Những thách thức Biden phải đối mặt

Ông Biden sẽ phải ứng phó với đại dịch Covid-19 trong bối cảnh lo ngại một biến thể mới của virus SARS-CoV-2 dễ lây lan hơn có thể bùng phát tại Mỹ vào tháng 3 tới.

Tổng thống đắc cử Joe Biden sẽ phải đối mặt với thách thức trong việc kíc‌h thí‌ch một nền kinh tế đang gặp khó khăn và kế hoạch tiêm vaccine ngừa Covid-19 cho đến nay không đạt được các mục tiêu mà chính quyền ông Trump đặt ra.

Đồng thời, ông Biden cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn sau vụ bạo loạn ở Điện Capitol hôm 6/1 giữa bối cảnh có dấu hiệu cho thấy những kẻ khủ‌ng b‌ố trong nước muốn làm xáo trộn lễ nhậm chức và những ngày đầu nhiệm kỳ của ông.  

Theo The Hill, có khả năng không có quan chức nội các nào được phê chuẩn vào ngày đầu tiên ông Biden nhậm chức. Bởi vậy, ông Biden sẽ phải tìm cách đoàn kết một đất nước hiện bị chia rẽ sâu sắc sau vụ bạo loạn tại Điện Capitol. Ông Biden cũng phải đối diện với phiên tòa luận tội Tổng thống Trump tại Thượng viện, có khả năng sẽ bắt đầu ngay trong ngày đầu tiên ông nhậm chức.

Ông Biden đang hy vọng rằng Quốc hội Mỹ có thể phân chia thời gian cho phiên luận tội ông Trump, thông qua dự luật cứu trợ Covid-19 và việc xác nhận những đề cử trong nội các mới.

Nhiều quan chức cho rằng, đội ngũ của ông Biden đều là những người có kinh nghiệm làm việc ở thủ đô Washington, vì vậy, họ sẽ có thể xử lý tốt những thách thức chưa từng có trong lịch sử nước Mỹ.

“Họ có thể bắt đầu làm việc và giám sát hiệu quả một chính phủ liên bang, phần lớn đã rơi vào tình trạng hỗn loạn trong 4 năm qua”, Charles Kupchan, một quan chức tại Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ dưới thời Tổng thống Obama cho biết.

Trong những ngày gần đây, Tổng thống đắc cử Biden tiếp tục nhấn mạnh trọng tâm trong những ngày đầu cầm quyền của ông là ứng phó với đại dịch Covid-19.

Ông Biden đã công bố một kế hoạch giải cứu đầy tham vọng, trong đó bao gồm gói kinh phí 400 tỷ USD nhằm mở rộng khả năng xét nghiệm, truy vết tiếp xúc, mở cửa lại trường học và thực hiện chương trình tiêm chủng trên toàn quốc để người Mỹ có thể nhanh chóng được tiêm vaccine. Ông Biden đã đặt mục tiêu 100 triệu người Mỹ được tiêm chủng trong 100 ngày đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống.

Các nhà quan sát cho rằng, ông Biden cần phải hy vọng vào sự kiên nhẫn của người dân.

“Điều này như một con tàu viễn dương trên biển lớn. Rất khó để xoay chuyển tình thế nhanh chóng. Bởi vậy, không nên mong đợi sẽ thấy sự cải thiện đáng kể khi ông Biden nhậm chức. Sẽ mất một khoảng thời gian”, Lawrence Gostin, giáo sư luật y tế cộng đồng tại Đại học Georgetown cho biết.  

Trong một bài phát biểu hôm 15/1 về kế hoạch tiêm vaccine Covid-19, ông Biden cảnh báo rằng “mọi thứ sẽ trở nên tồi tệ hơn trước khi chúng trở nên tốt hơn” và cam kết sẽ luôn đối xử bình đẳng với tất cả người dân Mỹ.

“Chúng tôi đang ở trong một cuộc chạy đua khủng khiếp với đại dịch và những vấn đề mà ông Biden sẽ mất nhiều thời gian để giải quyết. Mối quan tâm lớn của ông Biden sẽ là đạt được kỳ vọng của người dân trên khắp đất nước về những kế hoạch đang được thực hiện”, Michael Osterholm, thành viên ban cố vấn Covid-19 của ông Biden và là Giám đốc Trung tâm Chính sách và nghiên cứu bệnh truyền nhiễm Đại học Minnesota nói.

