Dự báo: Quá phụ thuộc vào dự báo của quốc tế

Rất nhiều đại biểu đã chất vấn Bộ trưởng Võ Hồng Phúc về căn cứ điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng từ 8,5 đến 9% xuống còn 7% và dự báo mức lạm phát là bao nhiêu.

Theo ông Phúc, căn cứ điều chỉnh GDP đã được Chính phủ "nghiên cứu kỹ" từ diễn biến kinh tế thế giới "có nhiều biến động, suy giảm kinh tế toàn cầu, các nước đều phải điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng", đồng thời cũng xuất phát từ tình hình thiên tai, dịch bệnh diễn ra hồi đầu năm khiến sản xuất nông nghiệp sụt giảm (ước tính chỉ 3%), công nghiệp, dịch vụ tài chính, tiền tệ, du lịch có thể giảm.
 
Liên quan đến mức lạm phát, ông Phúc nói: Cho đến thời điểm này là 15,96% - “con số khá cao rồi”. “Hiện Chính phủ đang chỉ đạo các bộ, ngành, Bộ KH - ĐT đang xem xét khả năng thế nào, kiềm chế lạm phát. Tuỳ thuộc quyết tâm thực hiện 8 nhóm giải pháp của Chính phủ, nếu thực hiện đầy đủ, chặt chẽ, tôi hy vọng sẽ khống chế được ở mức thấp nhất là 22% bởi kinh tế thế giới vẫn đang diễn biến phức tạp. Phải quyết tâm thật cao, thực hiện thật cương quyết mới đạt mức này”.

Trả lời chất vấn của ĐB Nguyễn Đức Hiền (Quảng Ngãi) về trách nhiệm của Bộ KH - ĐT trong công tác dự báo mà Chính phủ đã đánh giá là “chưa đúng mức”, Bộ trưởng Võ Hồng Phúc thú nhận: “Công tác dự báo phải phụ thuộc vào dự báo của quốc tế, lấy dữ liệu của Trung Quốc, Mỹ, Châu Âu, IMF, ADB chứ không đủ năng lực tự lập dự báo. Đó là cái yếu thực sự, kể cả năng lực lẫn phương tiện dự báo”.

Ông Võ Hồng Phúc kể lại với QH sự yếu kém trong phân tích đưa ra cảnh báo giữa các cơ quan cũng như trong phối hợp điều hành chung không nhịp nhàng. Theo ông, vào tháng 8/2007, Bộ KH - ĐT đã từng báo cáo Chính phủ đưa ra những con số về tiền tệ khiến chính “Thủ tướng phải giật mình”, như chỉ số tổng phương tiện thanh toán trên 43,7%, dư nợ tín dụng 53,88%.

“Khi Bộ KH – ĐT cảnh báo về việc tổng dư nợ lên quá cao, các tổ chức tín dụng cho vay chứng khoán quá mức cho phép và đưa ra chỉ số giá cả 7 tháng đầu năm 2007, Thủ tướng nói mức tăng này là cao rồi, phải điều hành lại, từ đó 2 tháng tiếp theo đã giảm chỉ 1,1%, tức khoảng 0,5%/tháng. Nhưng sau đó lại buông lỏng, mất cảnh giác vì khí thế đang lên, thu hút đầu tư tốt, dự báo lại nói chúng ta như con hổ đang lên, nên đã để tăng 5 % trong 3 tháng còn lại, khiến CPI tăng 12,63% cả năm. Điều này cho thấy phối hợp các ngành chưa đạt yêu cầu, thậm chí số liệu không đầy đủ”.

