Sách ‘nhảm’ náo động ngành xuất bản 2014

Susucn Nguyen nguồn bình luận 999
A- A A+
Ngành xuất bản vừa khép lại một năm mà sách nhảm trôi nổi trên thị trường mỗi lần “phát lộ“ là mỗi lần cuốn lên từng đợt sóng dư luận, gây ồn ào trong xã hội.
Sách ‘nhảm’ náo động ngành xuất bản 2014
Ảnh minh họa

Sách nhảm trên thực tế đã là bức xúc của nhiều năm qua, được xem là mặt trái của chủ trương cho phép tư nhân liên kết làm sách với các nhà xuất bản. Hình thức liên kết xuất bản mang lại cho thị trường sách những ấn bản phong phú, đa dạng được in với hình thức đẹp đồng thời cũng gây ra tình trạng sách nhảm, sách lậu, sách nối bản, vi phạm bản quyền…

Nếu vài năm trước, sách nhảm thường xuất hiện ở sách thể loại sách giải trí, văn học hay thiếu nhi thì năm nay, nó đã "phát lộ" ở cả địa hạt của sách luật, sách nghiên cứu, từ điển…Sau đây là các vụ việc nổi cộm nhất trong năm của ngành xuất bản, mà trong đó hầu hết đều liên quan đến sách "nhảm".

Công Lý "mặc quần nhỏ" lên bìa sách luật

Vụ việc liên quan đến bìa cuốn sách Bộ Luật dân sự và văn bản hướng dẫn thi hành 2014 được một tờ báo phát hiện vào trung tuần tháng 11, lập tức khiến dư luận dậy sóng vì tính xúc phạm, nhạo báng của nó đối với nền tư pháp. Bìa cuốn này được minh họa bằng một ảnh ghép mà trong đó nữ thần cầm cán cân công lý đã bị thay bằng hình ảnh một nam lực sĩ mặc quần nhỏ, còn gương mặt được thay bằng nam diễn viên hài Công Lý.

Truy nguyên nguồn gốc, dư luận mới vỡ ra hai sự thật: đó là ảnh bìa được lấy từ một sản phẩm đồ họa mang tính học mà chơi của bạn trẻ trên một diễn đàn mạng. NXB Lao động- Xã hội nói đây là lỗi của đối tác liên kết với họ khi dùng "hình bìa không đúng với bìa đã được duyệt", cũng như "chưa duyệt sách mà đã phát hành ra thị trường".

Chưa hết, dư luận còn phát hiện thêm một cuốn sách luật khác được tung ra nhờ giấy phép của NXB này, đó là cuốn Bộ Luật Hình Sự và các văn bản hướng dẫn thi hành 2014 in hình cán cân công lý với một bên đĩa đựng chiếc đồng hồ, bên còn lại đựng một vốc tiền.

Hai ngày sau, chiếu theo 4 điều khoản của Luật xuất bản đã bị vi phạm, Cục xuất bản ra quyết định xử phạt cho cả hai trường hợp với số tiền phạt lên tới 252 triệu đồng, được coi là mức xử phạt sai phạm xuất bản kỷ lục cho đến nay.

Từ điển "rác" khiếp đảm dư luận

Không còn dừng ở chuyện cái bìa hay những bản sách vừa in được vài tháng và có thể thu hồi hay tiêu huỷ dễ dàng, vụ việc này liên quan đến những cuốn sách đã trôi nổi trên thị trường nhiều năm, xuất hiện trong cả biên mục của các thư viện lớn.

Đáng sợ nhất là nội dung nhảm nhí lại đứng dưới tiêu đề và thể loại mang tính học tập, tham khảo dành cho học sinh. Trong số những cuốn đã được dư luận chỉ mặt đặt tên từ điển "rác" có cuốn Từ điển tiếng Việt dành cho học sinh của tác giả Vũ Chất, bộ ba cuốn Từ điển tiếng Việt - Mở rộng từ và câu dành cho học sinh từ lớp 1 đến lớp 5 do Khắc Trí - Trọng Tấn biên soạn.

