Đầu tháng 9, nhiều người Đức đổ xô đến các điểm ở biên giới để chào đón người tị nạn. Việc này được coi là "câu chuyện cổ tích mùa hè" ở một đất nước mà lịch sử của Đức quốc xã vẫn còn là điều gây tranh cãi về tự hào dân tộc. Thăm dò khi đó cho thấy rằng hầu hết người Đức đều ủng hộ Merkel khi bà tuyên bố "Chúng tôi có thể!", khi đáp lại câu hỏi về việc liệu Đức có thể quản lý dòng người tị nạn hay không.

Nhưng một cuộc thăm dò công bố giữa tuần trước cho thấy tỷ lệ ủng hộ đối với bà Merkel đã giảm xuống còn 54%, sau khoảng ba năm luôn ở mức trên 70%. Cuộc thăm dò, được tiến hành bởi công ty nghiên cứu Infratest Dimap đầu tuần trước, cũng cho thấy rằng khoảng 51% người Đức lo ngại có quá nhiều người tị nạn đang đến nước họ, tăng so với con số 38% trước đó một tháng.

Các quan chức cấp cao bày tỏ lo ngại rằng phần tử khủ‌ng b‌ố có thể trà trộn vào dòng người tị nạn. Các kết quả thăm dò cho thấy, tại một đất nước đề cao kỷ luật trật tự như Đức, người dân mất dần niềm tin rằng chính quyền có đủ khả năng để kiểm soát tình hình, trong khi truyền thông liên tục đưa tin về việc người tị nạn ngủ vật vạ trên đường phố hoặc ẩu đả trong trại.

"Đơn giản là vì họ quá đông", Karin Pahlitzsch, một giáo viên 57 tuổi tại thành phố Dresden, miền đông nước Đức, nói. "Nhưng điều tồi tệ hơn và là nguyên nhân của sự hỗn loạn này chính là cách tổ chức quá kém".

Không giống các cuộc khủng hoảng khác ở châu Âu như chiến sự Ukraine hay Hy Lạp vỡ nợ, khủng hoảng di dân trực tiếp ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của người Đức. Sân vận động, phòng tập thể dục, các khu thương mại, hội trường bị chuyển đổi thành nơi ở cho người tị nạn. Giới chức địa phương đang công khai bày tỏ sự phẫn nộ vì cách cư xử của một số người di cư, và lo ngại tỷ lệ tội phạm sẽ tăng.

"Cho đến mùa hè, người tị nạn vẫn tỏ thái độ biết ơn khi được ở đây", Bộ trưởng Nội vụ Thomas de Maizière nói trên truyền hình. Còn bây giờ, một số người "biểu tình vì họ không thích nơi tạm trú. Họ gây rắc rối vì không thích đồ ăn. Họ gây hấn, đánh nhau ở nơi chúng tôi cho họ ở tạm".

Các nhóm Hồi giáo tại Đức đã tìm cách tiếp cận những người tị nạn, đặc biệt là trẻ vị thành niên đến đây một mình, ông de Maizière cho biết sau cuộc họp với các quan chức an ninh. Các cơ quan tình báo cảnh báo rằng các chiến binh nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) có thể xâm nhập vào đất nước theo dòng người tị nạn, ông nói.

Trong bài phát biểu ở một thành phố đông Đức tuần trước, trước lễ kỷ niệm 25 năm ngày thống nhất đất nước, bà Merkel đã cố gắng lấy lại niềm tin của người dân. Bà mô tả việc đất nước mở của cho người tị nạn là "nhiệm vụ nặng nề đòi hỏi chúng ta phải có nỗ lực mang tầm quốc gia". Đức sẽ làm việc với Liên minh châu Âu (EU) và Thổ Nhĩ Kỳ để cố gắng điều tiết dòng chảy người di cư, nhằm vượt qua khủng hoảng, bà tuyên bố.