Giải trình này khiến nhiều đại biểu không hài lòng. ĐB Trần Du Lịch (TP.HCM) “cảm thấy Bộ trưởng đổ lỗi cho Ngân hàng Nhà nước làm tiền tệ tăng”. Ông Lịch cho rằng giải thích của Bộ trưởng Phúc “không phù hợp với báo cáo của Thủ tướng, theo đó, nguyên nhân sâu xa của lạm phát là do cơ cấu kinh tế mà cơ quan tham mưu phải chịu trách nhiệm là Bộ KH – ĐT, chứ tiền tệ chỉ nhất thời, chỉ là giọt nước tràn ly”.

ĐB Vũ Hoàng Hà (Bình Định) cũng bức xúc: “Bộ trưởng nói như vậy có thể khiến ĐB hiểu nhầm là Bộ đã dự báo tương đối chính xác mà các bộ khác không nghe. Tôi chưa thấy trách nhiệm của Bộ KH - ĐT, đổ lỗi cho các thành viên Chính phủ khác là không được. Lẽ ra với trách nhiệm của cơ quan tham mưu, Bộ trưởng phải thuyết phục Chính phủ”.

Trước những lời “kết tội” của ĐB, Bộ trưởng Võ Hồng Phúc quả quyết: “Tôi không đổ lỗi cho ai cả”. Ông Phúc đưa ra báo cáo của Bộ dài tới 99 trang, mà “do dài nên có thể nhiều ĐB ngại đọc”, trong đó từng từ ngữ đều đã được chọn lựa kỹ lưỡng và chuẩn xác, nêu rõ trách nhiệm của Bộ.

Tập đoàn kinh tế đầu tư vào ngân hàng là chết rồi!

ĐB Nguyễn Minh Thuyết (Lạng Sơn) chất vấn Bộ trưởng KH - ĐT về hoạt động của các tập đoàn kinh tế và tổng công ty nhà nước: Khi các tập đoàn, tổng công ty đầu tư vào những lĩnh vực không thuộc nhiệm vụ của mình, có phải là dàn trải không, trách nhiệm của Bộ thế nào?

Thừa nhận đây đúng là vấn đề cần xem xét, ông Phúc cho biết: Mô hình một số tổng công ty hiện chưa chuẩn, gây khó khăn cho hoạt động chung. “Cơ chế chung là HĐQT của các tập đoàn, tổng công ty quyết định đầu tư vào lĩnh vực nào, Chính phủ không thẩm định”.

“Là nhà đầu tư mà kinh doanh ngân hàng là chết rồi! Đầu tư như thế sẽ ảnh hưởng đến cả nền kinh tế. Tư nhân đầu tư bằng vốn của họ còn tập đoàn nhà nước lấy tiền của nhà nước, điều này cần được rút kinh nghiệm. Đầu tư bất động sản cũng vậy, không bao giờ ở các nước tư bản làm như vậy. Tập đoàn ở các nước này là để cạnh tranh quốc tế và cạnh tranh nội địa, không có người chủ duy nhất, ta lại có người chủ duy nhất. Mitsubishi của Nhật Bản có đến 24 công ty lớn, không ai là chủ cả mà chỉ có người điều hành”.

Đại biểu Nguyễn Minh Thuyết chất vấn Bộ trưởng Võ Hồng Phúc

Ông Phúc cũng cho hay Bộ KH - ĐT  đang soạn thảo nghị định quy chế hoạt động các tập đoàn Nhà nước, trình QH vào tháng 7 này. “Trách nhiệm của Bộ là soạn thảo chậm”. Bộ trưởng KH - ĐT cũng nói, trong nghị định, sẽ có cơ chế kiểm soát chặt, đặc biệt là cơ chế đầu tư.

Câu trả lời của Bộ trưởng Phúc không thuyết phục được ĐB Thuyết. Ông Thuyết cho rằng, dù HĐQT tự quyết định đầu tư thì đây vẫn là vốn Nhà nước chứ đâu phải của cá nhân. “Phải có người kiểm soát. Năm trước, tôi chất vấn Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh về Đề án 112, ông Ninh cũng nói khi bên A, bên B thống nhất với nhau thì Bộ không kiểm soát. Nay Bộ trưởng KH – ĐT cũng nói thế này tiền Nhà nước không biết tiền đi đến đâu?”

