Ý nghĩa về “cái được” từ hội chợ này rất lớn vì sau bao năm vừa sản xuất vừa lo chống chọi với nạn in sang băng đĩa lậu, giới làm băng đĩa mới có dịp trưng bày, quảng bá “hàng chính hãng” của mình, tạo cầu nối giữa nhà sản xuất, giới ca sĩ - nghệ sĩ với đông đảo khách hàng nghe - nhìn. Tuy nhiên dấu hiệu tích cực trên cũng không khẳng định một thị trường băng đĩa TP.HCM sẽ sôi động và lành mạnh hơn khi vẫn còn nguyên đó những mối lo chưa có giải pháp.
Mừng: hàng thật vẫn “sướng” hơn!
Lẽ ra, nếu không có một vài trục trặc nhỏ về thời điểm tổ chức, thì Hội chợ Băng đĩa TP.HCM lần 1 do Hiệp hội Công nghiệp ghi âm Việt Nam (RIAV) chủ trì tổ chức đã diễn ra vào tháng 7.2008 tại Nhà văn hóa Thanh Niên TP.HCM. Cho nên, việc hội chợ băng đĩa diễn ra chậm một năm cho thấy sự cẩn trọng của các nhà tổ chức đối với sự kiện lần đầu tiên được tổ chức này. Ngoài RIAV, tham gia tổ chức hội chợ lần này còn có sự tham gia của hãng sản xuất băng đĩa có nhiều sản phẩm trình làng trong thời gian qua là Phương Nam Film. Hội chợ trưng bày 12 gian hàng của đơn vị sản xuất băng đĩa lớn với hơn 4.000 tựa đĩa video, audio của thuộc nhiều thể loại nhạc trữ tình, nhạc trẻ, nhạc nước ngoài, sân khấu... được sản xuất trong thời gian gần đây. Đặc biệt, nhiều băng đĩa sản xuất cách nay hàng chục năm cũng đã có mặt, góp phần làm phong phú, đa dạng các chủng loại đĩa...Và cũng do lần đầu tiên tổ chức, hội chợ đã nhận được sự ủng hộ lớn của giới truyền thông nên suốt trong thời gian diễn ra hội chợ lúc nào cũng có rất đông khách đến tham quan và mua sắm. Nhiều người đến đây khi ra về, ai cũng cần trên tay một vài sản phẩm đĩa mà mình yêu thích. Nếu may mắn đến đúng vào giờ các ca sĩ giới thiệu và giao lưu khán giả còn được cơ hội nhận đĩa có kèm chữ ký thần tượng của mình.
“Hàng thật vẫn sướng hơn!”, đó là nhận xét của ca sĩ Đức Tuấn khi tham gia tham quan và giao lưu tại hội chợ. Nam ca sĩ cho biết thêm: “Lâu nay, một số người có thói quen dùng đĩa copy lậu vì giá rẻ hơn. Tuy nhiên, nếu đến đây rồi mua những đĩa có nhãn mác đàng hoàng sẽ thấy sự khác biệt của chuyện “tiền nào của nấy”. Băng đĩa thật sẽ nghe hay hơn, âm thanh hình ảnh trung thực hơn và quan trọng ở chỗ mình đang góp phần cho ngành công nghiệp ghi âm phát triển lành mạnh, tẩy chay băng đĩa lậu”. Còn ca sĩ Nam Khánh, một trong những ca sĩ đến sớm nhất tại Hội chợ băng đĩa cũng bộc bạch: “Là một ca sĩ, tôi rất vui vì những thành quả lao động của nghệ sĩ được khán giả trân trọng bằng cách ủng hộ những băng đĩa chính thống có tem, nhãn mác. Điều tôi ngạc nhiên hơn là dù lần đầu tổ chức nhưng hội chợ đã thu hút được rất nhiều người đến tham quan và mua sắm. Đây là tín hiệu đáng mừng cho thấy vẫn còn rất đông khán giả luôn ủng hộ cái thật và nói không với hàng giả là băng đĩa nhái, hàng lậu...”.
