Năm 2020, vườn cây rẻ quạt đầu tiên trên mảnh đất huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An của hộ anh Lê Văn Khương (trú tại ở xóm Sình, xã Nghĩa Thành) phát triển tốt, cho thu nhập cao nên nhiều người đến tham quan, học hỏi. 

Một trong những gia đình sau khi đi tham quan đã mạnh dạn chuyển đổi hơn 6 sào đất mía kém hiệu quả sang trồng cây rẻ quạt là ông Vũ Văn Lợi (trú tại xã Nghĩa Thành, huyện Nghĩa Đàn).

Ông Lợi cho biết, cây rẻ quạt khá dễ trồng, phù hợp với thổ nhưỡng nơi đây, không sâu bệnh, năng suất cao hơn nhiều lần so với khi trồng các loại cây khác. 

"Loại cây dược liệu này khi trồng chỉ cần bón phân chuồng, tưới nước giếng, nước khe suối vẫn sinh trưởng. Cây rẻ quạt có đầu ra dễ dàng, giá cao và hợp lý. Cây trồng trong vòng 18 - 24 tháng sẽ cho thu hoạch phần củ để làm dược liệu. Mỗi ha có thể đạt năng suất 3 tấn củ, với giá bán 240.000 - 260.000 đồng/kg", ông Lợi cho biết.

Ông Vũ Văn Lợi người trồng cây rẻ quạt ở xóm Sình xã Nghĩa Thành, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An cho biết, đất trồng cây rẻ quạt phải là loại đất tơi xốp, đặc biệt thoát nước tốt. Ảnh: M.Th

Cây rẻ quạt là loại thân thấp, tập trung phát triển phần rễ. Lá rẻ quạt hình mác dài 20 - 40cm và rộng khoảng 2 - 3cm. Phiến lá dài, gân lá song song nhau. Thông thường lá bao bọc thân từ dưới lên trên, càng lớn lá cây tách ra và tỏa ra ngoài, giống hình chiếc quạt, nên người ta gọi là cây rẻ quạt.

Cây rẻ quạt rất dễ sống trong tự nhiên. Với mục đích chữa bệnh, người ta thường lấy phần thân và củ của cây để chế thành các loại thảo dược. 

Cây rẻ quạt là một dược liệu đông y quý, có vị đắng, tính hàn giúp giải độc, hành huyết, tiêu đờm, kháng khuẩn, tiêu viêm. Vị thuốc này dùng để trị các bệnh đường hô hấp trên như viêm đau họng, viêm thanh quản, viêm amidan, ho, khó thở, nhiều đờm…

Quả, thân, lá, rễ của cây rẻ quạt đều được dùng làm thuốc. Đầu ra ổn định nên mang lại thu nhập tốt cho người dân xã Nghĩa Thành, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An. Ảnh: M.Th

Theo ông Vũ Văn Lợi, để cây phát triển tốt nên tưới nước ngày 2 lần vào buổi sáng sớm và chiều tối, không nên tưới vào lúc giữa trưa.

Khi trồng, nếu phát hiện cây rẻ quạt có sâu bệnh thì phải trồng tách, nhiễm bệnh nặng quá mà phải phun thuốc sâu đặc trị thì cũng phải chọn loại thuốc hữu cơ, thân thiện với môi trường. Điều quan trọng nhất khi chăm rẻ quạt là nên dùng phân hữu cơ như phân chuồng, phân ủ hoai mục để cây phát triển nhanh nhất.

Gia đình ông Vũ Văn Lợi thuê thêm nhân công để thu hoạch cây rẻ quạt. Ảnh: M.Th

Bà Nguyễn Thị Sở - Chủ tịch Hội nông dân xã Nghĩa Thành, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An cho biết, năm 2020, gia đình anh Khương là hộ đầu tiên đi học tập mô hình trồng rẻ quạt. Sau một năm trồng thấy hiệu quả, đã có nhiều hộ mạnh dạn chuyển đổi diện tích rau màu sang trồng giống cây này.

Theo tính toán của người dân, mỗi ha sau khi trừ các chi phí cũng được hơn 400 triệu đồng. Đến nay, vườn cây phát triển tốt, giá cả đầu ra ổn định. Trong thời gian tới hội nông dân xã sẽ tuyên truyền để bà con nhân rộng mô hình, đặc biệt là với diện tích đất đồi kém hiệu quả trên địa bàn xã.

Theo tính toán của người dân xã Nghĩa Thành, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An, nếu trồng khoảng 1 ha cây rẻ quạt, sau khi trừ hết chi phí sẽ cho thu nhập khoảng 400 triệu đồng. Ảnh: M.Th

Sau khi được thu hoạch, cây rẻ quạt sẽ được phơi khô. Ảnh: M.Th