"Ba nhà lãnh đạo đã tái khẳng định tầm hợp tác vươn lên toàn cầu của họ và giá trị của việc Mỹ cam kết toàn diện với châu Á - Thái Bình Dương", thông cáo chung của Tổng thống Mỹ Barack Obama, Thủ tướng Nhật Shinzo Abe và Thủ tướng Australia Tony Abbott hôm nay cho biết. Ba lãnh đạo gặp nhau bên lề Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi (G20) ở thành phố Brisbane, Australia.
Theo trang tin news.com.au, ba người nhất trí tăng cường các cuộc tập trận chung. Một cuộc tập trận quân sự ba bên được cho là sẽ diễn ra vào tháng 6/2015 ở Queensland. Australia cũng đang quan tâm đến tàu ngầm tàng hình của Nhật để thay thế các tàu ngầm lớp Collins.
Trong thông cáo, các lãnh đạo còn hối thúc "tự do di chuyển trên biển và trên không, giải quyết hòa bình các tranh chấp hàng hải phù hợp với luật quốc tế". Theo Reuters, đây là sự đề cập gián tiếp đến các tranh chấp về các hòn đảo giữa Trung Quốc và các nước láng giềng ở Biển Đông.
Trong bài phát biểu hôm qua, Tổng thống Mỹ Barack Obama ám chỉ các tranh chấp hàng hải của Trung Quốc với các nước láng giềng và mối quan ngại về hoạt động quân sự gia tăng của nước này. Ông khẳng định Mỹ sẽ sử dụng "mọi yếu tố" của quyền lực để đảm bảo hòa bình và ổn định.
Thủ tướng Abbott trong cuộc gặp hôm nay nhấn mạnh Australia, Nhật Bản và Mỹ đều ngưỡng mộ Trung Quốc vì sự chuyển biến kinh tế "ngoạn mục" một cách hòa bình. Ông cũng cho biết Trung Quốc là khách hàng lớn nhất của cả ba nước. "Vì vậy, ý của tôi, như tôi đã nói ở Tokyo, tôi đã nói ở Seoul, tôi đã nói ở Bắc Kinh, tôi đã nói trong quốc hội, tôi lại nói ở đây, rằng khi nói đến an ninh, tất cả chúng ta sẽ tiến bước cùng nhau hoặc không ai tiến bước được", ông Abbott nói.
Tại cuộc gặp, lãnh đạo ba nước cũng nhất trí phản đối Nga sáp nhập bán đảo Crimea và "hành động làm bất ổn Ukraine của nước này", đồng thời cam kết "đưa kẻ chịu trách nhiệm trong vụ bắn hạ MH17 ra công lý".
Đây là cuộc gặp ba bên đầu tiên của ba vị lãnh đạo kể từ năm 2007. Cuộc gặp được bố trí theo yêu cầu của Washington, một quan chức cấp cao giấu tên hôm qua cho hay.