Lo: vẫn thường trực
Hội chợ Băng đĩa lần 1 này diễn ra trong bối cảnh nạn băng đĩa lậu vẫn đang hoành hành và làm tê liệt khả năng đầu tư sản xuất của các hãng băng đĩa. Trong khi các hãng để sản xuất băng đĩa mới cần phải tốn từ vài trăm triệu đồng trở lên, giá thành bán ra từ 40.000 đ -80.000 đ mới họa may thu hồi vốn thì giới đầu nậu in sang băng đĩa lậu chỉ sau vài giờ băng đĩa phát hành chính thức, với 1 máy in sang đã có thể cho ra hàng loạt đĩa với giá thành từ 5.000đ – 15.000 đ. Trong thời gian qua, cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều tổng kho băng đĩa lậu với số lượng đĩa lên đến vài trăm nghìn đĩa nhưng vấn nạn này vẫn không có dấu hiệu chùng lại mà còn bùng phát hơn nữa. Mới đây nhất, vào ngày 3.7.2009, Đoàn thanh tra chuyên ngành văn hóa xã hội TP.HCM đã phát hiện 2 cơ sở sản xuất đĩa lậu tại Phú Nhuận với số lượng lên đến hàng chục ngàn đĩa. Trước thực trạng trên, nhiều hãng sản xuất băng đĩa hiện nay đang trong tình trạng làm gia công băng đĩa theo đơn đặt hàng của các ca sĩ nghệ sĩ là chính, việc tự đầu tư sản xuất chương trình chỉ đếm trên đầu ngón tay.
Mối lo thứ hai là hiện nay, cả nước có trên 40 hãng sản xuất băng đĩa, trong đó TP.HCM chiếm đa số với sự hiện diện của nhiều “đại gia” sản xuất băng đĩa nhạc vang bóng một thời. Thế nhưng số lượng hãng và lượng bản đĩa tham gia hội chợ lần này lại quá ít ỏi đã cho thấy phần nào sự mạnh – yếu, phát triển – không phát triển của ngành công nghiệp ghi âm trong nước thời gian qua. Đem hội chợ băng đĩa lần đầu tiên tổ chức với 4.000 đầu đĩa các loại đem so với “người anh em láng giềng” là sách thì thật... ngậm ngùi. Cho đến nay, sau hơn 20 năm đổi mới, thị trường sách đã phát triển một cách mạnh mẽ với sự tham gia của những nhà phát hành chuyên nghiệp, có nhiều hệ thống siêu thị nhà sách trải dài từ Bắc đến Nam. Sự vàng son của văn hóa đọc hiện nay không còn gì bàn cãi với hội chợ sách tổ chức 2 năm một lần và đến nay đã tổ chức đến lần thứ 5 với sự tham gia không chỉ của hầu hết các nhà xuất bản, phát hành trong nước mà còn có nhiều NXB nước ngoài tham gia với hơn 10 triệu bản sách có mặt tại hội chợ. Ghi nhận qua 3 ngày diễn ra hội chợ này, đã không ít khách hàng tỏ ra bất ngờ vì quy mô của hội chợ sách chỉ nhỉnh hơn một chút so với các quầy băng đĩa đang trưng bày trong các siêu thị nhà sách trên địa bàn TP.HCM, thậm chí có phần “kém phong phú” so với các cửa hàng bán băng đĩa chép, đĩa lậu ở Huỳnh Thúc Kháng, Nguyễn Thị Minh Khai, Tôn Thất Tùng –Q1. Hơn nữa, so với hội sách thì hội chợ băng đĩa kém “sức mua” hơn ở vấn đề khuyến mãi. Trong khi hội sách và các đợt bán sách giảm giá có thể giảm giá từ 30 -80%, thì một số băng đĩa tại hội chợ chỉ giảm giá đồng mức 10%. Với những đĩa bày bán ở đây có giá từ vài trăm nghìn đồng/đĩa (đối với các băng đĩa nhập từ nước ngoài) đến 40.000 đ/ đĩa đối với băng đĩa thường sản xuất trong nước thì rõ ràng mức giảm giá trên là không đáng kể.
Nhưng vẫn hy vọng
Bà Phan Mộng Thúy, giám đốc Phương Nam Film cho biết: “Đây là hội chợ lần đầu tiên nên còn có rất nhiều việc phải rút kinh nghiệm cho những lần tổ chức tới. Nhưng nói gì thì nói, đây là một nỗ lực lớn của ngành sản xuất băng đĩa chúng tôi trong việc quảng bá các sản phẩm băng đĩa và cũng là dịp để đánh dấu thành quả của ngành sau một thời gian phát triển. Hy vọng rằng, Hội chợ băng đĩa lần kế tiếp sẽ có kết quả tốt hơn”.
Có thể thấy, cùng với văn hóa đọc và phương tiện truyền thông giải trí thì sản phẩm băng đĩa nghe nhìn là sản phẩm văn hóa tinh thần không thể thiếu trong đời sống hiện tại. Do vậy, việc tổ chức hội chợ, quảng bá, kích thích người tiêu dùng như hội chợ băng đĩa lần 1 là một việc làm đáng ghi nhận và cần khuyến khích tổ chức trong những lần tiếp theo nhằm góp phần đưa sản phẩm văn hóa nghe nhìn phát triển lành mạnh, đẩy lùi tệ nạn băng đĩa lậu và các sản phẩm băng đĩa đồּi trụּy, không phù hợp với thuần phong mỹ tục của văn hóa Việt Nam.
