PGS-TS Phương Ngọc Thạch, Chủ tịch Hội Khoa học kinh tế và quản lý TP.HCM chia sẻ.
PV:- Theo ông, Bộ Công thương cũng gọi Samsung là hàng Việt có đúng không? Vì sao?
PGS.TS Phương Ngọc Thạch: Bộ Công thương nhận Samsung là hàng VN là không đúng. Lý do có nhiều người đã nói rồi. Dựa trên tỉ lệ nội địa hóa thấp, đóng góp lợi nhuận cho GNP không cao; về chuyển giao công nghệ cho VN thấp. Sự bất bình đẳng trong đối xử, ưu đãi cũng là lý do không thể để Samsung là hàng Việt.
Khi xin đầu tư thì lấy danh DN FDI để hưởng chính sách ưu đãi của Việt Nam, nhưng khi xuất khẩu lại muốn mang danh là Hàng Việt, Samsung đã quá khôn ngoan. Ai cũng thấy, ưu đãi FDI có được là từ chính sách thu hút đất đai, thuế, tài nguyên và từ chính nguồn lao động Việt Nam vẫn phải nai lưng làm việc cho người nước ngoài hưởng lợi.
PV:- Nhiều chuyên gia rất gay gắt cho rằng cách nhận vơ này sẽ tạo tâm lý chủ quan, ngạo mạn. Thậm chí làm sai lệch cả chủ trương, chính sách điều hành tiếp theo. Ông đồng tình ở mức độ nào với những chia sẻ trên?
PGS.TS Phương Ngọc Thạch: Tôi đồng tình với nhận định trên tạo tâm lý chủ quan, sai lệch trong người dân, thậm chí làm sai lệch cả chính sách, chú trương.
Trước hết người dân cho rằng nước ta đã đạt được mục tiêu CNH-HĐH trong khi trên thực tế, VN đã không đạt được mục tiêu, mục đích này.
Những ngành công nghiệp này đến nay phát triển rất chậm, Việt Nam còn dựa quá nhiều vào ngành công nghệ thấp, gia công lắp ráp.
Phải chăng Bộ công thương nhận định Samsung là hàng VN, vì đánh giá ngành điện tử Việt Nam sẽ là ngành công nghiệp mũi nhọn? Và có phải vì sự ngộ nhận đó mà công nghiệp điện tử Việt Nam dù mơ sẽ là số 1 ASEAN nhưng thực tế vẫn đang dừng ở giai đoạn đầu trong chuỗi sản xuất sản phẩm điện tử (gia công lắp ráp)?
PV:- Vậy theo ông, nếu Samsung được là hàng Việt thì cái lợi có được là gì?
PGS.TS Phương Ngọc Thạch: Bộ Công thương đang phát động chủ trương “Người Việt Nam dùng hàng Việt Nam”, về lý mà nói đây là chủ trương tốt. Tuy nhiên, trên thực tế, càng khuyến khích dùng hàng ngoại chỉ càng mang lại lợi nhuận lớn cho DN nước ngoài. Vì hiện nay, hầu hết các mặt hàng do Việt Nam sản xuất hay lắp ráp, nguyên liệu đầu vào cho đến máy móc thiết bị đa số đều nhập từ nước ngoài. Samsung không là ngoại lệ.
Các nhà đầu tư FDI đến một quốc gia nào đó cuối cùng cũng chỉ dựa vào cái lợi. Nếu điểm đến đầu tư đem lại cho họ nhiều lợi ích, họ sẽ ở lại. Còn không, họ sẽ tìm kiếm điểm đến mới phù hợp hơn. Chẳng hạn, nhiều nhà đầu tư nước ngoài ở Trung Quốc thời gian qua chuyển nhà máy đến các nước Đông Nam Á, trong đó có VN, vì chính sách lương không còn phù hợp với họ. Không có gì để đảm bảo các nhà đầu tư nước ngoài mãi gắn bó với chúng ta.
Khối các DN FDI được ưu đãi lớn về thuế thu nhập DN, giá thuê đất khi vào VN. Mức miễn thuế TNDN tối đa là 4 năm và giảm 50% trong 9 năm tiếp theo. Chưa tìm được trường hợp nào DN tư nhân VN được hưởng mức miễn giảm vượt khung này. Các ưu đãi về thuế, DN FDI có lợi thế hơn rất nhiều so với DN tư nhân trong nước.
Gần 50% doanh nghiệp Hàn Quốc muốn đầu tư tại Việt Nam. Hiện tại, có khoảng 4.000 công ty Hàn Quốc đang hoạt động tại VN. Ngoài ưu đãi đối với nhà đầu tư nước ngoài, Samsung còn muốn hưởng lợi hơn nữa, vì thế họ muốn trở thành doanh nghiệp quốc dân của VN.
