Ngày 27/11, đại diện Bộ Giao thông Vận tải cho hay đã báo cáo Chính phủ về đề xuất nhập khẩu toa xe cũ của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR). Để có cơ sở báo cáo Chính phủ, Bộ đã xin ý kiến các bộ gồm Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Tài nguyên và Môi trường, Công Thương, Tư pháp, Khoa học và Công nghệ.
Đại diện các bộ đều cho rằng đề xuất của VNR về việc nhập khẩu và khai thác toa xe tự hành DMU đã qua sử dụng của Nhật Bản là không đúng với Nghị định 65 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đường sắt và đề nghị Bộ Giao thông Vận tải yêu cầu doanh nghiệp thực hiện đúng Luật.
Thông tin từ phía Nhật Bản cho thấy họ loại bỏ toa xe tự hành DMU cũ vì lý do bảo vệ môi trường do thời gian sử dụng, vận hành các toa xe này từ cuối thập niên 70, đầu thập niên 80. Vì vậy, các toa xe cũ sẽ có những ảnh hưởng đến môi trường nếu vận hành tại Việt Nam.
"Các toa xe đã sử dụng quá lâu, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành nghề này trong nước và phải mất thêm chi phí cải tạo cho phù hợp với điều kiện kỹ thuật hiện tại trong nước", Bộ Tài nguyên và Môi trường nêu quan điểm.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị VNR rà soát toàn bộ chi phí vận chuyển, nhập khẩu, sửa chữa và chuyển đổi các toa xe cũ được tặng để làm rõ cấp có thẩm quyền trong việc phê duyệt/quyết định tiếp nhận, mua sắm. VNR chịu trách nhiệm về việc vận hành an toàn, đem lại hiệu quả kinh tế nếu nhập 37 toa xe cũ.
Đánh giá chung, Bộ Giao thông Vận tải cho rằng các toa xe cũ không được phép khai thác tại Việt Nam do niên hạn sử dụng quá 40 năm. Đề xuất nhập 37 toa xe có nêu một số lợi ích nhất định, tuy nhiên quy định của Pháp Luật đã rõ ràng. Do vậy, Bộ không ủng hộ nhập khẩu và khai thác những toa xe này tại Việt Nam.
Trong tháng 10, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã kiến nghị xin nhập khẩu 37 toa xe tự hành diesel DMU, loại Kiha 40 và Kiha 48. Toa xe bố trí ghế mềm loại 68-82 chỗ ngồi và 28-34 chỗ đứng, chạy trên tuyến đường sắt khổ 1.067 mm. Các toa xe này có thể vận hành độc lập hoặc dễ dàng ghép nối thành đoàn.
Ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch VNR, cho biết dù không mất tiền mua, dự án có tổng vốn đầu tư 140 tỷ đồng, trong đó 40 tỷ đồng phí vận chuyển, 80 tỷ đồng để hoán cải và các chi phí khác như đăng kiểm, tư vấn, dự phòng. Tổng vốn do doanh nghiệp tự huy động.
Theo tính toán của VNR, sau khi hoán cải, các toa xe có thể hoàn vốn sau 7 năm và khai thác trong 15 năm. "Các toa tàu còn khai thác trong 15 năm thì hiệu quả kinh tế khá lớn. Nếu chúng ta không nhận thì phía Nhật sẽ bán hoặc tặng cho các nước khác", ông Minh nói.
Cũng theo ông Minh, đây là dự án hiệu quả kinh tế cao bởi các toa tàu mới của Nhật Bản theo công nghệ tự hành có giá thành trên 30 tỷ đồng mỗi toa, nếu mua mới sẽ là 1.100 tỷ đồng. "Việc mua tàu mới khó khả thi bởi các đơn vị đường sắt hiện nay rất khó khăn" ông Minh nói.
