Những đạo diễn cô độc

Mấy ngày trước, dư luận xã hội ở Nhật Bản xôn xao về một thanh niên 19 tuổi liên tục up lên Youtube các đoạn video quay cảnh cậu ta trộm đồ trong siêu thị. Trong các video, anh chàng này còn đưa ra những lời thách thức: “Giỏi thì bắt ta đi các ông cảnh sát bất tài”!

Ba ngày sau khi có lệnh bắt của tòa án, cảnh sát mặc thường phục bắt được anh ta tại Maibara (tỉnh Shiga). Khi bị hỏi về động cơ phạm tội, cậu ấy đáp: “Cảm thấy hạnh phúc khi trở thành người nổi tiếng”.

Nhiều nước khác trên thế giới cũng đang có một số bạn trẻ như vậy, cảm thấy ghét những gì đúng đắn, và cố tình làm những trò tội lỗi, cố tình phá phách, ăn trôm “cho nó dzui”!!!

Ở Việt Nam, Kenny Sang đường hoàng nhảy lên là cái tên đứng số một trong Top “Hiện tượng mạng xã hội được tìm kiếm năm 2014”, ngay tiếp sau đó là ca sĩ trồng ổi Lệ Rơi. Mới đây, Kenny Sang đã thẳng thắn công nhận cố tình nghĩ ra những chiêu trò nhảm nhí nổ banh chành chỉ cốt để chọc giận dư luận, mời gợi mọi người chửi mình: “Tôi biết cộng đồng mạng rất dễ bị dắt mũi, cộng đồng muốn được thỏa sức chửi”. Sang tuyên bố “luôn nắm trong tay những bí kíp thành công dựa trên việc khai thác điểm yếu kém trong tâm lí và hành vi của công chúng để tăng cơ hội kinh doanh”.

Với Kenny Sang, việc chọc tức mọi người đã có những thành quả rõ ràng, được đo bằng tiền hẳn hoi: Doanh số cửa hàng bán quần áo cậu ta làm chủ tăng, cát-xê (?!) tăng.

Các chuyên gia marketing xác định có bốn trạng thái cảm xúc mà tiếp thị nên nhắm bắn: Hạnh phúc, buồn rầu, sợ hãi/ngạc nhiên và giận dữ. Để tạo được cảm giác hạnh phúc hay ngạc nhiên cho người xem đòi hỏi chi phí ý tưởng, dàn dựng rất công phu. Cho nên, cách đơn giản nhất, rẻ tiền nhất để kéo người ta quan tâm tới mình trên mạng xã hội là trò nhảm nhí, tiêu cực, xấu xí, gây giận dữ.

Nó đánh vào bản năng sinh tồn của con người, vốn luôn cảnh giác và bị thu hút trước những mối đe dọa, thông tin tiêu cực. Showbiz Việt là nơi có nhiều nhân vật đã cố tình chọn cách gây dựng thương hiệu cá nhân từ những trò lố và phát ngôn gây sốc.

Đời trả cát-xê bao nhiêu cho đủ?

Thời gian qua, trên FB cũng ồn ào một vài nhân vật kì quặc đến ngạc nhiên. Như bạn K.A, tự chụp một bộ hình của chính mình mặc lễ phục trang nghiêm nằm trong quan tài. Cậu viết cáo phó với đúng tên tuổi thật của mình, với cả ngày giờ chết, dán ngay cửa nhà để chụp hình rồi đăng lên FB.

Một số bạn bè nhào tới viếng, cậu ta tỉnh bơ phán rằng: “Tao làm như vậy để nhìn đời rõ hơn. Nghe nói có những thứ chỉ có thể hiểu được khi chết, có những thứ chỉ nhìn rõ sau khi đã nhắm mắt!”.

Tới hồi bị mọi người xông vào ném đá chửi mắng quá nhiều, K.A hoảng lên chống chế nói rằng đó chỉ là động tác giả, làm lễ chết giả để cầu siêu cầu an, lễ đổi mạng. Nhưng dù chống chế giải thích thế nào, dù K.A đã khóa facebook thì vụ việc rùm beng vừa qua cũng không thể rút lại được nữa. Nói như ngôn ngữ của cư dân mạng “Google đã lưu tên anh rồi”.

Ai cũng có một thời “trẻ trâu”, nhưng chắc chắn ông bà cha mẹ chưa bao giờ trải qua thời kì khắc nghiệt về thông tin như chúng ta hiện nay. Mọi việc bạn làm đều bị các trang lưu trữ thông tin trên Internet như Google lưu lại và truyền đi với tốc độ không thể nào kiểm soát nổi. Chỉ cần tưởng tượng mọi thứ chúng ta viết, mọi hình ảnh chúng ta up lên, mọi việc làm của chúng ta sẽ ngay lập tức được cả triệu người biết tới, và nó sẽ lưu tới ngàn năm sau, chỉ cần một thao tác Google là ra hết.