Quốc hội Mỹ - “chìa khóa” cho những nỗ lực của Biden

Ông Biden sẽ cần Hạ viện và Thượng viện phê duyệt đề xuất gói kíc‌h thí‌ch kinh tế trị giá 1.900 tỷ USD để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp nước này ứng phó với đại dịch.

Thượng viện sẽ họp trở lại vào ngày 19/1 - một ngày trước khi ông Biden tuyên thệ nhậm chức, cần xác nhận các đề cử trong nội các của ông Biden.

Ông Biden không kỳ vọng có bất kỳ thành viên nào trong nội các được phê chuẩn vào thời điểm ông nhậm chức, mặc dù ông đã nỗ lực để đảm bảo ít nhất một số thành viên an ninh quốc gia được xác nhận vào thời điểm ông nhậm chức.  

Điều này một phần là do sự chậm trễ trong quá trình chuyển giao quyền lực khi Tổng thống Trump không thừa nhận thua cuộc, cũng như do sự không chắc chắn về việc đảng nào nắm đa số tại Thượng viện năm 2021. Tuy nhiên, ngày 5/1, hai ứng viên đảng Dân chủ là Jon Ossoff và Raphael Warnock đã đánh bại các đối thủ Cộng hòa tại bang Georgia để giành 2 ghế tại Thượng viện Mỹ, giúp đảng Dân chủ nắm quyền kiểm soát Thượng viện.

 Ông Joe Biden công bố đề cử nhân sự cho nội các mới hôm 24/11. Ảnh: AFP

“Việc xác nhận đề cử trong nội các của ông Biden đang diễn ra chậm trễ do nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử của ông Tổng thống Trump kéo dài quá lâu và cuộc đua ở Georgia kéo dài đến tháng 1”, Julian Zelizer, giáo sư lịch sử chính trị tại Đại học Princeton cho biết.

Một nguồn tin am hiểu vấn đề cho biết, Tổng thống đắc cử Joe Biden có kế hoạch bổ nhiệm người đứng đầu nội các lâm thời trong lúc chờ xác nhận nội các mới.

Theo Politico, Thứ trưởng Quốc phòng David Norquist đã được đề nghị đảm nhiệm cương vị quyền Bộ trưởng Quốc phòng lâm thời cho Tổng thống đắc cử Joe Biden cho đến khi người đứng đầu chính thức của Lầu Năm Góc Lloyd Austin được Thượng viện Mỹ phê chuẩn.

Ông Zelizer cho rằng, ông Biden có thể sẽ tận dụng các mối quan hệ lâu dài tại Quốc hội Mỹ sau 36 năm sự nghiệp tại Thượng viện để đảm bảo các đề cử được xác nhận nhanh chóng.

Thư ký báo chí Nhà Trắng dự kiến của chính quyền Biden, Jen Psaki nói với các phóng viên hôm 15/1 rằng, các quan chức tin tưởng Thượng viện có thể phân chia công việc giữa phiên tòa luận tội ông Trump và việc xác nhận đề cử. Bà Jen Psaki lưu ý rằng, Thượng viện cũng đã tổ chức các phiên điều trần cùng thời điểm với phiên tòa luận tội đầu tiên của Tổng thống Trump.

Ông Biden cũng sẽ phải đối mặt với một loạt các thách thức về an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại, bao gồm cả việc điều hướng phản ứng đối với cuộc tấn công mạng mà các quan chức Mỹ cáo buộc cho Nga. Ông Biden có ý định đảo ngược một số chính sách của chính quyền Trump, trong đó có dự định đưa Mỹ quay trở lại thỏa thuận hạt nhân Iran, nối lại việc đóng góp ngân sách và tư cách thành viên của Mỹ tại Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và tham gia lại Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, các vấn đề trong nước có thể sẽ là ưu tiên hàng đầu của ông Biden, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ đang gặp khó khăn và đại dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp.

“Tôi nghĩ rằng, với những gì nước Mỹ vừa trải qua, các vấn đề trong nước nên là ưu tiên hàng đầu. Nếu chúng ta không xử lý được đại dịch và không thể phục hồi nền kinh tế, chúng ta sẽ gặp khó khăn và rất khó giải quyết các vấn đề về chính sách đối ngoại”, ông Kupchan nói