Nhớ ngày bé rất thích đến ngày thi, không phải vì bản thân tôi học giỏi mà chỉ đơn thuần rằng vào những ngày thi mẹ sẽ nấu riêng cho tôi một nồi xôi gà thơm phức, béo ngậy. Ngày đó bạn bè đứa nào cũng ăn xôi gấc, xôi đỗ để đi thi cho được điểm cao còn riêng tôi thì ăn xôi gà. Cũng chẳng hiểu vì sao thế nhưng món xôi gà  mỗi kỳ thi dường như trở thành một nguồn động lực lớn lao nào đó cho tôi. Cho đến tận khi tôi lên Hà Nội đi thi đại học, mẹ vẫn gói cho tôi một gói xôi mang theo ăn để thi cho tốt.

Mẹ vẫn thường hay nói xôi chính là hồn cốt của quê hương của con người Việt Nam, nó đã nuôi dưỡng biết bao thế hệ của dân tộc. Mẹ biết nấu xôi từ bé, mẹ cũng giống tôi, lớn lên từ những gánh hàng xôi của bà, từ những tình cảm yêu thương của bà gửi gắm trong những nắm xôi.

Sở dĩ mẹ hay nấu xôi gà cho tôi ăn là bởi nó không chỉ thơm ngon béo ngậy mà còn gắn liền với những gì dân dã nhất của con người Việt Nam. Nó bao gồm cả những giọt mồ hôi của bố mẹ trên những cánh đồng lúa, cả những mảnh vườn trước nhà với những chú gà trống, mái đang tìm thức ăn trên những luống rau.

Gạo nếp ngâm qua đêm rồi cho vào nồi nấu, cho thêm ít muối, ít dầu ăn hoặc mỡ  cho vừa nước để xôi không bị nhão. Đến khi xôi chín thì cho thêm gà đã tẩm gia vị rán giòn với mỡ, hành cho lên trên xôi cùng với ít hành phi. Hấp thêm 5 phút cho mỡ và gia vị của gà chảy ra, thấm xuống hòa quyện vào xôi cùng với mùi thơm của hành và thịt gà là được.

Món xôi gà của mẹ chỉ đơn giản như thế  thôi nhưng nó thấm quyện các gia vị, mùi thơm với nhau tạo nên một món ăn rất đặc biệt, rất ngon. Nó có cái dẻo thơm của những hạt gạo nếp; vị mặn mà của muối; cái giòn dai của da gà; cái mềm ngọt của những sớ thịt; cái béo ngậy, thơm phức từ hành và mỡ. Đó là những cảm nhận của tôi về món xôi của mẹ, của người thương yêu tôi hết mực.

Cho đến tận bây giờ, khi đã trưởng thành, đi nhiều nơi, ăn thử nhiều món ăn, nhiều món xôi khác nhau thì tôi cũng không tìm thấy được những mùi vị đó bên trong. Không phải những món ăn đó không ngon, không đặc biệt bằng món xôi của mẹ mà có lẽ là do tôi đã quá yêu những nắm xôi của mẹ, những nắm xôi tuổi thơ gắn liền với những khó khăn vất vả một thời. Nắm xôi chất chứa những yêu thương hy sinh của mẹ, những bài học của mẹ dành cho tôi.

Có lẽ mẹ  có một bí quyết riêng để nấu được món xôi ngon như thế, món xôi khắc sâu trong tôi mà không có hàng xôi nào có được.

Đôi khi, nhìn một phụ nữ gánh xôi tất tả đi trên phố cất giọng rao “ai mua xôi đi” tôi chợt nghĩ có lẽ bí quyết nấu xôi ngon của mẹ chính là sự tần tảo, yêu thương mà cho vào những nắm xôi.