Người nước ngoài sinh sống và làm việc tại thành phố Hồ Chí Minh hiện nay đã lên đến hàng ngàn. Hầu hết họ đều phải thuê nhà để ở. Không phải họ không có nhu cầu mua nhà mà do một số quy định khắt khe như phải có visa nhập cảnh từ 6-12 tháng, phải kết hôn với công dân Việt Nam, phải có bằng đại học, có đóng góp cho đất nước Việt Nam...
Để gỡ bỏ một số khó khăn, trong dự thảo Luật Nhà ở trình Quốc hội, Bộ Xây dựng đã đề xuất nới lỏng một số điều kiện, trong đó, cho phép người nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam được mua nhà.
Sang Việt Nam công tác và sinh sống đã hơn 4 năm, ông Troy Griffiths, người Australia, Phó Giám đốc điều hành Công ty Savills Việt Nam vẫn phải thuê nhà ở phường Thảo Điền, quận 2, thành phố Hồ Chí Minh với giá hơn 1.000 USD mỗi tháng. Do qui định còn khắt khe nên dù muốn mua nhà, ông vẫn chưa thể thực hiện. Ông nói: “Đến bây giờ, tôi chưa mua nhà là vì quy định khó khăn, cho vay đối với người nước ngoài của các ngân hàng ở Việt Nam còn hạn chế. Hơn nữa, trong vòng 1 đến 2 năm qua, lãi suất ngân hàng khá cao. Hiện tại, tình hình kinh tế vĩ mô của Việt Nam đã được cải thiện và lãi suất ngân hàng cũng đã giảm đáng kể. Vì vậy, điều này là động lực để tôi xem xét đến việc mua căn hộ/nhà ở Việt Nam. Nhưng nếu quyết định mua, tôi sẽ xem xét mua đất hơn là mua nhà”.
Còn ông Marc Townsend, người Anh sang làm việc tại Việt Nam đã 11 năm, mua được một căn hộ tại Đà Nẵng vì đã lấy vợ là người Việt. Ông Marc Townsend cho biết: “Hiện nay, để mua nhà bạn cần phải có việc làm và phải sinh sống ở đây. Tôi hy vọng, Việt Nam sẽ nới lỏng điều kiện, có thể người nước ngoài không phải làm việc ở đây, chỉ cần có đầu tư ở đây và có visa nhập cảnh là có thể được mua. Đây là một việc rất tốt, chẳng hạn như: Thái Lan, Philippines, chỉ cần có tiền là chúng tôi có thể mua nhà trong một dự án từ 30-50%”.
Đây chỉ là hai trong số hàng ngàn người nước ngoài có nhu cầu mua nhà tại Việt Nam nhưng còn gặp khó khăn. Sau 5 năm, Việt Nam thực hiện thí điểm cho người nước ngoài mua nhà, trong số 80.000 người nước ngoài sinh sống ở Việt Nam chỉ có 126 trường hợp được sở hữu nhà, chủ yếu ở thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam. Trong đó, 108 trường hợp là kết hôn với người Việt. Đáng chú ý là chỉ có 5 đối tượng cá nhân nước ngoài được mua một căn hộ duy nhất tại một dự án chung cư và không được cho thuê, không được kinh doanh căn hộ đã mua.
Để tháo gỡ khó khăn, trong dự thảo Luật Nhà ở trình Quốc hội, Bộ Xây dựng đã đề xuất cho phép người nước ngoài chỉ cần được phép nhập cảnh vào Việt Nam và không thuộc diện được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ ngoại giao, lãnh sự được mua và sở hữu nhà ở Việt Nam. Thay vì trước đây người nước ngoài muốn được sở hữu nhà tại Việt Nam phải đáp ứng nhiều qui định, thủ tục nhiêu khê.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản thành phố Hồ Chí Minh cho rằng: “Hiệp hội bất động sản thành phố Hồ Chí Minh rất tán thành dự thảo luật nhà ở lần này đã tạo điều kiện tối đa cho người nước ngoài mua và sở hữu nhà ở Việt Nam. Theo dự thảo luật, người nước ngoài khi nhập cảnh vào Việt Nam nếu có nhu cầu có thể mua biệt thự, căn hộ chung cư, có thể mua nhà liền kề trong các dự án ở các khu vực mà Chính phủ không cấm. Người nước ngoài khi mua chung cư, được mua tối đa là 30% căn hộ trong tòa chung cư đó. Nếu mua nhà liền kề hoặc biệt thự trong cùng một phường, không được mua quá 250 căn nhà”.
Việc mở rộng cửa cho người nước ngoài mua nhà được coi là một hình thức xuất khẩu tại chỗ. Thay vì chúng ta phải xuất khẩu cát, đá, xi măng, thép, người lao động... sang nước ngoài thì nay chúng ta xuất khẩu tất cả ngay tại nước mình. Hơn nữa, đối với sản phẩm đặc thù này, người nước ngoài chỉ có thể sử dụng mà không thể mang theo.
Tiến sĩ Lê Bá Chí Nhân, chuyên gia kinh tế bất động sản cho biết: Người nước ngoài chỉ cần nhập cảnh vào Việt Nam là có thể mua nhà. Đây là một yếu tố rất thông thoáng và tạo điều kiện rất thuận lợi. Có hai vấn đề chính trong này, thứ nhất là dòng tiền, hiện tại dòng tiền của bất động sản chôn vùi rất lâu, 4-5 năm nay chưa khai thông. Thứ hai là tiêu thụ được hàng hóa, sản phẩm bất động sản và người nước ngoài cũng rất là mong đợi.
Mở cửa cho người nước ngoài mua nhà tại Việt Nam là phù hợp xu thế hội nhập. Tuy nhiên, một vấn đề lớn đặt ra là, làm thế nào để việc mở rộng điều kiện cho cá nhân nước ngoài mua và sở hữu nhà tại Việt Nam không làm mất cơ hội mua và sở hữu nhà của đại đa số người Việt Nam có thu nhập trung bình và thấp trong nước. Do vậy, Luật Nhà ở sửa đổi cần quy định, cá nhân nước ngoài chỉ nên được mua chung cư cao cấp trong dự án để tránh cạnh tranh trực tiếp với người dân Việt ở phân khúc bình dân và để tránh tích tụ bất động sản.
Có thể nói, với quan điểm chung đã được đa số đại biểu Quốc hội đồng thuận, thị trường bất động sản đang trông đợi những quy định mới sẽ sớm được thông qua
