Chính quyền và nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã và đang bảo vệ môi trường, bảo tồn và phát triển khu di sản có cội hướng tâm linh của thiền phái Trúc Lâm Tam Tổ cho tương lai và mai sau

Từ năm 2012, tỉnh Quảng Ninh đã lập ý tưởng và làm hồ sơ đưa danh thắng Yên Tử (Quảng Ninh) vào vị trí đề cử di sản thế giới.

Bộ hồ sơ này sẽ được UBND 2 tỉnh Quảng Ninh và Bắc Giang khẩn trương xây dựng để có thể hoàn thiện vào tháng 9/2015, sau đó tiếp tục chỉnh sửa và nộp lên UNESCO trong năm 2016 để có thể được xem xét công nhận di sản thế giới vào năm 2017.

So sánh với các di sản thế giới như Vịnh Hạ Long, Thị trấn Hiraizumi, Đồi hoàng gia ở Ambohimanga (Madagasca)... thì khu Danh thắng Yên Tử có đầy đủ tiêu chí trong việc bảo vệ tính nguyên vẹn của Quần thể Di tích và danh thắng Yên Tử. Theo đó, lý do mà UNESCO quan tâm đến Quần thể Di tích và danh thắng Yên Tử vì nó đã đạt các tiêu chí cho đề cử Di sản Văn hóa thế giới như:

Những di tích trên mặt đất và khai quật được trong lòng đất tại Quần thể Di tích và Danh thắng Yên Tử là minh chứng đặc sắc về quá trình giao lưu văn hóa lâu dài, là nơi tiếp nhận nhiều ảnh hưởng văn hóa từ bên ngoài, nhiều học thuyết, tư tưởng có giá trị toàn cầu của văn minh nhân loại, đặc biệt Phật giáo, thuyết phong thủy.

Hệ thống di tích trong khu Danh thắng Yên Tử, bao gồm hàng chục ngôi chùa, hàng trăm am tháp, hàng ngàn di vật cổ quý hiếm, đặc biệt là những bản kinh văn và các bản sách quý hiếm, chứa đựng những giá trị tinh thần, tư tưởng của Thiền phái Trúc Lâm và nền văn hóa huy hoàng của đền chùa như Ngọa Vân, Quỳnh Lâm (Đông Triều - Quảng Ninh) đã tạo lên bản sắc văn hóa Phật giáo thời Đại Việt giữa một vùng đồi núi.

Tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông

Quần thể Di tích và danh thắng Yên Tử là minh chứng đặc sắc về sự tương tác giữa con người và môi trường cảnh quan thiên nhiên, truyền thống cư trú liên tục của con người, thể hiện qua việc những tín đồ đạo Phật từ hàng nghìn năm trước tới ngày nay, đã sử dụng vùng cảnh quan thiên nhiên Danh sơn Yên Tử linh thiêng, huyền bí để xây dựng và hình thành nên một Trung tâm phật giáo Đại Việt với sự hiện diện của một quần thể các công trình kiến trúc đồ sộ được đặt trong một tổng thể cảnh quan hùng vĩ.

Phía Tây Yên Tử với diện tích rộng lớn, gồm nhiều thảm thực vật và đặc biệt là hàng loạt công trình kiến trúc, chùa chiền mang dấu ấn Phật giáo thời Lý – Trần, khu vực này cũng in đậm nhiều truyền thuyết liên quan tới Phật hoàng Trần Nhân Tông và Thiền phái Trúc Lâm, và sự giao thoa giữa văn hóa cung đình với đồng bào dân tộc thiểu số.