Theo CNN, bất chấp các biện pháp trừng phạt quốc tế, ông Kim Jong Un vẫn tiếp tục hưởng thụ cuộc sống xa xỉ, với những mua sắm gần đây bao gồm một chiếc du thuyền trắng lấp lánh, những chai rượu đắt tiền và thậm chí cả những thiết bị cần thiết để tạo ra một khu nghỉ mát trượt tuyết sang trọng.
Chi hơn nửa tỷ đô cho hàng xa xỉ
Theo báo cáo năm 2014 của Liên Hợp quốc (LHQ), những khoản chi phí này sẽ sớm gia tăng: Nước này đã mua hàng xa xỉ trị giá 645,8 triệu USD vào năm 2012.
Đây là tỷ lệ cực lớn nếu so với tổng kim ngạch nhập khẩu chỉ 3,47 tỷ USD của Triều Tiên năm 2015. Triều Tiên thậm chí đã chi cho hàng xa xỉ nhiều hơn so với nhập khẩu hợp pháp, nếu không tính nhập từ Trung Quốc, theo số liệu của LHQ.
Vậy làm sao nhà lãnh đạo một quốc gia hồi tháng 3 năm ngoái đã phải cảnh báo người dân chuẩn bị cho nạn đói có thể xảy ra lại có thể ăn xài xa xỉ như vậy?
Các chuyên gia nói rằng những khoản mua sắm này được thực hiện bằng cách sử dụng ngân hàng cá nhân của ông Un, được lấp đầy bởi những giao dịch bất hợp pháp của Bình Nhưỡng trên toàn cầu. Theo CNN, Triều Tiên đã bị cáo buộc tấn công tin tặc, buôn bán vũ khí, ma túy, hàng giả, thậm chí là buôn bán các loài động vật nguy cấp – các hoạt động được cho đã mang về hàng trăm triệu USD.
Các chuyên gia nói rằng số tiền đó không chỉ giúp ông Kim Jong Un ăn xài như hoàng đế, mà cũng giúp cấp ngân sách cho các chương trình hạt nhân và tên lửa tốn kém của nước này. Khát vọng hạt nhân của CHDCND Triều Tiên đã tiến triển nhanh chóng bất chấp các lệnh trừng phạt, và Bình Nhưỡng đã chống lại bất kỳ nỗ lực thương thuyết nào của Mỹ nhằm giải giáp hạt nhân Triều Tiên.
Nghị sĩ đảng Cộng hòa Doug Lamborn, thành viên của Ủy ban dịch vụ Vũ trang Hạ viện và là người ủng hộ hàng đầu cho việc phòng vệ tên lửa ở Washington, nói: “Triều Tiên đã vi phạm một cách trắng trợn luật pháp quốc tế với việc thử nghiệm hạt nhân, buôn bán bất hợp pháp, và tăng tốc chương trình hạt nhân của họ”.
Nguồn tiền phi pháp có thể tới 1 tỷ USD
Gần như không thể theo dõi được các quỹ bất hợp pháp này một cách chính xác, vì chúng có thể bị che giấu. Tuy nhiên, một báo cáo Nghiên cứu dịch vụ của Quốc hội Mỹ năm 2008 cho biết Bình Nhưỡng có thể kiếm được từ 500 triệu đến 1 tỷ USD lợi nhuận hàng năm từ những hoạt động phi pháp.
“Triều Tiên sẽ bán bất cứ thứ gì cho bất cứ ai miễn là họ trả tiền”, Anthony Ruggiero, một cựu quan chức Bộ Tài chính Mỹ và là một chuyên gia trong việc sử dụng các biện pháp tài chính có mục tiêu, cho biết tại một hội đồng hồi tháng 6/2017.
Theo các nhà phân tích CNN, các khoản tiền đó cho phép Bình Nhưỡng theo đuổi một loại vũ khí hạt nhân tầm xa và cung cấp lối sống xa hoa cho tầng lớp thượng lưu của đất nước, giúp họ vẫn cảm thấy hạnh phúc bất chấp các biện pháp trừng phạt làm tê liệt nền kinh tế.
