Phát biểu tại một hội nghị ở Indonesia, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony Blinken khẳng định, việc Trung Quốc cải tạo trái phép tại các rạn san hô ở biển Đông đang phá hoại sự tự do và ổn định, tiềm ẩn nguy cơ làm gia tăng căng thẳng khu vực, thậm chí dẫn tới xung đột.

"Khi Trung Quốc tìm cách biến những vùng đất có chủ quyền trở thành các lâu đài cát và vẽ lại biên giới trên biển, thì điều này đã làm xói mòn lòng tin trong khu vực cũng như lòng tin của các nhà đầu tư.

Hành vi này đe doạ tạo ra một tiền lệ mới, nơi mà ở đó, các quốc gia lớn thoải mái uy hiế‌p những quốc gia nhỏ hơn và kích động căng thẳng, bất ổn định, thậm chí có thể dẫn tới xung đột".

Về phần mình, Bộ Ngoại giao Trung Quốc lớn tiếng chỉ trích những bình luận của ông Blinken là phá hoại lòng tin trong khu vực.

Tại cuộc họp báo thường kỳ, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi mạnh miệng tuyên bố:

"Các giả định của Mỹ là vô căn cứ. Những bình luận như vậy không giúp ích gì cho việc loại bỏ các tranh chấp, cũng không giúp ích gì cho việc cải thiện sự tin tưởng lẫn nhau giữa các quốc gia trong khu vực.

Chúng cũng chẳng có ích gì cho việc khôi phục hoà bình và ổn định tại biển Đông. Những bình luận như vậy chỉ thêm khuyến khích một số quốc gia nhất định trong việc tiếp tục các hành động khiêu khích".

Ông này tiếp tục yêu cầu Mỹ phải tuân thủ nguyên tắc trung lập, không đứng về bất cứ phe nào tại biển Đông.

Liên tục trong thời gian gần đây, đã có nhiều quốc gia và học giả nước ngoài lên tiếng cảnh báo về những hành động ngày càng hung hăng, ngang ngược của Trung Quốc ở biển Đông.

Trong lễ khai mạc Triển lãm và Hội nghị Quốc phòng Hàng hải (IMDEX) lần thứ 10, Bộ trưởng Quốc phòng Singapore Ng Eng Hen nhận định, nếu căng thẳng ở biển Đông không được kiểm soát thì có nguy cơ bùng phát thành xung đột, ảnh hưởng đến toàn cầu.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã cảnh báo "các hậu quả hết sức bất lợi cho hình ảnh của Trung Quốc, trong quan hệ với các nước láng giềng, ổn định khu vực và có thể cả quan hệ Mỹ-Trung” khi Bắc Kinh ráo riết thực hiện các hoạt động xây dựng đảo trái phép.

Giáo sư

Carl Thayer

Nếu Bắc Kinh ngày càng hung hăng trong việc khẳng định "chủ quyền không thể tranh cãi" thì việc đối đầu là có khả năng, đặc biệt với các tàu và máy bay quân sự Philippines. Bắc Kinh cũng sẽ sử dụng các chiến thuật đối đầu bằng cách sử dụng lực lượng bảo vệ bờ biển dân sự và các tàu khác để cản trở B.L hoặc đâm các tàu nước ngoài. Tần suất và quy mô của các cuộc đối đầu B.L này chắc chắn sẽ làm gia tăng nguy cơ về tính toán sai hoặc rủi ro. Nhưng hiện tại, tình hình chưa đến mức này.

Cựu Giám đốc CIA Michael Morell cho rằng, hoàn toàn có nguy cơ xảy ra chiến tranh giữa Mỹ và Trung Quốc, trong thời điểm Mỹ tuyên bố điều tàu và máy bay do thám tới giám sát tại biển Đông, còn Trung Quốc không ngừng thực hiện âm mưu bành trướng của mình

Nhiều tờ báo lớn của Mỹ như USA Today, hay Wall Street Journal cũng cùng chung quan điểm trên, khi đăng tải các bài báo với các tiêu đề như “Trung Quốc, Mỹ tiến tới thế đối mặt trên biển Đông” hay “Nước cờ của Mỹ có thể dẫn tới xung đột với Trung Quốc”.