thanh tra Chính phủ (TTCP) đã có ban hành kết luận sau khi kết thúc cuộc thanh tra việc chấp hành Pháp Luật trong quản lý, sử dụng đất đai và quản lý đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.

Dự án cấp bách, thiết thực cho dân không được đầu tư

Theo kết luận của TTCP, trong công tác bố trí kế hoạch vốn và phân khai vốn đầu tư, UBND tỉnh Quảng Ngãi chưa thực hiện nghiêm túc nghị quyết 11 của Chính phủ và chỉ thị của Thủ tướng về quyết định đầu tư và bố trí kế hoạch vốn xây dựng cơ bản.

Điển hình là dự án Nhà khách Cẩm Thành không phải dự án có tính cấp bách nhưng vẫn được tỉnh bố trí vốn ngân sách năm 2013. Sau đó, Thường trực Tỉnh ủy và UBND tỉnh còn cho điều chỉnh mức đầu tư dự án từ hơn 77,5 tỉ đồng lên gần 99,5 tỉ đồng là không phù hợp với quy định.

Đáng chú ý, tỉnh còn khởi công một số công trình lớn như khu dân cư đường Trần Khánh Dư (TP Quảng Ngãi), đường bờ Nam sông Trà Khúc trong điều kiện phải tạm ứng vốn ngân sách hoặc chưa cân đối được nguồn.

Trong khi đó những dự án cấp bách, liên quan trực tiếp đến đời sống người dân lại chưa được UBND tỉnh quan tâm đúng mức, không được đầu tư kịp thời, bố trí vốn kéo dài, đầu tư không đồng bộ, nhiều hạng mục dở dang và hiệu quả đầu tư thấp.

Điển hình là các dự án xây dựng vũng neo trú tàu thuyền đảo Lý Sơn, dự án kè chống sạt lở các vùng xung yếu ven biển huyện Bình Sơn, dự án tái định canh cho người dân bị thu hồi đất để thực hiện các dự án thủy điện.

TTCP xác định Quảng Ngãi phê duyệt quá nhiều dự án khi chưa có vốn đầy tư. Trong giai đoạn 2008-2013 đã phê duyệt 78 dự án với tổng mức đầu tư hơn 11,87 nghìn tỉ đồng nhưng chưa có tiền đầu tư.

Cùng chung vấn đề nguồn vốn, Quảng Ngãi phân bổ vốn đầu tư dàn trải làm dự án kéo dài; có hiện tượng cào bằng, chia đều vốn đầu tư cho các địa phương; việc bố trí vốn chưa đáp ứng được, dẫn đến nhiều dự án dở dang, gây nợ đọng xây dựng cơ bản ở mức cao.

Nhiều dự án không hiệu quả, lãng phí tiền tỉ ngân sách

Qua thanh tra, TTCP cũng đã chỉ ra hàng loạt dự án có chủ trương chưa đúng đắn, làm không xong thì bỏ, xây dựng xong không có hiệu quả.

Điển hình là dự án đầu tư xây dựng công trình nâng cấp, mở rộng đường 623 (Sơn Tịnh - Sơn Tây). Dự án được tỉnh phê duyệt năm 2010 với tổng mức đầu tư hơn 936 tỉ đồng.

Sau khi thực hiện xong giai đoạn chuẩn bị đầu tư với chi phí hơn 24 tỉ đồngn thì tỉnh lại có văn bản dừng thực hiện dự án, gây lãng phí hơn 19,5 tỉ đồng.

Dự án đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc được tỉnh phê duyệt năm 2009 và khởi công tháng 9-2010. Dự án này khi được lập đã có nhiều ý kiến khác nhau nhưng tỉnh vẫn cho thực hiện và hậu quả là đến hết năm 2010 phải dừng đầu tư, lãng phí gần 9,5 tỉ đồng.

Một điển hình khác trong việc gây lãng phí ngân sách là dự án đường (cầu) vào KCN Phổ Phong được tỉnh cấp vốn và khởi công đầu năm 2012 trong khi trước đó đã đề nghị dừng thực hiện.

Đến nay dự án đã hoàn thành với giá trị gần 55 tỉ đồng nhưng hiệu quả đầu tư không đạt, cầu làm xong không thể đưa vào sử dụng, làm lãng phí ngân sách...

Không chỉ vấn đề chủ trương của tỉnh mà ngay cả quá trình lập, thẩm tra và phê duyệt dự toán cũng tồn tại nhiều vấn đề gây lãng phí vốn đầu tư.

TTCP đã xác định nhiều dự án như: khu dân cư Trần Khánh Dư, khu dân cư Nghĩa Dũng do sai phạm về thiết kế, lập dự toán nên đã yêu cầu loại khỏi giá trị thầu hơn 2,7 tỉ đồng. Các dự án vũng neo đậu tàu thuyền đảo Lý Sơn, đường cơ động Đông Nam đảo Lý Sơn cũng có nhiều sai phạm, dẫn đến lãng phí ngân sách hơn 3,6 tỉ đồng...

Quản lý chất lượng công trình còn lỏng lẻo cũng là một nguyên nhân dẫn đến lãng phí ngân sách. Tại gói thầu số 2 dự án kè Tịnh Sơn, huyện Sơn Tịnh, một đoạn kè bị sạt lở sau khi hoàn thành và chuẩn bị bàn giao vào tháng 12-2008 nhưng bảo hiểm rủi ro gói thầu hết hạn từ tháng 6-2008.

Ban quản lý dự án đã không gia hạn theo quy định nên không được bảo hiểm. Công trình này sau đó được UBND huyện Sơn Tịnh xin xây dựng lại dẫn đến thiệt hại cho ngân sách gần 5 tỉ đồng.

Cần xử lý nghiêm trách nhiệm tập thể, cá nhân

Theo xác định của TTCP, số tiền sai phạm phát hiện qua thanh tra gần 82 tỉ đồng, trong đó hơn 51 tỉ đồng lãng phí; số tiền sai phạm phải giảm trừ khi thanh, quyết toán gần 17 tỉ đồng; số tiền thất thu, thất thoát phải thu hồi nộp ngân sách gần 14 tỉ đồng.

Ngoài ra còn hơn 36 tỉ tiền nợ đọng khác cũng phải thu hồi.

Qua cuộc thanh tra này, TTCP kiến nghị kiểm điểm làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan đến các vi phạm và có hình thức xử lý nghiêm theo quy định của Pháp Luật.