Các chuyên gia nói đó là một cách quan trọng để ông Kim Jong Un củng cố quyền lực và ngăn chặn những thách thức đối với uy quyền của mình.
Sheena Greitens, Giáo sư tại Đại học Missouri – người đã nghiên cứu các hoạt động tài chính phi pháp của Triều Tiên trong 10-15 năm qua, nói: “Những khoản thu nhập đó chảy trực tiếp vào túi hoặc tài khoản ngân hàng của lãnh đạo Triều Tiên. Nếu bị lấy đi, nó có thể có tác động lớn hơn so với cả dòng chảy thương mại”.
Các nhà phân tích cho rằng để thực sự ép buộc ông Kim Jong Un tới bước đường cùng để chịu ngồi vào bàn đàm phán với các điều khoản của Mỹ, Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể cần phải chặn được dòng tiền đó. Nhưng việc ngăn chặn dòng tiền bất hợp pháp của Bình Nhưỡng có thể rất khó khăn, giống như chơi trò đập chuột chũi trên phạm vi toàn thế giới.
Greitens cho biết: “Đây là một chế độ thực sự giỏi trong việc ‘sáng tạo’ các cách thức bất hợp pháp mới để kiếm tiền”.
‘Chiến dịch áp lực’
Tình báo Hàn Quốc cho biết ông Kim Jong Un cũng thừa hưởng người cha quá cố Kim Jong Il của mình những đặc tính B.L như hành quyết người bằng súng phòng không và những âm mưu ám sát phức tạp.
Ông Kim Jong Un là một fan hâm mộ của James Bond, và các nhà phân tích nói việc yêu thích những bộ phim gián điệp có vẻ đã ảnh hưởng đến cách điều hành đất nước của ông. Hàn Quốc nói ông Un đã cố gắng ám sát kẻ thù bằng một cây bút, bắt cóc các ngôi sao điện ảnh để đẩy mạnh nền công nghiệp điện ảnh của quốc gia, và tạo ra cái gọi là “Văn phòng 39.”
Bộ Tài chính Mỹ cho biết Văn phòng 39 là cơ quan “cung cấp sự hỗ trợ quan trọng cho lãnh đạo Triều Tiên một phần thông qua việc tham gia vào các hoạt động kinh tế bất hợp pháp và quản lý các quỹ đen”.
Ông John Park, chuyên gia về Triều Tiên, nói rằng dòng tiền này về cơ bản đã được che giấu khỏi các kênh chính thống. “Mạng lưới ở nước ngoài của Triều Tiên cực kỳ thích nghi trong việc ứng phó với áp lực từ các biện pháp trừng phạt quốc tế, phần lớn do khả năng tổ chức và che giấu hoạt động kinh doanh bất hợp pháp của họ trong thương mại hợp pháp”, ông Park nói.
Mặc dù chính quyền Obama trước đây đã cố gắng nhắm mục tiêu bằng các hình thức trừng phạt, Văn phòng 39 được cho là vẫn đang hoạt động.
Ngoại trưởng Mỹ hiên nay, ông Rex Tillerson, nói Mỹ sẽ cố gắng ngăn chặn các hoạt động của Triều Tiên bằng cách trừng phạt các bên thứ ba giúp Bình Nhưỡng né các biện pháp trừng phạt. Mặc dù ông Tillerson không chỉ rõ những biện pháp chế tài nước thứ ba sẽ vận hành như thế nào, nhưng một phần của chiến lược bao gồm yêu cầu các quốc gia trên toàn cầu giảm quan hệ ngoại giao với Bình Nhưỡng.
Những quân bài ngoại giao
Các nhà ngoại giao Triều Tiên trên toàn thế giới đã bị buộc tội sử dụng các đặc quyền ngoại giao của họ để thực hiện các tội phạm như buôn lậu vàng và súng trường. Nhân viên các đại sứ quán rất hữu ích cho Triều Tiên vì họ đi khắp nơi và có thể cung cấp quyền miễn trừ ngoại giao cho các giao dịch ngầm, LHQ nói.
