Nga: Vụ ám sát Skripal là âm mưu của phương Tây

Giới chức lãnh đạo Anh dẫn nguồn tin của cơ quan điều tra Anh Scotland Yard cho biết, cựu Đại tá GRU (cơ quan tình báo Quân đội Nga) Sergei Skripal và con gái Yulia của ông đã bị sát hại bằng chất độc thần kinh Novichok có nguồn gốc từ Nga, vào hôm 4 tháng 3 tại Salisbury, hạt Wiltshire.

Thủ tướng Anh Theresa May tuyên bố rằng "rất có thể có bàn tay của cơ quan tình báo Nga" trong vụ "đầ‌u độ‌c" viên cựu đại tá an ninh Skripal và con gái Yulia của ông này, bằng chất độc thần kinh bí hiểm được sản xuất dưới thời Liên Xô và Nga.

Skripal đã được tị nạn ở Anh sau khi có một cuộc trao đổi điệp viên giữa Nga và Hoa Kỳ vào năm 2010, khi mười người được chuyển giao cho Nga, trong đó có Anna Chapman.

Sau khi vụ việc xảy ra, không chỉ Anh mà còn có Mỹ cũng khẳng định là Nga đã giết hại cựu điệp viên ‘hai mang này’. Hai nước này đã lên tiếng đe dọa Nga phải chịu trách nhiệm về cái chết của cựu điệp viên này và Moscow sẽ không tránh khỏi bị trừng phạt.

Đáp trả lại những cáo buộc của phương Tây, Chủ tịch Hội đồng Liên bang (Thượng viện) Nga Valentina Matvienko cho biết, cáo buộc của Anh về "sự tham gia của Nga" trong vụ Skripal là thứ ngụy tạo để dấy lên một chiến dịch mới bài Nga.

Theo quan điểm của bà Matvienko, Skripal không còn vai trò gì quan trọng, chẳng là cái gì đáng chú ý đối với Liên bang Nga vào thời điểm hiện nay. Bà trông đợi rằng Anh sẽ tiến hành điều tra kỹ lưỡng về vụ này, cũng như "cái chết kỳ quặc" của những công dân Nga khác tại đất nước này.

Trước đây, cựu sĩ quan FSB Alexander Litvinenko, nhà tài phiệt Boris Berezovsky, doanh nhân Alexander Perepilichnyi và nhiều người khác, đã chết bí ẩn trên đất Anh. Những con người đã từng hạm nhiều tội này, vào thời điểm đó, không còn có khả năng gây hại cho Nga.

Nhà lãnh đạo hội đồng Liên bang Nga nhận định, tuyên bố của Thủ tướng Anh Theresa May về "dấu vết Nga" trong vụ Skripal sẽ gây hại cho quan hệ song phương giữa Anh với Nga, nhằm gây những áp lực trực tiếp với Nga ngay trước cuộc bầu cử Tổng thống.

Một số quan chức lãnh đạo khác của Nga cũng tuyên bố rằng, vụ ám sát này là một âm mưu bẩn thỉu của phương Tây nhằm vu cáo Nga, gây hỗn loạn cho đất nước trước thềm bầu cử Tổng thống và phá hoại những thành tựu mà Nga đã đạt được trong cuộc chiến chống khủ‌ng b‌ố ở Syria.

Mỹ có dính líu đến chất độc Novichok đã giết Skripal?

Trước cáo buộc của phương Tây, một chính khách Nga khẳng định rằng, Nga đã tiêu hủy tất cả chất độc này dưới sự giám sát của Tổ chức Cấm vũ khí Hóa học (Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons - OPCW), còn chính Mỹ cũng có liên quan bí mật đến chất độc này.

Thượng nghị sĩ Igor Morozov, cựu nhân viên an ninh Liên bang Nga khẳng định, Nga không chỉ đã chấm dứt sản xuất khí Novichok, mà còn tiêu hủy tất cả dự trữ của mình. Điều này được thực hiện theo quy định quốc tế dưới sự giám sát của các quan sát viên quốc tế OPCW.

Ông Morozov nhấn mạnh rằng, kilogram chất độc chiến tranh cuối cùng ở Nga đã bị tiêu hủy vào tháng 9 năm ngoái, và việc sản xuất vũ khí hoá học đã chấm dứt ngay từ những năm 1990.

Ông cũng nhấn mạnh rằng, hiện nay, việc sản xuất Novichok trong điều kiện bí mật "mặc dù nguy hiểm, nhưng có thể". Do đó, không thể khẳng định là chất độc Novichok ‘chỉ Nga mới có’; trong khi đó, có bằng chứng xác thực cho biết, trong quá khứ Hoa Kỳ đã từng tiếp cận chất độc Novichok.

Hoa Kỳ đã phối hợp chặt chẽ với Uzbekistan để khử độc địa bàn thử nghiệm chất độc làm tê liệt thần kinh Novichok đã gây ngộ độc cho cựu Đại tá tình báo Sergei Skripal và con gái ông ta. Đây là tin trong bài viết do chính tờ báo Mỹ The New York Times công bố từ năm 1999.

Một trong những cơ sở chủ chốt về sản xuất các chất này là viện Quốc gia Nghiên cứu Hóa học hữu cơ và Công nghệ có trụ sở ở thành phố Nukus thuộc Uzbekistan. Trước đây, Liên Xô đã vi phạm các Công ước quốc tế và chế xuất vũ khí hoá học và sản xuất chất này.

Tuy nhiên, đến năm 1999, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã thông báo với Quốc hội rằng, Lầu Năm Góc dự kiến dành 6 triệu USD cho chương trình phi quân sự hóa chủ thể của viện Quốc gia Nghiên cứu Hóa học hữu cơ và Công nghệ Uzbekistan ở thành phố Nukus.

Do lo ngại về sức khỏe cư dân và tác động của chất độc Novichok đối với môi trường, vào thời điểm đó, Tổng thống Uzbekistan là ông Islam Karimov đã quyết định từ bỏ vũ khí hủy diệt hàng loạt.

Bài báo trên The New York Times cho biết, Chính phủ của ông Islam Karimov đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Quốc phòng Mỹ, cho phép cho người Mỹ được tiếp cận những nơi mà địa điểm tương tự cho đến nay ở Nga vẫn đóng kín và tham gia tiêu hủy những chất độc này.

Do đó, giới phân tích nhận định rằng, nếu cáo buộc Nga đầ‌u độ‌c ông Skripal bằng chất độc Novichok thì trước hết Mỹ cũng phải bị điều tra về việc họ cũng đã từng dính líu đến chất này và biết đâu đã chẳng có một số lượng chất Novichok bị lưu giữ lại và chờ cơ hội thích hợp mới đem ra sử dụng?