Tôi rất lo sợ bị HIV. Xin cho hỏi dấu hiệu của căn bệnh này trong vòng 5-10 ngày đầu? Trong trường hợp của tôi có thể xét nghiệm được chưa? (Linh).

Trả lời:

Chào anh,

Thực tế, khi mới nhiễm HIV (giai đoạn sơ nhiễm) gần như không có biểu hiện cụ thể nào, cũng không có triệu chứng đặc hiệu mang tính chỉ điểm HIV. Trong giai đoạn này thường có biểu hiện nhiễm siêu vi, tương tụ như các bệnh nhiễm siêu vi khác (cúm, sốt siêu vi...).

2-8 tuần sau khi nhiễm HIV, qua bất kỳ con đường nào, 20% bệnh nhân có biểu hiện của một nhiễm trùng cấp với triệu chứng sốt (38-40 độ C), đau cơ, đau khớp, vã mồ hôi, mệt mỏi, chán ăn, nôn ói, tiêu chảy, viêm họng, phát ban đỏ ngoài da (xuất hiện ở 50% bệnh nhân), hạch to, lách to. Một số bệnh nhân có biểu hiện thần kinh như viêm não, viêm màng não, viêm dây thần kinh ngoại biên… Các triệu chứng này hiện diện trong vòng 5-10 ngày và tự khỏi hoàn toàn.

Trong giai đoạn này, mới có sự hiện diện của kháng nguyên trong máu. Phải chờ 2-12 tuần sau kháng thể mới xuất hiện và mới có thể xác định được bằng các thử nghiệm tầm soát nhiễm HIV thông thường (huyết thanh chẩn đoán). Khi này, do không biết mình nhiễm bệnh, bệnh nhân nhiễm HIV rất dễ truyền bệnh cho những người lành khác.

Tuy nhiên, tôi xin nhắc lại, các biểu hiện kể trên nằm trong rất nhiều bệnh lý khác nhau và không có triệu chứng nào mang tính khẳng định nhiễm HIV. Theo đó, chỉ có thể xác định tình trạng nhiễm HIV bằng xét nghiệm.

Về phương diện xét nghiệm HIV, ngành y tế khuyến cáo nên tham gia xét nghiệm HIV càng sớm càng tốt sau khi có hành vi nguy cơ, chứ không phải chờ cho đến qua thời kỳ cửa sổ 3 tháng. Đây vừa là xét nghiệm mang tính sàng lọc nhằm xác minh khả năng người này âm tính từ trước đó 3 tháng, vì về bản chất HIV là căn bệnh mạn tính và rất khó xác định thời điểm nhiễm thực sự. Mặt khác, đây cũng là cơ hội để người đó tiếp cận với nhân viên tham vấn, được trấn an và hiểu thêm về căn bệnh này.

Hiện nay ngoài xét nghiệm tìm kháng thể, một số trung tâm lớn như viện Pasteur TP HCM còn cung cấp xét nghiệm PCR tìm kháng nguyên. Phương pháp này có thể phát hiện nhiễm HIV trong giai đoạn sơ nhiễm với thời gian khuyến nghị là 2 tuần sau phơi nhiễm. Tuy nhiên, vì cách này khá phức tạp, đòi hỏi phương tiện hiện đại nên chi phí tương đối cao và chỉ thực hiện được ở vài cơ sở lớn.

Điều sau cùng tôi muốn lưu ý: quan hệ với gái mạ‌ּi dâ‌ּm không phải là một yếu tố nguy cơ độc lập, điều quan trọng là khi quan hệ, anh có sử dụng ba‌ּo ca‌ּo s‌ּu hay không. Nếu có, nguy cơ lây nhiễm sẽ giảm đi đáng kể.

Thân ái.