Việc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đề xuất Chính phủ cho phép nhập khẩu 37 toa tàu cũ của Nhật Bản được sản xuất từ năm 1979 - 1982, đã qua sử dụng do doanh nghiệp đường sắt Nhật Bản chuyển giao miễn phí với giá 0 đồng để cải tạo, khai thác đang được dư luận đặc biệt quan tâm.

Theo tìm hiểu của PV Báo , vào tháng 3/2021, Công ty Đường sắt Đông Nhật Bản (JR East) có toa xe DMU với tổng số 61 toa tàu loại Kiha 40 và Kiha 48 không khai thác nữa. Phía đối tác Nhật Bản sẵn sàng chuyển giao cho Tổng công ty Đường sắt Việt Nam.

Đây là số toa tàu chưa từng được khai thác tại Việt Nam, khi về nước 37 toa tàu này cũng là công nghệ mới nhất đối với các đoàn tàu mà ngành Đường sắt Việt Nam đang khai thác.

Phía Nhật Bản cho biết: "Các toa tàu Kiha 40 và 48 có thể tiếp tục vận hành tốt nếu được bảo trì tốt".

"Điểm khác biệt giữa Kiha 40 và 48 là không ảnh hưởng đến vận hành và hoàn toàn tương thích; Có thể dễ dàng nối Kiha 40 với 48 và có thể kéo với đầu máy", phía Nhật Bản cho biết.

Cũng theo phía đối tác Nhật Bản, điểm mạnh của những toa tàu này là hệ thống điều khiển đơn giản (dẫn động và hãm) có thể nhận bất cứ thành phần nào. Đồng thời, có thể vận hành đa dạng để phục vụ khách đi làm theo vé tháng, ngắm cảnh, đoàn tàu đặt chỗ trước.

Cùng với đó, toa tàu không cần phải hoán cải, loại trừ khác biệt về khổ đường giữa Nhật bản và Việt Nam.

Đáng chú ý, phía Nhật Bản cũng khẳng định: "Việc JR East chuyển giao đoàn tàu DMU đã qua sử dụng hợp lý hơn nhiều so với mua toa xe sản xuất mới".

Để làm rõ hơn về việc chuyển giao công nghệ của 37 toa tàu giá 0 đồng, ngày 18/10, trao đổi với PV Báo , Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Đường sắt Việt Nam Vũ Anh Minh cho biết: "JR East là đối tác lâu năm của Tổng công ty. Hiện nay, đã có các nước là Philippines và Indonesia đăng ký mua, nhưng phía Nhật Bản không đồng ý và muốn chuyển giao miễn phí cho Tổng công ty".

Khi được hỏi về giá trị khi mua những toa tàu cũ của Nhật Bản, ông Minh khẳng định: "Những toa tàu của phía Nhật Bản chuyển giao cho chúng ta nếu mua mới có giá trị khoảng hơn 30 tỷ đồng/1toa".

"Như vậy, nếu để đầu tư 37 toa tàu mới này, chúng ta phải bỏ ra 1.110 tỷ đồng, nhưng khi nhập khẩu 37 toa tàu cũ chúng ta chỉ mất chi phía vận chuyển, hải quan,... khoảng 140 tỷ đồng", ông Minh cho biết.

Những toa tàu ngành đường sắt đang khai thác. Ảnh: VNR

Ông Minh khẳng định: "Trong bối cảnh, ngành Đường sắt đang thiếu vốn, không có vốn đầu tư, mà nhập được 37 toa tàu cũ này chúng ta đã tiết kiệm được 1.110 tỷ đồng so với nhập toa tàu mới".

Theo ông Minh, những toa tàu của Nhật Bản có nhược điểm là công nghệ hoàn toàn mới so với những toa tàu mà chúng ta đang khai thác. Đặc biệt, những toa tàu này hiện đại hơn và nó hoạt động tự hành không cần đầu máy kéo theo và có thể hoạt động 1 toa tàu riêng rẻ. Còn những toa tàu của chúng ta đang khai thác phải đi kèm với đầu máy kéo theo.

Đồng thời, những toa tàu của Nhật Bản giúp chúng ta tiết kiệm nhiên liệu, chi phí vận hành và phù hợp với khổ đường sắt của chúng ta đang khai thác. Trọng lượng nhẹ hơn và khai thác an toàn hơn những đoàn tàu của chúng ta đang khai thác.

Khi đưa về nước chỉ cần hoán cải một số chi tiết là có thể đưa về khai thác. Về nội thất, chắc chắn những toa tàu này hiện đại hơn những toa tàu của chúng ta đang khai thác sử dụng.

"Chúng tôi có thể coi đây là giai đoạn thí điểm để ngành đường sắt được tiếp cận với công nghệ hiện đại hơn. Ngoài việc, đưa các đoàn tàu vào khai thác còn có thể giúp ngành cơ khí đường sắt nghiên cứu để đưa ra được các giải pháp sản xuất kinh doanh cho tương lai", ông Minh cho hay.

Theo ông Minh, nếu những toa tàu này được đưa về nước chúng ta có thể đưa vào khai thác các tuyến Hà Nội – Hải Phòng, Hà Nội – Lào Cai, Nha Trang – TP.HCM. Đà Nẵng – Quảng Bình. Đây là những tuyến rất phù hợp để khai thác. Thậm chí, ngành đường sắt còn có thể nghiên cứu thay thế tuyến đường sắt Bắc – Nam.