuyển ma tuý từ các nơi về Hải Phòng tiêu thụ vẫn lén lút hoạt động mạnh, với thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt. Theo đó, lượng ma tuý xâm nhập vào thành phố còn nhiều.

Chỉ xin đơn cử, trong vòng tháng 6/2009, Công an thành phố đã phá 4 chuyên án lớn, bắt 50 vụ với 75 đối tượng phạm tội (tăng 34 vụ, 50 đối tượng so với tháng 5/2009), thu tang vật hơn 44,8 gam heroin; 1.813 viên ma tuý tổng hợp; gần 14,3 gam cầ‌n s‌a. Chưa kể, 4 chuyên án ma tuý khác cũng được xác lập và phá tại các địa phương quận, huyện.

Cũng qua việc phá các chuyên án về ma tuý này cho thấy đã xuất hiện ngày càng nhiều tội phạm với thủ đoạn hoạt động mới, như: Thuê người chế tạo các máy móc, công cụ dập ma tuý tổng hợp sau đó mua ma tuý dạng viên về nghiền nhỏ thành bột, trộn với các chất độn là tà dược, bột màu rồi dập lại thành các viên ma tuý tổng hợp mới để bán kiếm lời.

Đáng lưu ý, ma tuý được vận chuyển lén lút về Hải Phòng chủ yếu bằng đường bộ để sử dụng, song một số lợi dụng đường biển (qua cảng Hải Phòng), găm giấu trong các container để đưa ra nước ngoài tiêu thụ. Ngoài ra, lợi dụng tàu hàng, xe khách, một số đối tượng còn gửi ma tuý từ đất liền ra các đảo.

Ngoài ra, tội phạm ma tuý có yếu tố nước ngoài cũng đang có chiều hướng gia tăng tại Hải Phòng. Sản phẩm ma tuý tổng hợp và cầ‌n s‌a cũng thấy xuất hiện nhiều chủng loại mới, với nhiều hình dạng khác nhau, rất khó nhận biết để phân biệt. Ngay cả hình thức mua, bán, giao hàng cũng có những thay đổi ngày càng tinh vi, như: Hoạt động lưu động, thường xuyên thay đổi thời gian, địa điểm giao, nhận hàng, sử dụng sim, card điện thoại di động hoặc sử dụng internet để giao dịch, mua bán ma tuý…

Nói tóm lại, từ đối tượng sử dụng đến những kẻ chuyên gieo rắc "cái chết trắng", đều đang tiềm ẩn rất nhiều phức tạp.

Chung tay vì một môi trường không có ma tuý

Xuất phát từ những bức xúc về "vấn nạn" ma tuý trên địa bàn, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, TP Hải Phòng đã tập trung mọi nỗ lực cho công tác phòng chống ma tuý hiện nay. Theo đó, công tác tuyên truyền được coi là một trong những "mũi tiến công" khá hiệu quả.

Mũi tiến công thứ hai, công phá mạnh hơn, đó là các lực lượng chức năng, chủ công là Công an, một mặt phối hợp với chính quyền địa phương, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp ký cam kết phối hợp thực hiện nhiệm vụ phòng, chống ma tuý trên địa bàn; mặt khác tổ chức nhiều mô hình thu hút, vận động quần chúng tham gia phòng, chống ma tuý, xây dựng xã, phường, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp không có ma tuý, xây dựng "vùng trắng ma tuý".

Đặc biệt, lực lượng Công an thành phố còn tham gia trực tiếp công tác phòng ngừa, đấu tranh với bọn tội phạm ma tuý và đã thu được những kết quả rất đáng khích lệ.

Bằng chứng, trong 2 năm (2007-2008), lực lưọng Công an Hải Phòng đã phát hiện, bắt giữ 890 vụ, với 1.389 đối tượng buôn bán, tiêu thụ trái phép chất ma tuý, thu giữ 2,8kg heroin; 53.513 viên ma tuý tổng hợp; 60kg cầ‌n s‌a, cùng một số máy móc, dụng cụ chế biến ma tuý và nhiều tang vật khác liên quan.

Các cấp, ngành liên quan cũng đã lập hồ sơ đưa đi cai nghiện tập trung và áp dụng các hình thức cai nghiện tại cộng đồng và gia đình trên 3.600 người; tổ chức thu gom 528 người nghiện lang thang vào các cơ sở cai nghiện tập trung.

Tuy nhiên, do tính chất phức tạp và cam go, nếu chỉ quyết liệt… răn đe sẽ khó mang lại hiệu quả bền vững. Bởi thế, bên cạnh mở các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm ma tuý, TP Hải Phòng chủ trương kiên trì tuyên truyền sâu, rộng, dấy lên phong trào mạnh mẽ phòng, chống ma tuý trong toàn xã hội, với mục đích vừa triệt xoá các tụ điểm ma tuý, truy quét bọn tội phạm, vừa không để gia tăng số người nghiện trên địa bàn.

Đặc biệt, quản lý và tổ chức cai nghiện, tạo việc làm sau cai để những người nghiện không còn cơ hội tái nghiện, hoà nhập trở lại với gia đình và cộng đồng. Đây là việc làm không dễ, nhưng lợi thế ở chỗ, nó đã và đang được các cấp, ngành, địa phương, gia đình có người nghiện ở Hải Phòng đồng thuận, chia sẻ trách nhiệm cao