Trong mấy ngày gần đây, trên các mạng xã hội cũng như các trang báo điện tử đã lan truyền với tốc độ chóng mặt bài thuốc chữa khỏi bệnh sởi “10 phút chữa khỏi sởi” bằng việc tắm lá hoặc hạt mùi. Tuy nhiên, theo PGS TS Vũ Nam, Phó Giám đốc bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương lại khẳng định rằng: Tắm lá mùi, hạt mùi để khỏi bệnh sởi là không đúng. Chúng ta chỉ sử dụng trong trường hợp sởi mọc chậm hoặc không mọc được thì dùng thuốc chữa ngoài da giúp nó mọc nhanh hơn.

Theo PGS TS Vũ Nam, sởi hay còn gọi là ma chẩn, sa tử, là một trong những bệnh thường thấy ở trẻ em và cũng là một trong 4 chứng chủ yếu của nhi khoa. bệnh lưu hành vào mùa đông xuân. Trẻ bị bệnh toàn thân xuất hiện những điểm đỏ, nổi hơi cao, sờ vào tì vướng dưới tay, tương tự như hạt vừng cho nên còn gọi là ma chẩn.  Trẻ em bị sởi nhiều nhất từ 1 đến 5 tuổi, dưới 6 tháng ít mắc, trẻ đã bị lên sởi 1 lần rồi thì sau không mắc lại nữa.

Cách chẩn đoán bệnh sởi:

bệnh sởi có thể chia 3 thời kỳ: phát sốt, sởi mọc và sởi bay. Quan sát lâm sàng thì trước khi phát sốt mấy ngày thường có triệu chứng báo trước như: mệt mỏi, hay ngủ, không muốn ăn, hắt hơi, ngáp vặt, ho hen, sổ mũi giống như thương phong.

Thời kỳ phát sốt:

Sợ rét, phát sốt, ngạt mũi, sổ mũi, hắt hơi, ngáp vặt, ho hen, mí mắt đỏ hồng, nước mắt chảy ròng ròng, mi mắt sưng híp, tinh thần mệt mỏi, thích ngủ, thích lấy tay dụi mắt, day mũi, đầu mình nóng mà tay chây lạnh, môi má hơi đỏ, ăn không biết ngon hoặc kiềm những chứng nôn mửa, ỉa lỏng, miệng khát, tiểu tiện vàng đỏ ngắn, rêu lưỡi trắng mỏng hoặc trắng dày hơi vàng, mạch phù sác, chỉ tay nổi rõ mà sắc đỏ hồng.

Thời kỳ sởi mọc

Chỉ vài lúc nốt sởi ban đầu xuất hiện, cho đến khi sởi mọc khắp hết, thời kỳ này ước chừng 3 ngày.

Thời kỳ sởi mọc là giai đoạn chủ yếu của bệnh. Ở thời kỳ phát sốt, nói chung mình

nóng nhẹ, nhưng sởi sắp mọc thì nóng cao hơn mà chân tay cũng đều nóng cả.

Ban đầu sốt 1-2 ngày nhưng đến lúc gà gáy thì giảm sốt, chỉ ở vùng ngũ tâm hơi sốt, dần dần thấy ho, mũi chảy nước trong hoặc bụng đau, ăn uống giảm, đến chiều lại phát sốt trở lại như thế đến 4 ngày, dùng tay sờ ấn vào chỗ chân tóc thì rất nóng. Ở mặt có nóng kém hơn 2-3 phần, ho liên tục, mặt khô, má đỏ, mắt nhiều nước mắt, hắt hơi luôn hoặc bỗng nhiên chảy nước mũi. Đến ngày thứ 5 thì sốt cả ngày đêm, đến ngày thứ 6 vào buổi sáng thì ở hai bên phía trước trong má phát sinh những điểm đỏ nhỏ, rối đến khoảng 12h ở 2 tay, lưng phía trước eo lưng và khắp mình có những điểm đỏ dày kín, sau 6 ngày thì sởi phát lên khắp, mũi không chảy nước trong nữa, không hắt hơi nữa, hết 7 ngày thì sắc má cũng nhạt dần.

Sởi sốt 6 ngày thì phát ra, đó là quy luật nhất định; nếu không biết mà dùng thuốc sớm quá, làm hao tán nguyên khí, đến khi sởi phát gây tác hại rất nhiều hoặc ho mà biến thành suyễn hoặc sinh đi tả dữ.

Sởi mọc theo thứ tự trước, sau và dày, thưa theo từng bộ vị cũng có liên quan nhất định. Nốt sởi lên trước mọc ở sau tai, chân tóc, cổ gáy, tiếp đó đến vùng trán mặt, rồi xuống vai lưng, ngực bụng, chân tay; cho đến khi lòng bàn tay, bàn chân đều thấy sởi mọc là đã mọc khắp. Sởi là dương tà, cho đến nốt sởi mọc bắt đầu từ bộ phận dương rồi đến bộ phận âm của thể, đó là: “Trước mọc ở dương, sau mọc ở âm”, đồng thời sởi mọc phải từ thưa đến dày, các bộ phận dương như đầu, mặt, lưng, phía ngoài tay chân thì mọc dày hơn.

Các bộ phận âm như: ngực, bụng, eo lưng, phía trong tay thì thưa hơn đó là chứng trạng bình thường. Nốt sởi càng mọc nhiều ở mặt, dày và rõ là tốt nhất, ngược lại là không tốt.

Cách xem sởi khi mới phát phần nhiều ở phía sau tai, trên gáy hoặc phía eo lưng, chân; trước thấy đỉnh nhọn mà chưa dài hình nhỏ mà đều sạch là tốt.

Thời kỳ sởi bay:

Sởi mọc khoảng 3 ngày thường là khắp hết, nếu không kèm có chứng trạng khác thì sốt giảm, ăn được ngon, tinh thần tỉnh táo, những chứng hen và phiền khát dần dần giảm đi mà hết hẳn, nốt sởi cũng bay dần. Sau 4-5 ngày, trên mặt da có một lớp vẩy lóc ra như cám, để lại một lớp sẹo màu nâu sẫm, 1-2 tuần sau mới hoàn toàn mất hẳn, sức khỏe trở lại bình thường.

Hạt sởi mọc ra rồi lặn thường lấy 6h làm chuẩn, ví dụ như sau giờ tý mọc thì sau giờ ngọ lặn và ngược lại

Hai bài thuốc được sử dụng trong trường hợp giúp sởi mọc nhanh hơn:

Bài 1: Lá me 4 lạng nấu nước xông rửa ngoài da.

Bà 2: Rau mùi 1 lạng hoặc hạt mùi 8-12 g lấu lên cho vào 1 chén rượu, để thuốc âm ấm xoa rượu hạt mùi khắp người cho sởi mọc nhanh và đều hơn