Thách thức và Cơ hội chờ đợi mối quan hệ Cuba-Mỹ

Billgate Nguyen nguồn bình luận 999
A- A A+
Các quan chức Cuba và Mỹ đã bắt đầu cuộc đàm phán lịch sử nhằm khôi phục quan hệ ngoại giao và mở lại đại sứ quán ở mỗi nước sau nhiều thập kỷ đóng cửa. Kết quả của cuộc đàm phán, qua đó có thể mở ra một chương mới trong quan hệ giữa hai nước từng là đối đầu trong thời kỳ chiến tranh Lạnh.
Thách thức và Cơ hội chờ đợi mối quan hệ Cuba-Mỹ
Một góc chợ ở Thủ đô La Habana.

Trong thông báo chung, hai chính phủ Cuba và Mỹ sẽ duy trì đối thoại để tái thiết lập quan hệ ngoại giao nói riêng và bình thường hóa quan hệ giữa hai nước nói chung. Tuyên bố trên được đưa ra sau cuộc họp chính thức đầu tiên giữa hai nước về vấn đề trên, diễn ra ngày 22-1 tại Thủ đô La Habana.

Tại buổi họp báo sau cuộc đàm phán, hai trưởng phái đoàn, Giám đốc phụ trách các vấn đề về Mỹ của Bộ Ngoại giao Cuba Josefina Vidal và Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Tây Bán Cầu Roberta Jacobson đều cho biết, vẫn chưa xác định thời điểm mở các đại sứ quán giữa hai nước và khẳng định coi Công ước Vienne là nền tảng pháp lý cho tiến trình này. Bà Jacobson khẳng định buổi họp vừa kết thúc là một cuộc đối thoại hiệu quả, cởi mở và nhận định việc mở lại đại sứ quán chỉ là một phần của quá trình tái thiết quan hệ ngoại giao, nhưng quá trình bình thường hóa quan hệ song phương sẽ dài và phức tạp do những bất đồng cơ bản giữa hai bên.

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ cũng cho biết, đã “gây áp lực lên Chính phủ Cuba” về vấn đề nhân quyền. Về phần mình, bà Vidal tuyên bố Cuba sẵn sàng đối thoại về mọi vấn đề nhưng sẽ không bao giờ từ bỏ những nguyên tắc của mình và nhìn nhận việc Mỹ xóa bỏ chính sách bao vây, cấm vận là vấn đề then chốt cho quá trình bình thường hóa quan hệ song phương. Bà khẳng định “Cuba và Mỹ là hai nước có bất đồng sâu sắc trong nhiều lĩnh vực, nhưng hoàn toàn có thể chung sống một cách văn minh, hòa bình” và tìm kiếm cơ hội hợp tác có lợi cho nhân dân hai nước.

Ngày 21-1 của Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ Jeh Johnson nói rằng chính sách không trục xuất những người Cuba nhập cư vào lãnh thổ Mỹ cho tới nay vẫn còn hiệu lực. Bà Josefina Vidal Ferreiro, Giám đốc phụ trách các vấn đề Bắc Mỹ của Bộ Ngoại giao Cuba, hối thúc Mỹ chấm dứt chính sách đối xử đặc biệt mà Mỹ dành cho người tị nạn Cuba. Theo bà Vidal, Cuba muốn bình thường hóa quan hệ với Mỹ trong tất cả các lĩnh vực, trong đó gồm cả lĩnh vực người di cư. Đây là lý do một quan chức yêu cầu giấu tên của Mỹ nói rằng, hai bên không đạt được tiến bộ trong vấn đề người nhập cư.

Các cuộc thảo luận về di trú nhằm giải quyết một vấn đề vốn rất phức tạp giữa hai nước trong những năm qua, đó là người Cuba thường dùng những chiếc thuyền nhỏ để di cư tới Florida, nơi chỉ cách Cuba 145 km. Chính sách của Mỹ là nhanh chóng cấp thị thực cư trú lâu dài cho những người Cuba đặt chân tới Mỹ song trục xuất những người bị bắt trên biển trở về Cuba. Hiện những người Cuba di cư vào Mỹ tăng mạnh do lo ngại các cuộc đàm phán Mỹ-Cuba sẽ chấm dứt chính sách này.