Để cắt giảm tiền bất hợp pháp, Mỹ cần lấy đi những cơ hội để Triều Tiên sử dụng các sứ quán làm bình phong cho các hoạt động tội phạm, theo CNN. “Triều Tiên đã khá khôn ngoan trong những năm gần đây trong nỗ lực trốn tránh các nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ… bằng cách sử dụng ngoại giao cho một số hoạt động của nó”, W. Patrick Murphy, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách Đông Á – Thái Bình Dương, nói.
Các hoạt động này đã bị phơi bày trong những năm gần đây ở Đông Nam Á, nơi các nhà chức trách địa phương và quốc tế tố cáo các nhân viên ngoại giao Triều Tiên liên quan đến một kế hoạch ám sát và một chiến dịch buôn lậu vũ khí phức tạp.
Theo báo cáo của Ủy ban Quốc gia Mỹ về Triều Tiên, trong số 10 quốc gia Đông Nam Á, có 8 đại sứ quán Triều Tiên. 39 quốc gia trên thế giới cũng có đại sứ quán Triều Tiên. Và Mỹ đang gây sức ép lên những nước này để họ từ bỏ quan hệ ngoại giao với Triều Tiên.
Ông Prashanth Parameswaran của tờ The Diplomat nói: “Các quốc gia Đông Nam Á vẫn duy trì liên kết với Triều Tiên trong nhiều khía cạnh – ngoại giao, liên kết văn hoá, liên kết kinh tế…”.
Yếu tố Trung Quốc
Không chỉ với Đông Nam Á, Mỹ cũng cần tạo áp lực với Trung Quốc, CNN bình luận. Bắc Kinh chiếm khoảng 85% lượng hàng nhập khẩu của Bình Nhưỡng, theo số liệu của LHQ. Đó là một đường dây hỗ trợ tích cực cho nền kinh tế Triều Tiên, điều này ngăn cản Mỹ ép buộc được Triều Tiên.
Ruggiero, cựu Bộ trưởngTài chính Mỹ, cho biết: “Bạn chắc chắn muốn cắt bỏ tất cả các lĩnh vực tạo thu nhập cho Bình Nhưỡng, nhưng nó quay lại vấn đề là bạn sẽ làm gì về Trung Quốc”.
Theo David Cohen, nguyên Phó Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA), sẽ khó thuyết phục Trung Quốc thực hiện hành động toàn diện, vì nó không chỉ nhằm vào các công ty của họ mà có thể phá vỡ sự cân bằng quyền lực trong khu vực. “Trung Quốc rất lo lắng đến sự ổn định trên bán đảo Triều Tiên và đã chứng minh họ sẽ hành động vì lợi ích của họ”, Cohen nói.
Tuy nhiên, theo một nghiên cứu gần đây của C4ADS, một nhóm nghiên cứu không đảng phái ở Washington tập trung vào việc phơi bày các mạng lưới buôn bán bất hợp pháp, sự tin cậy của Bình Nhưỡng đối với các thực thể Trung Quốc cũng cho thấy một lĩnh vực dễ bị tổn thương.
“Từ năm 2013 đến năm 2016, chỉ có 5.233 công ty ở Trung Quốc có giao thương với Triều Tiên. Con số này quá nhỏ so với 67.163 công ty Trung Quốc xuất khẩu sang Hàn Quốc trong năm 2016.
Ông Trump đã từng cố thuyết phục lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình ngăn chặn Triều Tiên, bằng việc tiếp ông Tập tại khu Mar-a-Lago sang trọng ở Nam Florida vào tháng 4. Tuy nhiên, về sau ông Trump đã bày tỏ sự thất vọng của mình đối với Bắc Kinh.
Ông Ruggiero nói: “Tất cả đều liên can tới Trung Quốc. Cuối cùng, chúng ta phải đi theo sau các ngân hàng Trung Quốc và các công ty Trung Quốc, những kẻ đồng lõa trong việc hỗ trợ Triều Tiên né lệnh trừng phạt”.
