Theo tờ Navy Times, Hải quân Mỹ đang chuẩn bị phái tàu chiến tới vùng biển trên, có thể trong vài ngày tới nhưng phải được Tổng thống Barack Obama phê chuẩn.

Còn theo Dân Trí trích từ tờ Financial Times, Mỹ sẽ phái các tàu tới gần các đảo nhân tạo do Trung Quốc bồi đắp trái phép và điều này cho thấy Mỹ không công nhận những đòi hỏi vô lý về chủ quyền của Bắc Kinh tại Biển Đông.

Kế hoạch phái tàu chiến tới vùng biển tranh chấp đã được rò rỉ từ tháng 5 năm nay và nếu được thông qua thì đây sẽ là lần đầu tiên kể từ năm 2012 lực lượng hải quân Mỹ dám đối đầu trực diện với Trung Quốc.

Một phát ngôn Ủy ban An ninh quốc gia Mỹ cho biết kế hoạch đã được chuyển đến Văn phòng Bộ Quốc phòng Mỹ. Tổng thống Barack Obama trước đó vào ngày 28/9 đã nêu ra tại Đại hội đồng Liên hợp quốc rằng Mỹ quan tâm tới việc duy trì an ninh hàng hải và ủng hộ giải quyết tranh chấp theo luật pháp quốc tế.

Trước đó, tạp chí Foreign Policy trích lời quan chức cấp cao của Mỹ cho biết Mỹ đã sẵn sàng gửi tàu hải quân và máy bay chiến đấu đến biển Đông để thách thức yêu sách lãnh thổ phi lí của Bắc Kinh và hành động ngang nhiên xây dựng đảo trái phép của Trung Quốc.

Việc hải quân Mỹ chuẩn bị tuần tra sát đảo nhân tạo tại Trường Sa (thuộc chủ quyền Việt Nam bị Trung Quốc chiếm giữ trái phép) được cho là hành động đáp lại cứng rắn của Washington sau cuộc hội đàm của Tổng thống Obama và Chủ tịch Tập Cận Bình hồi cuối tháng trước, mà không có một bước đột phá nào trong việc giải quyết tranh chấp lãnh thổ trên biển Đông.

Động thái mới của Mỹ có khả năng sẽ làm tăng căng thẳng giữa Mỹ với Trung Quốc, vốn đã bất hòa xung quanh nhiều chuyện khác.

Nhưng các quan chức Mỹ đã đi đến kết luận rằng nếu Mỹ không tuần tra sát với các tiền đồn quân sự đang xây dựng trên các hòn đảo nhân tạo phi pháp của Trung Quốc thì đó sẽ là một tín hiệu sai lầm rằng Washington mặc nhiên chấp nhận tuyên bố chủ quyền phi lý của Bắc Kinh tại biển Đông.

Quy mô của việc Trung Quốc cải tạo các đảo trên quần đảo Trường Sa một cách phi pháp đã được đưa ra ánh sáng công luận hồi đầu năm nay, khi đó Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter đã gọi các chỉ huy quân đội thành lập kế hoạch chống lại hoạt động của Trung Quốc, mà có thể nguy hại đến an ninh của tuyến vận tải biển hàng đầu thế giới.

Hiện tại, chính quyền Mỹ đang chuẩn bị để chứng thực những gì được gọi là tăng cường quân sự để đảm bảo "tự do hàng hải", trong kế hoạch đó tàu chiến Mỹ sẽ đi sâu vào vùng 12 hải lý của ít nhất một hòn đảo nhân tạo của Trung Quốc xây dựng phi pháp trên biển Đông.

Trung Quốc từng lập luận phi lý rằng họ có chủ quyền xung quanh các hòn đảo nhân tạo mà họ xây dựng ít nhất 12 hải lý, một lập luận không được bất cứ ai chấp nhận từ các nước láng giềng cho tới Mỹ. Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển - điều mà Bắc Kinh đã ký kết - cũng không công nhận những hòn đảo nhân tạo thứ mà Bắc Kinh đang xây dựng là một hòn đảo bình thường.