Ca sĩ trồng ổi Lệ Rơi.

Vì vậy, dù đời có trả cát-xê cho bạn tới bao nhiêu, thì cũng nên chừa một đường để lùi, biết đâu hướng này chẳng phải hướng của mình! Chính Kenny Sang cũng nói: “Lúc đầu, tôi chỉ viết những phát ngôn “nổ banh chành” cho vui trên facebook nhưng thấy càng ngày càng nhiều người vào chửi mình, các trang điện tử lấy những phát ngôn ấy giựt thành một tựa đề bài viết gây sốc, nên tôi…làm tới luôn. Tuy nhiên, tôi làm gì cũng chừa đường quay lại cho mình. Tôi khuyên các bạn đừng đi vào con đường của tôi, các bạn không biết mình phải đánh đổi những gì đâu”.

Chúng ta hay có phản xạ nghi ngờ vào những điều tốt đẹp. Nếu thấy ai đó làm những điều tốt đẹp, chúng ta thường đặt câu hỏi: “Tại sao lại làm?” “Làm vậy có lợi gì?”, “Có gì phía sau không?”… Nhưng đứng trước một việc nhảm nhí, chúng ta chỉ tập trung xem, rồi cười ha hả hoặc là chửi đổng ầm ĩ. Ít người đặt câu hỏi “Tại sao?”, “Có gì phía sau không?”. Khi tò mò, thích thú, hay giận dữ rủa xả những trò làm lố, thực ra là chúng ta đều là người bị dắt mũi bởi đám đông cảm xúc tiêu cực.

Vì họ cô đơn

Chàng trai 19 tuổi ăn cắp ở Maibara, Nhật đã trả lời cảnh sát rằng: “Tôi không có ai là bạn bè. Tôi ăn cắp để được mọi người nhìn thấy tôi”. Kenny Sang thì bào chữa: “Tôi đâu còn gì để mất nữa. Thời gian học cấp Ba tôi chả chơi với ai cả. Toàn bị người khác chửi không thương tiếc. À, tôi cũng không cô độc đâu, tôi còn con mèo ở cửa hàng và xem nó như người bạn của mình vậy” (!).

Tạp chí Clinical Nursing của Australia đã thực hiện cuộc phỏng vấn tới 1.300 người trên 1‌8 tuổ‌i. Hơn 1/3 người trưởng thành tự nhận mình là cô đơn, trong đó những người ở lứa tuổi 40 là cô độc hơn cả. Và bất ngờ chưa, cái tuổi hay kêu ca mình cô đơn nhất cũng là lứa tuổi ít cô đơn nhất so với cả cuộc đời, là tuổi teen. Bạn cứ chuẩn bị đi, sự cô đơn còn sẽ tới với bạn nhiều hơn ở tuổi trung niên. Những gì bây giờ bạn coi là khủng khiếp, không chịu đựng nổi thì chục năm sau nó chỉ như “muỗi”!

Nhà nghiên cứu văn hóa Vương Trí Nhàn nói: “Đời sống ảo quá mạnh, quá bất ngờ, làm cho chúng ta choáng váng với sức mạnh của nó, và đôi khi, không còn tin tưởng vào những bước chân chậm rãi của chúng ta khi bước trên mặt đất nữa”.

Trong lúc quá căng thẳng, quá chơi vơi, thì đôi khi những trò nhảm cũng đóng vai trò một thứ van xì hơi, giúp người ta xả bớt những bức xúc. Nhưng hãy cẩn thận, nó như một thứ m‌a tú‌y đấy, coi chừng bạn nghiện, bạn sẽ thành một công cụ để cảm xúc dắt mũi bạn. Cũng như Kenny Sang chỉ có thể dắt mũi chúng ta, nếu như chính chúng ta lựa chọn click vào để dõi theo và tham gia đám đông chửi mắng.

Và ngay cả chính mình, khi bỗng dưng bạn bật muốn làm trò lố nào đó, hãy dành một phút nhìn lại, có phải chăng ta đang quá thiếu một người bạn tri kỷ, quá thiếu một vòng tay ấm áp, quá thiếu một mái nhà để chăm chút…? Trước một trò lố của ai đó, có thể cần chững lại một giây, phải chăng họ đang quá cô đơn, hay họ đang có mục đích gì phía sau? Nếu đã phát hiện ra bệnh của mình, tốt nhất nên chữa bệnh, còn hơn chỉ dùng thuốc giảm đau.

Trái tim chỉ là hữu hạn, hãy để dành chỗ cho những cảm xúc tốt đẹp.