Bà Merkel, người đã dẫn dắt nền kinh tế lớn nhất châu Âu trong một thập kỷ, từ lâu đã được người Đức ca ngợi nhờ sự điềm tĩnh và quan điểm thực tế trong những hoàn cảnh khó khăn. Trong các cuộc khủng hoảng lớn khác như nợ Hy Lạp và xung đột tại Ukraine, bà luôn nhận được sự hậu thuẫn vững chắc ở sân nhà.

Nhưng lần này, người Đức dường như nghi ngờ về cách xử lý của bà. Một cuộc thăm dò tại đài truyền hình N24, công bố giữa tuần trước cho thấy 59% số người được hỏi đều không đồng ý với lời hứa "Chúng tôi làm được" của bà.

Khi dân chúng không hài lòng, các nhà lãnh đạo của các đảng khác trong liên minh cầm quyền ngày càng nghi ngờ về cách bà giải quyết khủng hoảng. Horst Seehofer, thống đốc bang Bavaria và là người đứng đầu đảng liên minh với Merkel, đã liên tục chỉ trích quyết định của bà thủ tướng. Tỷ lệ ủng hộ dành cho ông này tăng 11%, lên mức 39%, trong cuộc thăm dò của Infratest Dimap tuần trước.

"Nước Đức chúng tôi đã gần chạm giới hạn những điều có thể làm được", ông Sigmar Gabriel, người đứng đầu đảng cánh tả Dân chủ Xã hội nói. "Nhiều nơi ở Đức đã quá sức chịu đựng". Ông Gabriel được cho là sẽ thách thức bà Merkel trong cuộc bầu cử diễn ra vào năm 2017.

Nguy cơ khủng hoảng vượt ra khỏi tầm kiểm soát của chính phủ đang được báo động bởi hình ảnh hỗn loạn tại nơi di dân tạm trú và đăng ký tị nạn.

Xem thêm: Ảnh bà Merkel trong trang phục Hồi giáo gây tranh cãi

Thành phố cảng Hamburg là nơi ở của khoảng 30.000 di dân và đã nhận thêm khoảng 500 người mỗi ngày trong tháng vừa qua. Tình hình ở đây trở nên căng thẳng từ tuần trước. Đêm 29/9, khoảng 500 người buộc phải ngủ ngoài trời gần điểm đăng ký, do các điểm tạm trú đều không còn chỗ trống.

Ngày hôm sau, các quan chức thành phố tìm cách đưa người tị nạn đến một sân tennis nhưng không thể liên hệ với chủ sở hữu để cho họ vào. Họ đã gọi lính cứu hỏa để phá cửa. Rất may sau đó, giới chức tìm ra hai trường học có đủ chỗ để chứa những người tị nạn mới đến, và do đó họ không cần phải sử dụng sân tennis nữa, quan chức thành phố Björn Domroese cho biết.

Các biện pháp tìm nơi trú chân cho người tị nạn không làm giảm đi tình hình B.L tại Hamburg. Tối 30/9, tại một cửa hàng bán đồ gia dụng, hai nhóm người đã ẩu đả, một vài người thậm chí còn dùng đồ nội thất của cửa hàng để làm vũ khí.

Ở Berlin, người tị nạn thậm chí đêm nào cũng ngủ trên đường phố, bên cạnh văn phòng đăng ký để giữ chỗ. Đăng ký là điều kiện tiên quyết để có nơi tạm trú.

Sau khi đăng ký, họ phải chờ số của mình được chiếu lên màn hình để tiến hành bước tiếp theo trong thủ tục xin tị nạn. Người xếp hàng hôm 1/10 nói rằng họ đã đến đây đều đặn trong suốt 20 ngày. Một số vẫn bày tỏ lòng biết ơn rằng, ít nhất, họ cũng đã an toàn.

Raed Almarey, một người đàn ông 32 tuổi đến từ Damascus, đang chờ đợi cùng vợ và em trai khi ngồi trên những miếng bìa các tông trải ra trên bãi cỏ. Raeh cho biết gia đình quyết định di cư sau khi hai người anh của mình bị chính quyền Syria bắt giữ.

"Chờ đợi ở đây một năm còn hơn bị bắt giữ trong một tiếng đồng hồ ở Syria", Raed nói.