Một chính khách Nhật Bản cho biết, trong chuyến thăm Mỹ tuần tới, Thủ tướng Nhật Shinzo Abe sẽ phát đi một thông điệp rõ ràng: Nhật sẵn sàng nhận thêm trách nhiệm đảm bảo an ninh cho thế giới. Các chính khách và chuyên gia phân tích nói đàng sau thông điệp này, Nhật cần Mỹ có mặt nếu Nhật có chiến tranh với Trung Quốc (TQ).
Mỹ luôn trấn an rằng sẽ luôn bảo vệ các đồng minh châu Á, nhưng Tokyo vẫn có nỗi lo sợ, rằng một ngày nào đó, vì Mỹ quá bận bịu ở những khu vực khác của thế giới, mà khoản chi quân sự lại bị cắt giảm, cùng việc Mỹ thắt chặt quan hệ kinh tế với TQ, thì Mỹ sẽ không đến giúp Nhật phòng thủ, nếu Nhật có chiến tranh với Trung Quốc.
Hiện Nhật-Trung đang có tranh chấp chủ quyền biển đảo trên biển Hoa Đông.
"Mỹ dĩ nhiên sẽ giúp và có quyền lợi ở châu Á, nhưng chúng tôi muốn họ để mắt đến châu Á nhiều hơn nữa, và xây dựng tầm ảnh hưởng đối với TQ. Chúng tôi đang có khủng khoảng vì ông Tập Cận Bình đang tăng động cơ muốn làm bá chủ thiên hạ", ông Hajime Funada nói với hãng tin Reuters.
Ông Funada là thành viên đảng Dân chủ tự do (LDP) cầm quyền, lãnh đạo một uỷ ban sửa đổi hiến pháp yêu chuộng hoà bình của Nhật.
Hiến pháp này do Mỹ soạn sau khi quân phiệt Nhật đầu hàng vô điều kiện, kết thúc Thế chiến 2 ở châu Á. Hồi tháng 7.2014, chính phủ của ông Abe thông qua một nghị quyết đề nghị sửa đổi điều khoản 9 trong hiến pháp này, nhằm cho phép quân đội Nhật có thể hỗ trợ quân sự cho Mỹ và các nước bạn bị tấn công, để thực hiện quyền "phòng thủ tập thể".
Cuối năm nay, quốc hội Nhật có thể phê duyệt sửa đổi điều khoản này, sẽ cho phép quân đội Nhật có những hoạt động, như dò mìn khi có chiến tranh ở eo biển Hormuz thuộc vùng Vịnh Persic.
Nó cũng sẽ cho phép hỗ trợ hậu cần cho quân đội Mỹ trong các cuộc xung đột vũ trang bên ngoài các hàng xóm trực tiếp của Nhật.
Tại Washington, Thủ tướng Abe sẽ nhấn mạnh, rằng thời thế đã thay đổi đối với cả Nhật và Mỹ, hai cựu thù xưa, nay là đồng minh thân thiết.
Một quan chức tham gia chuẩn bị chuyến đi cho biết: "Một phần thông điệp sẽ là Nhật sẽ giữ một vai trò lớn hơn về an ninh".