Trong tháng 12-2014, lượng người bị ngăn chặn trên biển tăng gấp đôi so với năm trước. Trước đó, Mỹ và Cuba đã có ít nhất 28 cuộc đàm phán về riêng vấn đề này. Với chính sách hiện nay, mỗi năm Mỹ dành 20.000 visa cấp cho người tị nạn Cuba, chưa kể còn có khoảng 25.000 người Cuba năm 2014 vào Mỹ từ các nước khác nhưng vẫn được hoan nghênh theo "Luật Điều chỉnh Cuba". Giới chức Cuba cũng cáo buộc Mỹ dụ dỗ người Cuba có kỹ năng cao, nhất là các bác sỹ, bỏ việc làm đang có ở nước ngoài để nhận những việc làm trả lương cao hơn ở Mỹ. Bà Josefina Vidal được dẫn lời cho biết "chúng tôi phản đối việc (Mỹ) tiếp tục áp dụng chính sách nhằm khuyến khích các chuyên gia và chuyên viên y tế Cuba bỏ việc của họ ở các nước thứ ba. Đây là hành động đánh cắp nguồn vốn nhân lực và tìm cách cướp đi tài nguyên con người cấp thiết đối với nhiều nước, được hưởng lợi ích từ sự hợp tác với Cuba". Trong khi đó, phía Mỹ yêu cầu Cuba nhận lại những người Cuba mà La Habana không muốn và đã cho phép họ sang Mỹ.

Lệnh cấm vận thương mại của Mỹ áp đặt đối với Cuba phong tỏa hầu hết các giao dịch tài chính và kinh tế với nước này theo quyết định của Tổng thống Mỹ John F.Kennedy năm 1962 và đã được thắt chặt theo Đạo luật Helms-Burton năm 1996. Chính phủ Cuba thường chỉ trích rằng lệnh cấm vận này đã cản trở sự phát triển của Cuba. Thiệt hại do lệnh cấm vận này gây ra theo ước tính của các quan chức Cuba lên tới 100 tỉ USD. Việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Cuba cho phép luồng vốn và hàng hóa từ Mỹ đổ vào nền kinh tế Cuba, một thị trường có sự khác biệt rất lớn so với một xã hội tiêu dùng phương Tây.

Tăng trưởng GDP trong năm 2014 chỉ là 1,3%. Những thay đổi theo hướng thị trường thực sự mới chỉ bắt đầu. Chính phủ khuyến khích người dân tự mở các cửa hàng buôn bán nhỏ và thông qua luật đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng và ngành công nghiệp yếu kém cũng như những thủ tục hành chính chậm chạp ở địa phương dường như ít nhất cho tới bây giờ đang làm các nhà đầu tư lo ngại. Thêm vào đó, Cuba sử dụng hai loại tiền tệ, đồng peso chính thức và một loại tiền quy đổi khác trong suốt hơn 20 năm qua. Chính quyền Cuba đã tuyên bố cách đây hơn 1 năm về việc bỏ hệ thống tiền tệ phức tạp này nhưng cho tới nay vẫn chưa có gì thay đổi. Trong khi đó, ông Jerome Cottin-Bizonne, giám đốc điều hành Cty sản xuất rượu rum Havana Club International - liên doanh giữa tập đoàn đồ uống Pernod Ricard của Pháp và chính phủ Cuba – gần đây cho biết Cty ông đã sẵn sàng “chinh phục thị trường Mỹ”.

Tuy nhiên, tại thời điểm hiện nay, triển vọng của các nhà xuất khẩu Cuba vẫn còn hạn chế.

Ông Carlos Alzugaray - từng là một nhà ngoại giao và hiện là giáo sư giảng dạy tại một trường ĐH– cho rằng, nền kinh tế Cuba chưa sẵn sàng tiếp đón các nhà đầu tư quốc tế. Theo ông, các cuộc cải cách được Chủ tịch Raul Castro thông báo năm 2008 hoặc vẫn chưa có kết quả hoặc vẫn trong giai đoạn chờ thực hiện. Ông Alzugaray nói: “May mắn là việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt sẽ được triển khai dần dần và từng bước, do đó cho phép nền kinh tế Cuba có thể thích ứng”. Vị giáo sư này cũng kêu gọi các cuộc cải cách thị trường nhanh hơn và mạnh hơn ở Cuba.

Nguồn Tin:
Video và Bài nổi bật