Đầu tháng 6/2015, tại khu vực biên giới Việt – Lào thuộc rừng phòng hộ xã Thanh Thủy, huyện Thanh Chương, Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (PC49) Công an tỉnh Nghệ An đã phá chuyên án 365G, bắt giữ 6 đối tượng về hành vi khai thác rừng trái phép, thu giữ 35,4m3gỗ. Điều đáng nói là địa điểm khai thác gỗ trái phép xảy ra tại khu vực vành đai biên giới, nơi lâu nay vẫn được xem là được bảo vệ nghiêm ngặt khiến dư luận không khỏi bất ngờ.
Ông Phan Đình Hà, Phó Chủ tịch UBND huyện Thanh Chương cho rằng: "Rõ ràng các lực lượng thực hiện chức trách của mình còn lỏng lẻo, vụ việc xảy ra tại khu vực Cửa khẩu Thanh Thủy, nằm trên vành đai biên giới, mà lại nằm ngay cạnh đồn biên phòng, rõ ràng là công tác quản lý người ra vào khu vực biên giới chưa tốt ...’’.
Sau vụ việc xảy ra tại địa bàn xã Thanh Thủy, ngày 28/6, Phòng P49 Công an Nghệ An tiếp tục phá Chuyên án 615R, bắt quả tang 2 đối tượng Nguyễn Mộng Thạch (SN 1985) và Lô Hồng Thiện (SN 1993), đều trú tại xã Mậu Đức, huyện Con Cuông về hành vi khai thác lâm sản trái phép. Điều đáng nói là địa điểm khai thác gỗ trái phép chỉ cách trung tâm xã Mậu Đức vỏn vẹn 10km. Các đối tượng đã ngang nhiên khai thác, vận chuyển gỗ ra khỏi rừng bằng phương tiện cơ giới trên tuyến đường độc đạo – nơi có lực lượng của Ban quản lý rừng phòng hộ, chính quyền địa phương và đặc biệt là Trạm kiểm lâm địa bàn của Hạt Kiểm lâm huyện Con Cuông chốt giữ, vậy vì sao vụ việc không được phát hiện?
Trạm kiểm lâm địa bàn đóng trên tuyến đường độc đạo mà lâm tặc vận chuyển lâm sản trái phép
Trả lời câu hỏi của PV, ông Ngân Văn Dương, Phó Chủ tịch UBND xã Mậu Đức cho biết: "Trước khi xảy ra vụ việc, cử tri cũng đã thắc mắc, chúng tôi cũng đã có ý kiến lên huyện, lên Hạt kiểm lâm, giao ban tại xã chúng tôi cũng đã trao đổi với cán bộ ở Trạm kiểm lâm địa bàn là rừng chúng ta đang có hiện tượng bị chặt phá, phải có biện pháp ngăn chặn, thế nhưng sự việc vẫn xảy ra".
Ông Lê Quang Hợp, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Con Cuông thừa nhận, để xảy ra sai phạm này, một phần do lỗi kiểm lâm địa bàn không báo cáo, nhưng trong đó có lỗi của lãnh đạo hạt là đã không sát sao trong việc kiểm tra, kiểm soát.
Trở lại vụ phá rừng tại tiểu khu 748 và 752 thuộc địa bàn xã Đôn Phục và xã Mậu Đức, huyện Con Cuông, kết quả điều tra, xác minh ban đầu cho thấy, đối tượng chính trong vụ phá rừng là một đầu nậu chuyên mua bán gỗ lậu trên địa bàn xã Mậu Đức. Trong khi 2 cán bộ kiểm lâm phụ trách địa bàn nơi xảy ra vụ việc thì một người có quan hệ thông gia và một người là con rể của đối tượng khai thác gỗ trái phép. Như vậy, ngoài việc buông lỏng, thiếu tinh thần trách nhiệm trong công tác quản lý bảo vệ rừng, cơ quan chức năng cần làm rõ có hay không việc cán bộ trạm kiểm lâm tiếp tay, bảo kê cho lâm tặc phá rừng, buôn bán lâm sản trái phép.
Ngoài vụ phá rừng xảy ra trên địa bàn huyện Con Cuông nói trên, từ đầu năm đến nay, Phòng PC49 Công an Nghệ An đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 28 vụ, 35 đối tượng, thu giữ gần 230m3 gỗ cùng nhiều phương tiện và tang vật phục vụ cho việc vận chuyển và khai thác lâm sản trái phép.
Tuy nhiên, theo lãnh đạo Phòng PC49 Công an Nghệ An, nhiều vụ việc bị cơ quan này phát hiện, bắt giữ và chuyển giao cho các đơn vị chức năng theo thẩm quyền nhưng việc xử lý còn bị xem nhẹ. Nhiều vụ việc kéo dài, hàng năm nhưng cán bộ sai phạm vẫn chưa bị xử lý kỷ luật. Việc kiểm tra, xác minh, làm rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm đối với tổ chức, cá nhân được giao nhiệm vụ trong công tác quản lý, bảo vệ rừng nhưng thiếu tinh thần trách nhiệm, không hoàn thành nhiệm vụ được giao, để xảy ra tình trạng phá rừng nghiêm trọng kéo dài thực hiện chưa thực sự nghiêm túc.
Điển hình như vụ việc Nguyễn Trọng Độ, Trạm trưởng Trạm Quản lý rừng phòng hộ Cao Vều, xã Phúc Sơn, huyện Anh Sơn. 7 người đốn hạ khoảng 1ha cây rừng với khối lượng 29,35m3 gỗ từ nhóm 5 – 8 tại tiểu khu 946 thuộc rừng phòng hộ huyện Anh Sơn do đơn vị này trực tiếp bảo vệ, quản lý vào tháng 8/2014 nhưng đến nay, Nguyễn Trọng Độ vẫn tại vị mà chưa hề bị xử lý kỷ luật.
Để ngăn chặn tình trạng khai thác rừng trái phép đang có chiều hướng ngày một gia tăng, ngoài xử lý các đối tượng trực tiếp vi phạm, tỉnh Nghệ An và các ngành, các cấp cần kiểm tra, xác minh, làm rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm đối với tổ chức, cá nhân được giao nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng nhưng thiếu tinh thần trách nhiệm, không hoàn thành nhiệm vụ được giao, để xảy ra tình trạng phá rừng nghiêm trọng, kéo dài.
