Vụ lộ đề thi nghiêm trọng tại Cục quản lý Thị trường, Bộ Công thương sau 9 tháng trì hoãn, đã có kết quả… không bất ngờ và như được biết “đáp án” trước. Đó là chỉ có hai cán bộ cấp phòng bị kỉ luật và 3 thí sinh bị hủy kết quả.
Cách đây 9 tháng (10/2013), lần đầu tiên Cục Quản lý Thị trường tổ chức thi tuyển công chức theo phân cấp của Bộ Công thương. Có tới 299 thí sinh tham gia nhưng chỉ có 10 chỉ tiêu (tỉ lệ chọi xấp xỉ 1/30). Sau khi công bố kết quả, nhiều đơn thư khiếu nại tố giác cuộc thi lộ đề và cả 10 thí sinh trúng tuyển này đều được cho là con cháu của những người trong Cục!?.
Trước các nghi vấn trên, Cục An ninh kinh tế tổng hợp (A85) Bộ Công an vào cuộc và đã kết luận có vi phạm xảy ra trong kỳ thi này.
Sự việc trên rơi vào im lặng trong khoảng thời gian khá dài (4/2013-82014), tưởng như đã “chìm xuồng” nên khi được “khơi” lại và có biện pháp xử lý cũng coi là một tín hiệu đáng mừng.
Tiếc thay, “nỗi mừng” chưa được bao lâu thì dư luận lại thêm một lần thất vọng bởi kết quả xử lý của Bộ Công thương: Một cán bộ cấp phòng bị hạ bậc lương và một cán bộ nhận hình thức kỷ luật là cảnh cáo. 7 thí sinh được công nhận kết quả trúng tuyển, được nhận vào công tác ở Cục từ 1/8. Còn lại, 3 thí sinh vi phạm bị huỷ bỏ kết quả trúng tuyển.
Trước hết, đây là một vụ việc nghiêm trọng, đặc biệt trong công cuộc cải cách hành chính hiện nay. Hiện tượng chạy chức, chạy quyền không phải là hiếm. Nhiều cuộc thi mà ở đó những người có năng lực chỉ làm “quân xanh” cho các đối tượng “quân đỏ” là “con cháu các cụ” và những “công chức 100 triệu”.
Nếu như đơn thư phản ánh là đúng thì chẳng lẽ trong số gần 300 thí sinh ấy, những “tài năng” đều thuộc về đối tượng là con em trong Cục? Chả lẽ 289 thí sinh còn lại đều là những người kém cỏi, không đủ năng lực?
Về phương diện luật pháp, vụ lộ đề thi công chức ở Cục quản lý Thị trường là một sai phạm nghiêm trọng mà theo ĐB Nguyễn Sỹ Cương, Uỷ viên thường trực Uỷ ban Pháp Luật của Quốc hội trên Vietnamnet thì vụ việc này “không đơn thuần là làm lộ đề một kỳ thi tuyển công chức mà còn làm lộ bí mật của cơ quan Nhà nước. Thậm chí, nếu xem xét đến cùng thì có thể phải đến mức truy cứu trách nhiệm Hình Sự, khởi tố vụ án”.
Một câu hỏi được đặt ra là tại sao trong vụ việc này chỉ có 2 cán bộ cấp phòng bị xử lý, trong khi hai chức danh cao nhất của Hội đồng thi lại không (hoặc chưa?) bị xử lý?.
Hai vị ở đây là Chủ tịch Hội đồng thi Trương Quang Hoài Nam (nguyên là Cục trưởng Cục Quản lý thị trường, hiện là Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cần Thơ) và Phó Chủ tịch Hội đồng thi Trịnh Văn Ngọc (hiện là Quyền Cục trưởng Cục Quản lý thị trường) chả lẽ lại… “vô can”!
Trao đổi với PV báo Đời sống & Pháp Luật, ĐBQH Nguyễn Thị Khá bày tỏ: “Người làm sai là một chuyện, nhưng người lãnh đạo cấp trên rõ ràng phải chịu trách nhiệm nặng nhất. Nếu chỉ kỷ luật, chỉ hạ một vài bậc lương thì tôi e không giải quyết được vấn đề… Đây là sai phạm khó chấp nhận nhưng rất khó để xử lý nếu không nghiêm từ cán bộ cấp cao”.
Càng không thể thoái thác trách nhiệm như lời của ông Nam trả lời báo chí, đại ý rằng “đã chuyển công tác lâu rồi, có gì thì hỏi Bộ Công thương”.
Tư duy “hạ cánh an toàn” đã lỗi thời vì hiện nay, những cán bộ đã nghỉ hưu vẫn phải chịu trách nhiệm về những quyết định của mình, huống hồ là “chuyển công tác”!
Cũng cần nhắc lại cách đây không lâu (4/2013), Chi cục QLTT tỉnh Bình Định đã từng tuyển dụng một đối tượng buôn lậu. Đó là bà Vũ Thị Thu Hương (SN 1976), kiểm sát viên thị trường đội QLTT số 7, chi cục QLTT Bình Định.
Bà Hương từng bị truy nã, chịu án phạt tù và chưa được xóa án tích về tội danh này.
Trở lại với vụ việc tại Cục quản lý Thị trường, có lẽ cách tốt nhất hiện nay là hủy toàn bộ kết quả cuộc thi, xem xét lại hình thức kỉ luật hai cán bộ trên đồng thời làm rõ trách nhiệm của Chủ tịch và Phó chủ tịch Hội đồng cuộc thi.
Không thể để việc thi tuyển viên chức, công chức, một chủ trương lớn trong công cuộc cải cách hành chính trở thành “lá bùa” cho những hành vi tiêu cực.
Không thể để những người thực sự có năng lực làm “quân xanh” và mãi mãi “chầu rìa” để rồi sau mỗi cuộc thi tuyển, đội quân 30% “sáng cắp ô đi, tối cắp ô về”, “có cũng được mà không cũng được” lại thêm phần đông đảo.
Đặc biệt quản lý thị trường là ngành rất dễ bị cám dỗ, cần lắm sự trong sáng, tính trung thực của mỗi cá nhân. Thế nên, không thể chấp nhận một cuộc thi tuyển “thoảng mùi tiền” và “mùi o bế cháu con”…!