Bộ trưởng Võ Hồng Phúc nói: “Trong HĐQT có đại diện một số bộ, trong đó có Bộ Tài chính”, đồng thời nhấn mạnh lại rằng Bộ KH – ĐT đang xây dựng nghị định nêu rõ sẽ kiểm soát chặt đầu tư của các tập đoàn và tổng công ty nhà nước.

Ưu tiên đầu tư cho giáo dục, dân sinh 

Nhiều ĐB lo lắng việc cắt giảm 25% đầu tư từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ sẽ ảnh hưởng đến dân sinh, cụ thể là người dân miền núi, vùng nghèo, vốn đã khó khăn.

 Bộ trưởng Võ Hồng Phúc trấn an lo lắng này khi khẳng định dứt khoát sẽ không giảm đầu tư cho kiên cố hoá trường học ở các vùng này. Ông cũng quả quyết đầu tư vào các công trình hạ tầng ở miền núi không dàn trải mà rất hiệu quả.

Tuy nhiên, ĐB Danh Út của Kiên Giang sốt ruột: “Quyết định 134 của Thủ tướng ban hành từ năm 2004 về việc hỗ trợ bà con vùng nghèo, giao cho Bộ KH - ĐT chuẩn bị nhưng đến nay chưa thực hiện, bà con mong đợi từ 4 năm rồi. Không biết Thủ tướng nợ người dân đến bao giờ?”.  

Sau câu trả lời Bộ trưởng KH – ĐT rằng Bộ “đang trình Chính phủ”, ĐB Danh Út bất bình: “Kỳ họp trước, tôi chất vấn Bộ trưởng cũng nói đang trình, họp Hội đồng Dân tộc hồi tháng 3 vừa rồi cũng bảo đang trình, biết chừng nào chương trình được ban hành?”

Bộ trưởng Võ Hồng Phúc đính chính: “Lần trước mới đang soạn thảo, còn hiện nay đã trình ở trên bàn Thủ tướng rồi. Chúng tôi sẽ kiến nghị kéo dài 134 như với nhiều chương trình khác, ĐB yên tâm là ưu tiên cao nhất trong mọi điều kiện cho miền núi”.

Về chất vấn liên quan đến các công trình ở địa phương còn dàn trải, thiếu tập trung, lãng phí, chỉ hoàn thành được 30% còn 70% là chôn vốn, nợ đọng, dở dang, ông Võ Hồng Phúc thừa nhận đây là vấn đề lớn, đang xem xét xử lý,  tổng kết số liệu cụ thể để báo cáo tại kỳ họp QH cuối năm. Tuy nhiên, Bộ trưởng KH – ĐT khẳng định cơ chế chính sách phân cấp cũng như khâu giám sát của HĐND các cấp là tốt, Thủ tướng chỉ phân bổ số vốn đầu tư, cơ cấu theo chỉ tiêu QH, còn phân bổ công trình nào thì Chính phủ không làm mà chỉ phân bổ theo ngành.

Với chất vấn về quy hoạch phát triển sân gôn, Bộ trưởng Phúc quả quyết Chính phủ không cho phép lấy đất nông nghiệp trồng lúa để làm sân gôn. Hiện đã cấp phép cho 77 sân, trong đó 13 của nước ngoài, các địa phương mới cho chủ trương cấp phép 64 sân nữa.

“Sân gôn không được liệt vào kinh doanh đặc biệt, Thủ tướng không phê duyệt mà giao UBND tỉnh, nhưng phải nằm trong quy hoạch sử dụng đất, cái này làm rất chặt chẽ”, ông Phúc nói.

Nhiều chất vấn của ĐB liên quan đến tài chính, ngân hàng được Bộ trưởng Phúc nói phải chuyển cho 2 tư lệnh của 2 ngành này.