Đặc điểm chung của những cuốn "từ điển" này là cách diễn giải từ ngữ một cách tuỳ tiện, suy diễn, nhạo báng và cố ý lờ đi ý nghĩa thật của từ. Điển hình như Buồn cười: Buồn mà cười, Bắt rể: Đem rể về nuôi tại nhà mình, Ca khúc: Một bản nhạc ngắn, Tâm thần: tâm trí và tinh thần, Tù trưởng: người đứng đầu trông coi tội nhân, Quản giáo: người trông coi một giáo đường hay tu viện

Riêng vụ liên quan đến từ điển của Vũ Chất gây nhiều lúng túng cho cơ quan quản lý khi cùng một "ruột" nội dung này có tới 4 "nhà" xuất bản lần lượt từ năm 2001 đến nay. Được biết, cuốn này xuất hiện lần đầu vào năm 1969 với tựa Việt Nam tự điển do cơ sở Hồng Dân đứng tên.

Giải sách hay trao nhầm cho sách cẩu thả

Trong một vụ hi hữu, ban tổ chức giải thưởng Sách hay 2014 đã sử dụng nhầm cuốn sách được "tái bản và sửa chữa" một cách cẩu thả và vi phạm bản quyền để trao giải sách hay.

Đó là cuốn Văn hoá tộc người Việt Nam của Nguyễn Từ Chi do NXB Thời đại ấn hành năm 2013, được trao giải ở hạng mục sách nghiên cứu. Cuốn này sau đó được chỉ ra là sai phạm nghiêm trọng khi tự ý sửa chữa và cắt xén từ cuốn sách gốc Góp phần nghiên cứu văn hoá và tộc người (in lần đầu năm 1996).

Ngoài cái tựa làm sai lệch hẳn ý nghĩa và sự khiêm nhường của sách gốc, cuốn sách tái bản đã cắt toàn bộ phần hai và phần mục lục, theo GS.TS Bùi Xuân Đính - một học trò của cố học giả Nguyễn Từ Chi.

Ban tổ chức giải Sách hay sau đó có lời xin lỗi và đính chính Góp phần nghiên cứu văn hoá và tộc người của Nguyễn Từ Chi mới là cuốn sách mà họ muốn trao giải. Nhiều độc giả cho rằng như vậy là ban giám khảo đã không đọc cuốn sách tái bản, dẫn tới việc trao nhầm!

Lấy hình game minh hoạ cho các danh tướng

Một lần nữa Google lại chứng minh nó là công cụ đắc lực cho lối làm sách cẩu thả, tuỳ tiện về bản quyền lẫn nội dung. Ngay khi vừa ra mắt hôm 5/12, cuốn Những vị tướng lừng danh trong lịch sử dân tộc - chuyển tải chân dung và hình ảnh 50 vị tướng nổi tiếng của VN - bị dư luận phát hiện sử dụng hình minh hoạ từ nhiều nguồn gốc và phong cách khác nhau.

Ngoài 12 vị tướng thời hiện đại có hình ảnh tham khảo, các vị tướng thời xưa được minh hoạ bằng đủ loại hình ảnh, từ phong cách manga (Tây Sơn ngũ phụng thư), đen trắng (đô đốc Tuyết, Nguyễn Huệ) đến phong cách digital art khiến nhiều bức vẽ không khác gì game Tam Quốc. Cuốn sách sau đó khiến NXB Văn hoá - Thông tin bị phạt 21 triệu đồng với lý do không có trong đăng ký danh mục xuất bản, tức là sách lậu.

Sách bản quyền thua sách in lậu

Vụ việc kéo dài gần 3 năm giữa nguyên đơn Trí Việt và bị đơn Huy Thi có một kết thúc buồn cho phía làm sách có bản quyền và trắng án cho phía in lậu. Trong một bản án gây bức xúc cho giới làm sách, tháng 8 vừa qua, TAND TP.Hà Nội bác đơn kiện của công ty sách Trí Việt tại phiên phúc thẩm và buộc đơn vị này chịu 26 triệu đồng án phí.

Vụ việc bắt đầu vào cuối năm 2011 khi công an Hà nội phối hợp với Quản lý thị trường kiểm tra, khám xét cơ sở gia công sau in Huy Thi và thu hơn 10.000 cuốn sách in lậu, bìa và ruột của một số cuốn chưa thành phẩm. Được đóng xén nhiều nhất là Đắc nhân tâm, Quẳng gánh lo đi và vui sống, 7 thói quen của bạn trẻ thành đạt do Trí Việt đang giữ bản quyền.

Trí Việt cho biết họ sẽ đề nghị giám đốc thẩm bản án đã tuyên. Tuy nhiên, giới làm sách có bản quyền vẫn cho rằng vụ việc sẽ tạo ra tiền lệ xấu khiến họ khó khăn hơn khi phải đối phó với sách in lậu, sách bị cơ sở in nối bản trái phép.

Nguồn Tin:
Video và Bài nổi bật