AIIB, với mục tiêu hỗ trợ các dự án hạ tầng ở châu Á, dự kiến chính thức được thành lập vào cuối năm nay. Dự kiến, danh sách thành viên sáng lập AIIB sẽ được công bố vào ngày 15/4 tới.
Cuối tuần qua, Bộ Tài chính Trung Quốc cũng thông báo Anh và Thụy Sĩ đã chính thức trở thành thành viên sáng lập AIIB.
Vẫn còn 30 ghế thành viên sáng lập AIIB đang chờ đón các nước. Bộ Tài chính Trung Quốc cho biết hạn chót để đăng ký gia nhập với tư cách thành viên sáng lập là hôm nay (31-3).
Sau thời hạn này, các quốc gia khác vẫn có thể xin gia nhập AIIB nhưng chỉ với tư cách là thành viên phổ thông. Bắc Kinh đặt mục tiêu đưa AIIB vào hoạt động cuối năm nay.
Nhưng Trung Quốc không chỉ có AIIB. Tại Diễn đàn châu Á Bác Ngao vừa kết thúc tối 29-3, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình còn mô tả về một trật tự kinh tế mới “có lợi hơn cho châu Á”, với vai trò quan trọng của AIIB cùng hai sáng kiến khác là Ngân hàng Con đường tơ lụa trên biển (MSRB) và Quỹ Con đường tơ lụa (SRF).
Theo kế hoạch ban đầu, Bắc Kinh sẽ đóng góp 50% trong tổng số vốn 100 tỉ USD của AIIB.
SRF dự kiến có 40 tỉ USD, còn MSRB kỳ vọng huy động được 16 tỉ USD. Ông Tập khẳng định Trung Quốc sẽ chỉ “gánh trách nhiệm lớn hơn” tại châu Á chứ không có ý định “độc bá các vấn đề khu vực và quốc tế”.
Chủ tịch Trung Quốc bày tỏ hi vọng thương mại giữa các quốc gia dọc “Vành đai kinh tế con đường tơ lụa” (SREB) mà Bắc Kinh muốn thành lập sẽ vượt qua 2.500 tỉ USD trong vòng 10 năm tới.
Các quan chức Trung Quốc cho biết những dự án nằm trong sáng kiến SREB sẽ tập trung phát triển nhiều cơ sở hạ tầng quan trọng như mạng lưới đường sắt, đường cao tốc, đường ống dẫn dầu và khí đốt, hệ thống điện lực, Internet, cảng biển... kết nối Trung, Tây và Nam Á với châu Âu.
Chuyên gia William Yale của Trung tâm An ninh hàng hải quốc tế (CIMS) nhận định mục tiêu đầu tiên của Trung Quốc là làm dịu các nước láng giềng đang lo ngại về các đòi hỏi chủ quyền vô lý của Bắc Kinh trên biển Đông.
MSRB được thiết kế để thắt chặt quan hệ giữa Trung Quốc với các nước châu Á có quan hệ hữu hảo như Malaysia, Campuchia, Sri Lanka, Pakistan...
Các khoản đầu tư hạ tầng của Trung Quốc tại châu Á sẽ giúp đảm bảo an ninh năng lượng cho Trung Quốc và tăng thương mại giữa quốc gia này với các nước láng giềng. Do đó, ba tổ chức tài chính AIIB, MSRB và SRF sẽ đóng vai trò rất quan trọng.
Giới quan sát nhận định việc các nước phương Tây và đồng minh thân cận của Mỹ ồ ạt gia nhập AIIB bởi không muốn bỏ qua cơ hội đầu tư béo bở tại châu Á.
Giáo sư Jeff Kingston, giám đốc cơ quan nghiên cứu châu Á thuộc ĐH Temple (Mỹ), mô tả đây là “chiến lược ngoại giao chi phiếu” của Trung Quốc. Ở thời điểm hiện tại, khó có nước nào cưỡng lại được sức hấp dẫn của đồng nhân dân tệ.
